Brodawnica (owad)

Brodawnica
	Bryodema
	Fieber, 1853
	; Brodawnica brodawkowana
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	stawonogi
Gromada	owady
Rząd	prostoskrzydłe
Podrząd	prostoskrzydłe krótkoczułkie
Rodzina	szarańczowate
Podrodzina	Oedipodinae
Plemię	Bryodemini
Rodzaj	Bryodema
	Typ nomenklatoryczny
	Oedipoda gebleri Fischer von Waldheim, 1836
Synonimy
	Rhodorrhipis Saussure, 1884;
	Rhodorrhipis Saussure, 1884;

Brodawnica^[1] (Bryodema) – rodzaj owadów prostoskrzydłych z rodziny szarańczowatych.

Krępe owady średnich lub dużych rozmiarów o ziarenkowanym oskórku^[2]^[1]. Głowa ma krótkie, nitkowate czułki oraz bardzo szerokie, punktowane ciemię, obrzeżone niskimi żeberkami bocznymi^[2]. Trójkątne dołki ciemieniowe są słabo zaznaczone lub całkiem nieobecne^[1]. Przód krótkiego i szerokiego przedplecza jest walcowaty, tył zaś płaski i trójkątnie wyciągnięty. Powierzchnia przedplecza jest pomarszczona lub pokryta brodawkowymi wyrostkami, o słabo zaznaczonej listewce środkowej, podzielonej 2–3 poprzecznymi bruzdami. Pokrywy (tegminy) są szerokie, u samca sięgające za końce tylnych ud, zaś u samic mniej lub bardziej skrócone, czasem niedochodzące do końca odwłoka^[1]. Tylna para skrzydeł jest krótsza od pokryw, przynajmniej na przednim brzegu zaczerniona, a często z ciemnymi opaskami lub całkiem zaciemniona^[2]^[1]. Żyłki tej pary są naprzemiennie pogrubione^[1].

Rodzaj eurazjatycki, rozsiedlony od Europy po północne Indie, Chiny i Syberię^[2]. W Polsce reprezentowany tylko przez brodawnicę brodawkowaną^[1].

Takson ten wprowadzony został w 1853 roku przez F. Fiebera^[3]. W 1910 roku W.F. Kirby wyznaczył jego gatunkiem typowym Oedipoda gebleri^[4]. W 1982 roku część gatunków, w tym brodawnica brodawkowana, zostały wydzielone przez Yin X. do nowego rodzaju Bryodemella^[5].

Według Orthoptera Spesies File należą tu 22 opisane gatunki^[6]:

Bryodema brunneriana Saussure, 1884
Bryodema byrrhitibia Zheng & He, 1994
†Bryodema croatica Poncrácz, 1928
Bryodema dolichoptera Yin & Feng, 1983
Bryodema gebleri (Fischer von Waldheim, 1836)
Bryodema heptapotamicum Bey-Bienko, 1930
Bryodema hyalinala Zheng & Zhang, 1981
Bryodema kangmarensis Zheng, Lin & Zhang, 2012
Bryodema kozlovi Bey-Bienko, 1930
Bryodema luctuosa (Stoll, 1813)
Bryodema mazongshanensis Zheng & Ma, 1995
Bryodema miramae Bey-Bienko, 1930
Bryodema nigripennis Mistshenko & Gorochov, 1989
Bryodema nigristria Zheng & Chen, 2001
Bryodema nigrofrascia Zhang, Wang & Yin, 2006
Bryodema nigroptera Zheng & Gow, 1981
Bryodema ningsianus Zheng & Gow, 1981
Bryodema ochropenna Zheng & Xi, 1985
Bryodema pseudohyalinala Zheng, Lin & Zhang, 2012
Bryodema qilianshanensis Lian & Zheng, 1984
Bryodema wuhaiensis Huo & Zheng, 1993
Bryodema yemashana Qiao, Zheng & Ou, 1995

Gatunki wydzielone do rodzaju Bryodemella^[5]:

Bryodemella diamesum (Bey-Bienko, 1930)
Bryodemella elegans Li, 1997
Bryodemella gansuensis (Zheng, 1985)
Bryodemella holdereri (Krauss, 1901)
Bryodemella nigrifemura Yin & Wang, 2005
Bryodemella nigripennis Zheng, Zhang & Zeng, 2011
Bryodemella tuberculata (Fabricius, 1775) – brodawnica brodawkowana
Bryodemella xinjiangensis Yin & Wang, 2005
Bryodemella xizangensis Yin, 1984
Bryodemella orientale (Bey-Bienko, 1930)
Bryodemella semenovi (Ikonnikov, 1911)
Bryodemella zaisanicum (Bey-Bienko, 1930)

Przypisy

1 2 3 4 5 6 7 Władysław Bazyluk: Klucze do oznaczania owadów Polski cz. XI Prostoskrzydłe – Salwatoriany. Warszawa: PWN, Polskie Towarzystwo Entomologiczne, 1956, s. 140-151.
1 2 3 4 W.F. Kirby: Fauna of British India, including Ceylon and Burma. Orthoptera (Acrididae). 1914, s. 150.
↑ Franz Xav. Fieber. Synopsis der europäischen Orthoptera. „Lotos”. 3, s. 90-, 1853.
↑ W.F.W.F. Kirby W.F.W.F., A Synonymic Catalogue of Orthoptera (Orthoptera Saltatoria, Locustidae vel Acridiidae) vol. III Orthoptera. Saltatoria. Part II. Locustidae vel Acridiidae, Londyn 1910, s. 260 .
1 2 D.C. Eades, D. Otte, M.M. Cigliano, H. Braun: genus Bryodemella Yin, 1982. [w:] Orthoptera Species File Online [on-line]. [dostęp 2018-02-19]. (ang.).
↑ D.C. Eades, D. Otte, M.M. Cigliano, H. Braun: genus Bryodema Fieber, 1853. [w:] Orthoptera Species File Online [on-line]. [dostęp 2018-02-19]. (ang.).

Linki zewnętrzne

Publikacja z kluczem do oznaczania gatunków opisanych do 2006 roku – Dao-Chuan Zhang, Wen-Qiang Wang, Xiang-Chu Yin: A new species of Bryodema (Orthoptera: Acridoidea) from China, with a key to the described species

[Bazyluk-1] 1 2 3 4 5 6 7 Władysław Bazyluk: Klucze do oznaczania owadów Polski cz. XI Prostoskrzydłe – Salwatoriany. Warszawa: PWN, Polskie Towarzystwo Entomologiczne, 1956, s. 140-151.

[Kirby14-2] 1 2 3 4 W.F. Kirby: Fauna of British India, including Ceylon and Burma. Orthoptera (Acrididae). 1914, s. 150.

[Fieber-3] Franz Xav. Fieber. Synopsis der europäischen Orthoptera. „Lotos”. 3, s. 90-, 1853.

[Kirby10-4] W.F.W.F. Kirby W.F.W.F., A Synonymic Catalogue of Orthoptera (Orthoptera Saltatoria, Locustidae vel Acridiidae) vol. III Orthoptera. Saltatoria. Part II. Locustidae vel Acridiidae, Londyn 1910, s. 260 .

[Eades2-5] 1 2 D.C. Eades, D. Otte, M.M. Cigliano, H. Braun: genus Bryodemella Yin, 1982. [w:] Orthoptera Species File Online [on-line]. [dostęp 2018-02-19]. (ang.).

[Eades-6] D.C. Eades, D. Otte, M.M. Cigliano, H. Braun: genus Bryodema Fieber, 1853. [w:] Orthoptera Species File Online [on-line]. [dostęp 2018-02-19]. (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]