Bronisław Kwaskowski

Bronisław Kwaskowski
major dyplomowany piechoty major dyplomowany piechoty
Data i miejsce urodzenia

26 kwietnia 1899
Warszawa

Data i miejsce śmierci

9–11 kwietnia 1940
Katyń

Przebieg służby
Lata służby

do 1940

Siły zbrojne

Wojsko Polskie

Jednostki

SGO „Narew”

Stanowiska

kwatermistrz grupy operacyjnej

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa
wojna polsko-czechosłowacka
wojna polsko-bolszewicka
II wojna światowa
kampania wrześniowa

Odznaczenia
Krzyż Walecznych (1920–1941, trzykrotnie) Złoty Krzyż Zasługi (II RP)

Bronisław Stanisław Kwaskowski (ur. 26 kwietnia 1899 w Warszawie, zm. 911 kwietnia 1940 w Katyniu) – major dyplomowany piechoty Wojska Polskiego, ofiara zbrodni katyńskiej.

Życiorys

Urodził się 26 kwietnia 1899 roku w Warszawie, w rodzinie Piotra i Berty[1][2].

Od 1 października 1917 roku do 18 lipca 1918 roku był uczniem klasy „C” (klasa I) Szkoły Podchorążych Piechoty w Ostrowi Mazowieckiej[3]. W latach 1921–1923 pełnił służbę w Wielkopolskiej Szkole Podoficerów Piechoty Nr 2 (od 1923 roku – Centralnej Szkole Podoficerów Zawodowych Piechoty Nr 2) w Grudziądzu, a jego oddziałem macierzystym był 7 pułk piechoty Legionów w Chełmie[4][5]. 3 maja 1922 roku został zweryfikowany w stopniu porucznika ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 roku i 2354. lokatą w korpusie oficerów piechoty[6]. W latach 1923–1926 pełnił służbę w 27 pułku piechoty w Częstochowie[7]. W dniach 14–15 kwietnia oraz 11–12 maja 1926 roku składał egzamin wstępny do Wyższej Szkoły Wojennej. Z dniem 2 listopada 1926 roku został przydzielony do Wyższej Szkoły Wojennej w Warszawie, w charakterze słuchacza Kursu Normalnego 1926–1928[8]. 19 marca 1928 roku został mianowany kapitanem ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1928 roku i 217. lokatą w korpusie oficerów piechoty[9]. Z dniem 31 października 1928 roku, po ukończeniu kursu i otrzymaniu dyplomu naukowego oficera Sztabu Generalnego, został przydzielony do Dowództwa 18 Dywizji Piechoty w Łomży na stanowisko oficera sztabu. Z dniem 1 listopada 1930 roku został przeniesiony do Wyższej Szkoły Wojennej na stanowisko wykładowcy[10][11][12][13]. 22 grudnia 1934 roku ogłoszono jego przeniesienie do 60 pułku piechoty w Ostrowie Wielkopolskim celem odbycia stażu liniowego na stanowisku dowódcy kompanii[14][15]. Na stopień majora został mianowany ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1936 roku i 83. lokatą w korpusie oficerów piechoty[16]. W marcu 1939 w Wyższej Szkole Wojennej był wykładowcą przedmiotu operacyjna służba sztabów na kursie doskonalenia dla oficerów dyplomowanych[17]. W 1939 roku został wyznaczony na stanowisko kwatermistrza Samodzielnej Grupy Operacyjnej „Narew”[18][19]. 10 września 1939 roku w folwarku Michałki kierował walką pododdziałów Kwatery Głównej SGO „Narew” z niemieckim oddziałem pancernym[20].

W czasie kampanii wrześniowej 1939, po agresji ZSRR na Polskę, w nieznanych okolicznościach dostał się do niewoli sowieckiej. Osadzono go w obozie jenieckim w Kozielsku[21]. Między 7 a 9 kwietnia 1940 przekazany do dyspozycji naczelnika Zarządu NKWD Obwodu Smoleńskiego[21] – lista wywózkowa 015/2[1] z 5 kwietnia 1940[21]. Został zamordowany między 9 a 11 kwietnia 1940 w Katyniu[21] przez funkcjonariuszy Obwodowego Zarządu NKWD w Smoleńsku oraz pracowników NKWD przybyłych z Moskwy na mocy decyzji Biura Politycznego KC WKP(b) z 5 marca 1940. Ofiary tej zbrodni grzebano w bezimiennych mogiłach zbiorowych, gdzie od 28 lipca 2000 mieści się oficjalnie Polski Cmentarz Wojenny w Katyniu[22][23]. W miejscu tym prowadzone były ekshumacje i prace archeologiczne[24][25]. Zidentyfikowany podczas ekshumacji nadzorowanych przez Niemców[26] w 1943 pod numerem 465[27][28][1] – dosł. opisany jako Kwaskowski Stanislaw (raport dzienny z 24 kwietnia 1943)[21]. Przy jego szczątkach znaleziono: dowód osobisty, 2 pocztówki, list, telegram, 2 wizytówki, 10 złotych w gotówce[29] oraz kalendarzyk kieszonkowy[30]. Figuruje na liście Komisji Technicznej PCK pod numerem 0465[30]. W Archiwum Robla w pakiecie 01231-07, wymieniony (bez imienia) we wpisie z 31 grudnia 1939 w materiałach znalezionych przy szczątkach Kazimierza Szczekowskiego[21][31].

5 października 2007 minister obrony narodowej Aleksander Szczygło mianował go pośmiertnie na stopień podpułkownika[32]. Awans został ogłoszony 9 listopada 2007 w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”.

Odznaczenia

Zobacz też

Przypisy

  1. 1 2 3 Księga Cmentarna Katynia 2000 ↓, s. 332.
  2. Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2025-01-19].
  3. Lenkiewicz, Sujkowski i Zieliński 1930 ↓, s. 432.
  4. Spis oficerów 1921 ↓, s. 45, 727.
  5. Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 143, 441, 1517.
  6. Lista starszeństwa 1922 ↓, s. 112.
  7. Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 189, 383.
  8. Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 141, 226.
  9. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 6 z 19 marca 1928 roku, s. 53.
  10. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 14 z 20 września 1930 roku, s. 295.
  11. Lista oficerów dyplomowanych 1931 ↓, s. 14.
  12. Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 67, 798.
  13. Lista starszeństwa 1933 ↓, s. 66.
  14. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 14 z 22 grudnia 1934 roku, s. 258.
  15. Lista starszeństwa 1935 ↓, s. 64.
  16. 1 2 3 Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 27.
  17. Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 449.
  18. Dymek 1999 ↓, s. 25, 161.
  19. Majorkiewicz 1983 ↓, s. 29-30.
  20. Dymek 1999 ↓, s. 94.
  21. 1 2 3 4 5 6 Убиты в Катыни 2015 ↓, s. 374.
  22. 20 lat temu otwarto Polski Cmentarz Wojenny w Katyniu - Redakcja Polska - polskieradio.pl [online], polskieradio.pl [dostęp 2025-01-18] (pol.).
  23. Księga Cmentarna Katynia 2000 ↓, s. LIII.
  24. Historia Zbrodni Katynskiej [online] [dostęp 2025-01-18] (pol.).
  25. Pierwsze ekshumacje w Katyniu. "Wszystko było przesiąknięte zapachem śmierci" - Historia [online], www.polskieradio.pl [dostęp 2025-01-18] (pol.).
  26. Instytut Pamięci Narodowej - Kraków, Niemcy w Katyniu w 1943 roku, „Instytut Pamięci Narodowej - Kraków” [dostęp 2025-01-20] [zarchiwizowane z adresu 2024-12-06] (pol.).
  27. Auswärtiges Amt, „Amtliches Material zum Massenmord von Katyn“, 1943, s. 178 [dostęp 2025-01-20] (niem.).
  28. Katyń według źródeł niemieckich – 1943 r.. stankiewicze.com. [dostęp 2025-01-20].
  29. Lista imienna zaginionych w ZSRR polskich jeńców wojennych z obozów Kozielsk - Ostaszków - Starobielsk, „Orzeł Biały. Polska walcząca o wolność.” (51 (337)), pbc.uw.edu.pl, 18 grudnia 1948, s. 3 [dostęp 2025-01-20] (pol.).
  30. 1 2 Mariusz Olczak (red.), Katyń. Listy ekshumacyjne i dokumenty Zarządu Głównego Polskiego Czerwonego Krzyża 1943–1944., koszalin.ap.gov.pl, s. 179, ISBN 83-89986-91-4 [dostęp 2025-01-20] (pol.).
  31. Убиты в Катыни 2015 ↓, s. 848.
  32. Decyzja Nr 439/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 5 października 2007 w sprawie mianowania oficerów Wojska Polskiego zamordowanych w Katyniu, Charkowie i Twerze na kolejne stopnie oficerskie. Decyzja nie została ogłoszona w Dzienniku Urzędowym MON.
  33. Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2025-01-19].
  34. M.P. z 1938 r. nr 259, poz. 612.
  35. Latinik 1934 ↓, s. 142.

Bibliografia