Burzyk równikowy

Burzyk równikowy
	Puffinus lherminieri
	Lesson, 1839
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ptaki
Podgromada	Neornithes
Infragromada	ptaki neognatyczne
Rząd	rurkonose
Rodzina	burzykowate
Rodzaj	Puffinus
Gatunek	burzyk równikowy
Podgatunki
	P. l. lherminieri R. Lesson, 1839; P. l. loyemilleri Wetmore, 1959;
	P. l. lherminieri R. Lesson, 1839; P. l. loyemilleri Wetmore, 1959;
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; najmniejszej troski

Burzyk równikowy^[3] (Puffinus lherminieri) – gatunek średniej wielkości ptaka morskiego z rodziny burzykowatych (Procellariidae). Występuje w zachodniej części Atlantyku. Czasem spotykany w dużych stadach. Szybki, aktywny lot przerywany krótkim szybowaniem.

Systematyka

Systematyka tego gatunku jest kwestią sporną. W starszych ujęciach systematycznych do P. lherminieri zaliczano kilka taksonów wyodrębnionych później do trzech osobnych gatunków: burzyk tropikalny (P. bailloni), burzyk galapagoski (P. subalaris) i burzyk boniński (P. bannermani). Np. autorzy Handbook of the Birds of the World wyróżniali łącznie 10 podgatunków^[4].

Międzynarodowy Komitet Ornitologiczny (IOC) oraz serwis Birds of the World wyróżniają obecnie tylko dwa podgatunki P. lherminieri^[5]^[6]:

P. l. lherminieri R. Lesson, 1839 – Indie Zachodnie, Bahamy, dawniej także Bermudy^[4]
P. l. loyemilleri Wetmore, 1959 – wysepki u wybrzeży Panamy na południowo-zachodnim Morzu Karaibskim

Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) do P. lherminieri wlicza też dwa taksony, które z kolei wcześniej klasyfikowane były jako podgatunki burzyka małego (P. assimilis): burzyka malutkiego (P. baroli) oraz burzyka brązoworzytnego (P. boydi)^[2]^[7]^[8]. Gniazdują one od Azorów po Wyspy Kanaryjskie i na Wyspach Zielonego Przylądka. Inni autorzy klasyfikują je obecnie jako osobne gatunki^[3]^[5].

Zasięg, środowisko

Tropikalne i subtropikalne wody zachodniej części Atlantyku, głównie w rejonie Karaibów. Gniazduje na wyspach Indii Zachodnich, Bahamów i na wysepkach u karaibskich wybrzeży Panamy. Wędruje na wschodnie wybrzeża USA i nad Zatokę Meksykańską.

Morfologia

Wygląd: Szerokie skrzydła. Dziób ciemny, nogi różowe. Wierzch ciała, ogon i podogonie brązowe. Reszta spodu ciała biała, z brązową barwą schodzącą z wierzchu głowy na boki piersi. Spód skrzydeł szeroko, brązowo obrzeżony, z białą plamą pośrodku – niekiedy bardzo małą.

Rozmiary: Długość ciała 27,0–36,2 cm, rozpiętość skrzydeł 64–74 cm; masa ciała 138–290 g^[6].

Status

IUCN uznaje burzyka równikowego za gatunek najmniejszej troski (LC – Least Concern)^[2].

Przypisy

↑ Puffinus lherminieri, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
1 2 3 Puffinus lherminieri, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
1 2 Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Procellariidae Leach, 1819 - burzykowate - Petrels & Shearwaters (wersja: 2024-09-18). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2024-12-09].
1 2 Audubon's Shearwater (Puffinus lherminieri). IBC: The Internet Bird Collection. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-04-14)]. (ang.).
1 2 F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): IOC World Bird List (v14.2). [dostęp 2024-12-09]. (ang.).
1 2 Kirwan, G.M., C. Carboneras & F. Jutglar: Sargasso Shearwater (Puffinus lherminieri), version 1.0. [w:] Birds of the World (S.M. Billerman, B.K. Keeney, P.G. Rodewald & T.S. Schulenberg, Editors) [on-line]. Cornell Lab of Ornithology, Ithaca, NY, USA, 2020. [dostęp 2024-12-09]. (ang.).
↑ Little Shearwater (Puffinus assimilis). IBC: The Internet Bird Collection. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-04)]. (ang.).
↑ HBW and BirdLife International, Handbook of the Birds of the World and BirdLife International digital checklist of the birds of the world. Version 9 [online], październik 2024 [dostęp 2024-11-12] .

Bibliografia

Gosler Andrew: Atlas ptaków świata. MULTICO Oficyna Wydawnicza, 2000. ISBN 83-7073-059-0.

Linki zewnętrzne

Zdjęcia, nagrania głosów i krótkie filmy. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).

[itis-1] Puffinus lherminieri, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).

[iucn-2] 1 2 3 Puffinus lherminieri, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).

[mk-3] 1 2 Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Procellariidae Leach, 1819 - burzykowate - Petrels & Shearwaters (wersja: 2024-09-18). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2024-12-09].

[ibc-4] 1 2 Audubon's Shearwater (Puffinus lherminieri). IBC: The Internet Bird Collection. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-04-14)]. (ang.).

[ioc-5] 1 2 F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): IOC World Bird List (v14.2). [dostęp 2024-12-09]. (ang.).

[botw-6] 1 2 Kirwan, G.M., C. Carboneras & F. Jutglar: Sargasso Shearwater (Puffinus lherminieri), version 1.0. [w:] Birds of the World (S.M. Billerman, B.K. Keeney, P.G. Rodewald & T.S. Schulenberg, Editors) [on-line]. Cornell Lab of Ornithology, Ithaca, NY, USA, 2020. [dostęp 2024-12-09]. (ang.).

[ibc1-7] Little Shearwater (Puffinus assimilis). IBC: The Internet Bird Collection. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-04)]. (ang.).

[hbwcheck-8] HBW and BirdLife International, Handbook of the Birds of the World and BirdLife International digital checklist of the birds of the world. Version 9 [online], październik 2024 [dostęp 2024-11-12] .

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]