Bronisław Kwaskowski
| Data i miejsce urodzenia |
26 kwietnia 1899 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Przebieg służby | |
| Lata służby |
do 1940 |
| Siły zbrojne | |
| Jednostki | |
| Stanowiska | |
| Główne wojny i bitwy |
I wojna światowa |
| Odznaczenia | |
Bronisław Stanisław Kwaskowski (ur. 26 kwietnia 1899 w Warszawie, zm. 9–11 kwietnia 1940 w Katyniu) – major dyplomowany piechoty Wojska Polskiego, ofiara zbrodni katyńskiej.
Życiorys
Urodził się 26 kwietnia 1899 roku w Warszawie, w rodzinie Piotra i Berty[1][2].
Od 1 października 1917 roku do 18 lipca 1918 roku był uczniem klasy „C” (klasa I) Szkoły Podchorążych Piechoty w Ostrowi Mazowieckiej[3]. W latach 1921–1923 pełnił służbę w Wielkopolskiej Szkole Podoficerów Piechoty Nr 2 (od 1923 roku – Centralnej Szkole Podoficerów Zawodowych Piechoty Nr 2) w Grudziądzu, a jego oddziałem macierzystym był 7 pułk piechoty Legionów w Chełmie[4][5]. 3 maja 1922 roku został zweryfikowany w stopniu porucznika ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 roku i 2354. lokatą w korpusie oficerów piechoty[6]. W latach 1923–1926 pełnił służbę w 27 pułku piechoty w Częstochowie[7]. W dniach 14–15 kwietnia oraz 11–12 maja 1926 roku składał egzamin wstępny do Wyższej Szkoły Wojennej. Z dniem 2 listopada 1926 roku został przydzielony do Wyższej Szkoły Wojennej w Warszawie, w charakterze słuchacza Kursu Normalnego 1926–1928[8]. 19 marca 1928 roku został mianowany kapitanem ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1928 roku i 217. lokatą w korpusie oficerów piechoty[9]. Z dniem 31 października 1928 roku, po ukończeniu kursu i otrzymaniu dyplomu naukowego oficera Sztabu Generalnego, został przydzielony do Dowództwa 18 Dywizji Piechoty w Łomży na stanowisko oficera sztabu. Z dniem 1 listopada 1930 roku został przeniesiony do Wyższej Szkoły Wojennej na stanowisko wykładowcy[10][11][12][13]. 22 grudnia 1934 roku ogłoszono jego przeniesienie do 60 pułku piechoty w Ostrowie Wielkopolskim celem odbycia stażu liniowego na stanowisku dowódcy kompanii[14][15]. Na stopień majora został mianowany ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1936 roku i 83. lokatą w korpusie oficerów piechoty[16]. W marcu 1939 w Wyższej Szkole Wojennej był wykładowcą przedmiotu operacyjna służba sztabów na kursie doskonalenia dla oficerów dyplomowanych[17]. W 1939 roku został wyznaczony na stanowisko kwatermistrza Samodzielnej Grupy Operacyjnej „Narew”[18][19]. 10 września 1939 roku w folwarku Michałki kierował walką pododdziałów Kwatery Głównej SGO „Narew” z niemieckim oddziałem pancernym[20].
W czasie kampanii wrześniowej 1939, po agresji ZSRR na Polskę, w nieznanych okolicznościach dostał się do niewoli sowieckiej. Osadzono go w obozie jenieckim w Kozielsku[21]. Między 7 a 9 kwietnia 1940 przekazany do dyspozycji naczelnika Zarządu NKWD Obwodu Smoleńskiego[21] – lista wywózkowa 015/2[1] z 5 kwietnia 1940[21]. Został zamordowany między 9 a 11 kwietnia 1940 w Katyniu[21] przez funkcjonariuszy Obwodowego Zarządu NKWD w Smoleńsku oraz pracowników NKWD przybyłych z Moskwy na mocy decyzji Biura Politycznego KC WKP(b) z 5 marca 1940. Ofiary tej zbrodni grzebano w bezimiennych mogiłach zbiorowych, gdzie od 28 lipca 2000 mieści się oficjalnie Polski Cmentarz Wojenny w Katyniu[22][23]. W miejscu tym prowadzone były ekshumacje i prace archeologiczne[24][25]. Zidentyfikowany podczas ekshumacji nadzorowanych przez Niemców[26] w 1943 pod numerem 465[27][28][1] – dosł. opisany jako Kwaskowski Stanislaw (raport dzienny z 24 kwietnia 1943)[21]. Przy jego szczątkach znaleziono: dowód osobisty, 2 pocztówki, list, telegram, 2 wizytówki, 10 złotych w gotówce[29] oraz kalendarzyk kieszonkowy[30]. Figuruje na liście Komisji Technicznej PCK pod numerem 0465[30]. W Archiwum Robla w pakiecie 01231-07, wymieniony (bez imienia) we wpisie z 31 grudnia 1939 w materiałach znalezionych przy szczątkach Kazimierza Szczekowskiego[21][31].
5 października 2007 minister obrony narodowej Aleksander Szczygło mianował go pośmiertnie na stopień podpułkownika[32]. Awans został ogłoszony 9 listopada 2007 w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”.
Odznaczenia
- Krzyż Walecznych trzykrotnie[16][33]
- Złoty Krzyż Zasługi – 10 listopada 1938 „za zasługi w służbie wojskowej”[34][16]
- Krzyż za Obronę Śląska Cieszyńskiego II kl. – 2 października 1919[35]
Zobacz też
Przypisy
- 1 2 3 Księga Cmentarna Katynia 2000 ↓, s. 332.
- ↑ Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2025-01-19].
- ↑ Lenkiewicz, Sujkowski i Zieliński 1930 ↓, s. 432.
- ↑ Spis oficerów 1921 ↓, s. 45, 727.
- ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 143, 441, 1517.
- ↑ Lista starszeństwa 1922 ↓, s. 112.
- ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 189, 383.
- ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 141, 226.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 6 z 19 marca 1928 roku, s. 53.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 14 z 20 września 1930 roku, s. 295.
- ↑ Lista oficerów dyplomowanych 1931 ↓, s. 14.
- ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 67, 798.
- ↑ Lista starszeństwa 1933 ↓, s. 66.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 14 z 22 grudnia 1934 roku, s. 258.
- ↑ Lista starszeństwa 1935 ↓, s. 64.
- 1 2 3 Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 27.
- ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 449.
- ↑ Dymek 1999 ↓, s. 25, 161.
- ↑ Majorkiewicz 1983 ↓, s. 29-30.
- ↑ Dymek 1999 ↓, s. 94.
- 1 2 3 4 5 6 Убиты в Катыни 2015 ↓, s. 374.
- ↑ 20 lat temu otwarto Polski Cmentarz Wojenny w Katyniu - Redakcja Polska - polskieradio.pl [online], polskieradio.pl [dostęp 2025-01-18] (pol.).
- ↑ Księga Cmentarna Katynia 2000 ↓, s. LIII.
- ↑ Historia Zbrodni Katynskiej [online] [dostęp 2025-01-18] (pol.).
- ↑ Pierwsze ekshumacje w Katyniu. "Wszystko było przesiąknięte zapachem śmierci" - Historia [online], www.polskieradio.pl [dostęp 2025-01-18] (pol.).
- ↑ Instytut Pamięci Narodowej - Kraków, Niemcy w Katyniu w 1943 roku, „Instytut Pamięci Narodowej - Kraków” [dostęp 2025-01-20] [zarchiwizowane z adresu 2024-12-06] (pol.).
- ↑ Auswärtiges Amt, „Amtliches Material zum Massenmord von Katyn“, 1943, s. 178 [dostęp 2025-01-20] (niem.).
- ↑ Katyń według źródeł niemieckich – 1943 r.. stankiewicze.com. [dostęp 2025-01-20].
- ↑ Lista imienna zaginionych w ZSRR polskich jeńców wojennych z obozów Kozielsk - Ostaszków - Starobielsk, „Orzeł Biały. Polska walcząca o wolność.” (51 (337)), pbc.uw.edu.pl, 18 grudnia 1948, s. 3 [dostęp 2025-01-20] (pol.).
- 1 2 Mariusz Olczak (red.), Katyń. Listy ekshumacyjne i dokumenty Zarządu Głównego Polskiego Czerwonego Krzyża 1943–1944., koszalin.ap.gov.pl, s. 179, ISBN 83-89986-91-4 [dostęp 2025-01-20] (pol.).
- ↑ Убиты в Катыни 2015 ↓, s. 848.
- ↑ Decyzja Nr 439/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 5 października 2007 w sprawie mianowania oficerów Wojska Polskiego zamordowanych w Katyniu, Charkowie i Twerze na kolejne stopnie oficerskie. Decyzja nie została ogłoszona w Dzienniku Urzędowym MON.
- ↑ Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2025-01-19].
- ↑ M.P. z 1938 r. nr 259, poz. 612.
- ↑ Latinik 1934 ↓, s. 142.
Bibliografia
- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2016-02-15].
- Spis oficerów służących czynnie w dniu 1.6.1921 r.. Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1921.
- Lista starszeństwa oficerów zawodowych. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1922.
- Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
- Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
- Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
- Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.
- Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik Oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. Kraków: Fundacja CDCN, 2006. ISBN 978-83-7188-899-1.
- Lista oficerów dyplomowanych (stan z dnia 15 kwietnia 1931 roku). Wielkopolska Biblioteka Cyfrowa, 1931. [dostęp 2016-06-11].
- Lista starszeństwa oficerów zawodowych piechoty 1 lipca 1933. Warszawa: Przegląd Piechoty, 1933.
- Lista starszeństwa oficerów zawodowych piechoty. 5 czerwiec 1935. Dodatek bezpłatny dla prenumeratorów „Przeglądu Piechoty”. Jagiellońska Biblioteka Cyfrowa, 1935. [dostęp 2016-06-05].
- Убиты в Катыни. Книга Памяти польских военнопленных – узников Козельского лагеря НКВД, расстрелянных по решению политбюро ЦК ВКП(б) от 5 марта 1940 года. Лариса Еремина (red.). Москва: Общество «Мемориал» – Издательство «Звенья», 2015. ISBN 978-5-78700-123-5.
- Przemysław Dymek: Samodzielna Grupa Operacyjna „Narew” 1939 w polskiej historiografii wojskowej. Poznań: Wydawnictwo SORUS s.c., 1999. ISBN 83-87133-54-X.
- Jan Kiński, Helena Malanowska, Urszula Olech, Wacław Ryżewski, Janina Snitko-Rzeszut, Teresa Żach: Katyń. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego. Marek Tarczyński (red.). Warszawa: Oficyna Wydawnicza RYTM, 2000. ISBN 83-905590-7-2.
- Franciszek Ksawery Latinik: Walka o Śląsk Cieszyński w r. 1919. Cieszyn: P. Mitręga, 1934.
- Felicjan Majorkiewicz: Lata chmurne lata dumne. Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX, 1983. ISBN 83-211-0428-2.
- Wacław Lenkiewicz, Andrzej Sujkowski, Hugo Zieliński: Księga Pamiątkowa 1830 – 29 XI 1930. Szkice z dziejów piechoty polskiej. Ostrów-Komorowo: Szkoła Podchorążych Piechoty, 1930.