Cerkiew Soboru Matki Bożej w Dyniskach

Cerkiew Soboru Matki Bożej

kościół parafialny
Państwo	Polska
Miejscowość	Dyniska
Wyznanie	katolicyzm
Kościół	greckokatolicki
Historia Data zakończenia budowy XVIII w. Data poświęcenia XVIII w. Data zniszczenia • przez 1987 pożar Poprzednie wyznanie katolicyzm obrządku bizantyńsko-ukraińskiego
Dane świątyni Kopuła • liczba kopuł 1 Ołtarz • liczba ołtarzy 1 Liczba naw 1
Położenie na mapie Polski Cerkiew Soboru Matki Bożej
50,42060°N 23,70568°E/50,420600 23,705680

Cerkiew Soboru Matki Bożej – cerkiew greckokatolicka, która znajdowała się w Dyniskach, użytkowana po 1947 przez parafię rzymskokatolicką, zniszczona w pożarze w 1987 i rozebrana.

Cerkiew unicka w Dyniskach istniała już w 1766. W 1801 na jej miejsce przeniesiona została nowa świątynia, według tradycji pochodząca ze Szletyna i wzniesiona tam w XVIII w. Obiekt został gruntownie wyremontowany w latach 1943–1944. Po wysiedleniach ludności ukraińskiej w 1947 budynek został przekazany parafii rzymskokatolickiej i był odtąd użytkowany jako kościół, od 1977 – parafialny^[1]. W 1987 świątynia spłonęła^[2]. Na jej miejscu wzniesiono kościół św. Antoniego, który został konsekrowany 23 sierpnia 1992 roku^[3] (zob. parafia św. Antoniego w Dyniskach).

Budynek cerkwi był orientowany, drewniany, na podmurówce z polnych kamieni, trójdzielny. Prezbiterium świątyni było trójbocznie zamknięte. Nawa cerkiewna była wyższa i szersza od pomieszczenia ołtarzowego, nad nią zlokalizowana była ośmiopołaciowa kopuła na wysokim bębnie. Kopułę wieńczyła latarnia z cebulastym hełmem^[1].

W cerkwi znajdowały się dwa zabytkowe tabernakula oraz unickie ikony z XVII–XVIII w., przedstawiające Boże Narodzenie, Ucieczkę do Egiptu, św. Antoniego z Padwy, Pietę. W świątyni przechowywano także obrazy przeniesione z kościoła w Uhnowie: Ecce Homo, Ukrzyżowanie i Świętą Rodzinę. Z kościoła w Uhnowie pochodziły także dwa barokowe krucyfiksy oraz rzeźba św. św. Piotra i Pawła. Młodsze były dwa dziewiętnastowieczne krucyfiksy, także unickiego pochodzenia, z XIX w. Fragmenty cerkiewnego ikonostasu i inne ikony pierwotnie czczone w świątyni były przechowywane na plebanii^[1].

W sąsiedztwie świątyni znajdowała się murowana i tynkowana dzwonnica typu parawanowego z trzema otworami dzwonowymi, kryta czterospadowym dachem^[1].