Świteziankowate

Świteziankowate
	Calopterygidae
	Sélys, 1850
	; Samica świtezianki błyszczącej; (Calopteryx splendens)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	stawonogi
Gromada	owady
Podgromada	uskrzydlone
Rząd	ważki
Podrząd	ważki równoskrzydłe
Nadrodzina	Calopterygoidea
Rodzina	świteziankowate
Podrodziny
	Calopteryginae; Hetaerininae;
	Calopteryginae; Hetaerininae;

Świteziankowate (Calopterygidae) – rodzina owadów z rzędu ważek (Odonata) szeroko rozprzestrzeniona na wszystkich kontynentach poza Antarktydą. Od pozostałych ważek równoskrzydłych odróżnia je inna budowa i bardzo gęste użyłkowanie skrzydeł imagines oraz budowa maski i skrzelotchawek larw^[4].

Imagines osiągają długość ciała do 50 mm i rozpiętość skrzydeł od 60 do 75 mm. Ubarwienie europejskich gatunków, z wyraźnie zaznaczonym dymorfizmem płciowym, jest na ogół metalicznie niebieskie u samców i metalicznie zielone lub metalicznie brunatne u samic^[4]. Odwłok cienki i mocno wydłużony. Obie pary skrzydeł podobne do siebie, ubarwione od ciemnego do przezroczystego, gęsto żyłkowane. Samice mają skrzydła bardziej przezroczyste z jasną plamką. Pterostygma nie jest wykształcona.

W Polsce występują dwa palearktyczne gatunki z rodzaju Calopteryx^[5]^[4]:

świtezianka dziewica (Calopteryx virgo) – samce o metalicznie niebieskich skrzydłach,
świtezianka błyszcząca (Calopteryx splendens) – skrzydła samców z metalicznie niebieskim pasem.

Występują nad brzegami wód bieżących. Trzepoczący lot świtezianek przypomina lot motyli.

Larwy są duże, o ubarwieniu zależnym od siedliska – od jasnobrązowego do prawie czarnego. Długość ich ciała, u gatunków występujących w Polsce, wynosi 24–35 mm^[4].

Podział systematyczny

Do rodziny świteziankowatych zaliczane są następujące podrodziny^[2]:

Calopteryginae
Hetaerininae

Zobacz też

ważki Polski

Przypisy

↑ Calopterygidae, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
1 2 Klaas-Douwe B. Dijkstra, Vincent J. Kalkman, Rory A. Dow, Frank R. Stokvis, Jan Van Tol. Redefining the damselfly families: a comprehensive molecular phylogeny of Zygoptera (Odonata). „Systematic Entomology”. 39 (1), s. 68–96, 2014. DOI: 10.1111/syen.12035.
↑ D. Paulson, M. Schorr & C. Deliry: World Odonata List. 2022-03-01. [dostęp 2022-03-04]. (ang.).
1 2 3 4 Fauna Polski – charakterystyka i wykaz gatunków. Bogdanowicz W., Chudzicka E., Pilipiuk I. i Skibińska E. (red.). T. II. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2007, s. 299. ISBN 978-83-881470-7-4.
↑ Jacek Wendzonka. Klucz do oznaczania dorosłych ważek (Odonata) Polski. „Odonatrix – Biuletyn Sekcji Odonatologicznej Polskiego Towarzystwa Entomologicznego”. 1 (Suplement), czerwiec 2005. ISSN 1733-8239.

[itis-1] Calopterygidae, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).

[Dijkstra-2] 1 2 Klaas-Douwe B. Dijkstra, Vincent J. Kalkman, Rory A. Dow, Frank R. Stokvis, Jan Van Tol. Redefining the damselfly families: a comprehensive molecular phylogeny of Zygoptera (Odonata). „Systematic Entomology”. 39 (1), s. 68–96, 2014. DOI: 10.1111/syen.12035.

[Checklist-3] D. Paulson, M. Schorr & C. Deliry: World Odonata List. 2022-03-01. [dostęp 2022-03-04]. (ang.).

[FaunaT2-4] 1 2 3 4 Fauna Polski – charakterystyka i wykaz gatunków. Bogdanowicz W., Chudzicka E., Pilipiuk I. i Skibińska E. (red.). T. II. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2007, s. 299. ISBN 978-83-881470-7-4.

[Klucz-5] Jacek Wendzonka. Klucz do oznaczania dorosłych ważek (Odonata) Polski. „Odonatrix – Biuletyn Sekcji Odonatologicznej Polskiego Towarzystwa Entomologicznego”. 1 (Suplement), czerwiec 2005. ISSN 1733-8239.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]