Kępkowiec czerniejący

Kępkowiec czerniejący
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

grzyby

Typ

podstawczaki

Klasa

pieczarniaki

Rząd

pieczarkowce

Rodzina

kępkowcowate

Rodzaj

gęśnica

Gatunek

kępkowiec czerniejący

Nazwa systematyczna
Calocybe gangraenosa (Fr.) V. Hofst., Moncalvo, Redhead & Vilgalys
Index Fungorum 8: 1 (2012)

Kępkowiec czerniejący (Calocybe gangraenosa (Fr.) V. Hofst., Moncalvo, Redhead & Vilgalys) – gatunek grzybów z rodziny kępkowcowatych (Lyophyllaceae)[1].

Systematyka i nazewnictwo

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Calocybe, Lyophyllaceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].

Po raz pierwszy takson ten zdiagnozował w 1838 r. Elias Fries nadając mu nazwę Agaricus gangraenosus. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadali mu w 2012 r. Valérie Hofstetter, Jean-Marc Moncalvo, Scott Alan Redhead i Rytas J. Vilgalys przenosząc go do rodzaju Calocybe[1].

Synonimy[2]:

  • Agaricus fumatofoetens Secr. 1833
  • Agaricus gangraenosus Fr. 1838
  • Agaricus leucophaeatus P. Karst. 1868
  • Clitocybe gangraenosa (Fr.) Gillet 1874
  • Collybia leucophaeata (P. Karst.) P. Karst. 1879
  • Lyophyllum fumatofoetens Secr. ex Jul. Schäff. 1947
  • Lyophyllum gangraenosum (Fr.) Gulden 1991
  • Lyophyllum leucophaeatum (P. Karst.) P. Karst. 1881

W 2003 r. Władysław Wojewoda zaproponował nazwę polską kępkowiec czerniejący (wówczas gatunek ten zaliczany był do rodzaju Lyophyllum, czyli kępkowiec)[3]. Po przeniesieniu do rodzaju Calocybe stała się ona niespójna z nazwą naukową.

Występowanie i siedlisko

Znane jest występowanie tego gatunku na nielicznych stanowiskach w Ameryce Północnej i na licznych w Europie[4]. W. Wojewoda w zestawieniu wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski w 2003 r. przytoczył 2 stanowiska z uwagą, że jego rozprzestrzenienie i stopień zagrożenia nie są znane[3]. W późniejszych latach podano wiele nowych stanowisk. Aktualne stanowiska podaje także internetowy atlas grzybów. Znajduje się w nim na liście gatunków zagrożonych i wartych objęcia ochroną[5].

Grzyb saprotroficzny. Okazy znalezione w Polsce rosły na ziemi, w trawie na polanach[3].

Przypisy

  1. 1 2 3 Index Fungorum [online] [dostęp 2021-09-01].
  2. Species Fungorum [online] [dostęp 2021-09-01].
  3. 1 2 3 Władysław Wojewoda, Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, s. 419, ISBN 83-89648-09-1.
  4. Calocybe gangraenosa (Fr.) V.Hofst., Moncalvo, Redhead & Vilgalys [online] [dostęp 2021-09-01].
  5. ''Calocybe gangraenosa'' (gęśnica czerniejąca) [online], grzyby.pl [dostęp 2025-03-30].