Calypsobyen
| Państwo | |
|---|---|
| Terytorium zależne | |
| Rodzaj obiektu |
dawna osada górnicza |
Położenie na mapie Svalbardu  | |
Położenie na mapie Arktyki  | |
 77°33′00,00″N 14°31′59,88″E/77,550000 14,533300 | |
Calypsobyen – dawna osada górnicza na Spitsbergenie na półwyspie Ziemia Wedela Jarlsberga. Znajduje się w niej Stacja Polarna Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
Położenie
Calypsobyen leży na równinie Calypsostranda, położonej na północny wschód od Recherchefjorden w fiordzie Bellsund. Naprzeciw miejsca, w którym położona jest osada, spotykają się fjordy Van Keulenfjorden i Recherchefjorden[1].
Historia
Osada powstała w latach 1918–1919 z inicjatywy londyńskiej spółki eksploracyjno-wydobywczej Northern Exploration Company (NEC) w związku z planami wydobycia węgla[1]. Została nazwana na cześć okrętu HMS „Calypso”, należącego do eskadry treningowej Royal Navy, który badał okolicę w 1895 roku[1].
Pierwsze budynki przyszłej osady (tzw. „Camp Jacobsen”) zbudował w roku 1901 poszukiwacz węgla i myśliwy nazwiskiem Stenehjem, pochodzący z Vardø[2]. Zostały one przejęte przez NEC, która wybudowała resztę budynków, m.in. radiostację w 1919 roku i magazyn w 1920[2].
Plany wydobycia węgla w Calypsobyen były krótkotrwałe. NEC zbudowała jedną sztolnię i wydobyła 133 tony węgla[2], po czym szybko okazało się, że złoża są zbyt małe, a ich wydobycie zbyt trudne z powodu bliskości morza, które często zalewało obszar wydobycia i uniemożliwiało transport urobku[1]. Operację zamknięto w 1920 roku[1].
Od 1932 roku Calypsobyen należy do państwa norweskiego. W latach międzywojennych z budynków korzystali myśliwi, którzy zimowali na wyspie (m.in. Ole Blomli i Ole Sivertsen)[2].
Od 1986 roku Calypsobyen jest główną bazą wypraw polarnych Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie[1]. Część budynków odrestaurowano na potrzeby badań naukowych, z zachowaniem oryginalnego charakteru[3].
Ciekawostki
- Nieopodal osady od 100 lat znajduje się wrak łodzi, z której jako miejsca lęgowego korzystają rybitwy popielate[1].
- Calypsobyen i jej okolice stanowiły inspirację dla grafik Zbigniewa Jóźwika, który wiele ze swoich prac stworzył podczas wypraw naukowych Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej[4].
Przypisy
- 1 2 3 4 5 6 7 Kristin Prestvold, Øystein Overrein, Calypsobyen, [w:] Bjørn Fossli Johansen (red.), Cruisehåndbok for Svalbard, Tromsø: Norsk Polarinstitutt, 2010 (Polarhåndbok nr. 14), s. 106, ISBN 978-82-7666-275-7 (norw.).
- 1 2 3 4 Gustav Rossnes, Norsk overvintringsfangst på Svalbard 1895-1940, Oslo: Norsk Polarinstitutt, 1993 (Meddelelser nr. 127), s. 45-49, ISBN 82-7666-064-9 [dostęp 2024-09-24] (norw.).
- ↑ Thor B. Arlov, Per Kyrre Reymert, Svalbard - en ferd i fortidens farvann, Trondheim: Tapir Akademisk Forlag, 2001, s. 156, ISBN 978-82-519-1715-5 (norw.).
- ↑ Sposób bycia, Forum Akademickie [dostęp 2024-09-24] [zarchiwizowane] (pol.).