Chaetosphaeria
 | |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Klasa | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj |
włosokulka |
| Nazwa systematyczna | |
| Chaetosphaeria Tul. & C. Tul. Select. fung. carpol. (Paris) 2: 252 (1863) | |
| Typ nomenklatoryczny | |
|
Chaetosphaeria innumera Berk. & Broome ex Tul. & C. Tul. 1863 | |
Chaetosphaeria Tul. & C. Tul. (włosokulka) – rodzaj grzybów z typu workowców (Ascomycota)[1].
Charakterystyka
Chaetosphaeria to nadrzewne grzyby saprotroficzne, które powszechnie występują na rozkładającym się drewnie lub na wewnętrznej stronie kory drzew liściastych i iglastych oraz krzewów. Perytecja są powierzchowne, kuliste do prawie kulistych, i są zwykle związane z widocznymi anamorfami. Askospory są zawsze bezbarwne i mają 1–3 poprzeczne przegrody. Na podstawie samej ogólnej morfologii trudno jest odróżnić Chaetosphaeria od wielu innych grzybów z typu Sordariomycetes o czarnych perytecjach. Chaetosphaeria różni się od głównych rodzajów Lasiosphaeriaceae anatomią ściany perytecjum, która jest węższa (ok. 15 pm szerokości), krucha, składa się z nieprzezroczystych, ceglastych komórek, zwężających się parafiz, worków pozbawionych plazmatycznej kuli na wierzchołku i elipsoidalnych do wrzecionowatych askospor z przegrodami, które kiełkują przez porę rostkową. Perytecja są zwykle związane z widocznymi anamorfami, które tworzą długie, makronematowe, brązowe konidiofory, gęsto umieszczone wokół perytecjów. Perytecja są zazwyczaj nagie, ale u gatunków, w których anamorfa jest związana z długimi sterylnymi włoskami na podłożu, podobne włoski powstają z powierzchni perytecjów. Wierzchołek perytecjum jest utworzony z palisady odrębnych strzępek, które kończą się na jednym poziomie, tworząc ścięty wierzchołek. Askospory są elipsoidalne, szarobrązowe i mają niepozorną porę rostkową na jednym lub obu końcach. Anamorfy są zazwyczaj holoblastyczno-tretyczne[2].
Systematyka i nazewnictwo
Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Chaetosphaeriaceae, Chaetosphaeriales, Sordariomycetidae, Sordariomycetes, Pezizomycotina, Ascomycota, Fungi[1].
Rodzaj Chaetosphaeria utworzyli w 1863 r. Louis René Tulasne i Charles Tulasne[1]. Ma ponad 20 synonimów[3]. W 2025 r. Komisja ds. Polskiego Nazewnictwa Grzybów Polskiego Towarzystwa Mykologicznego zarekomendowała dla niego polską nazwę włosokulka[4]. Niektóre gatunki:
- Chaetosphaeria abietis (Höhn.) W. Gams & Hol.-Jech. 1976
- Chaetosphaeria capitata Sivan. & H.S. Chang 1995
- Chaetosphaeria tristis (Tode) J. Schröt. 1894[5][6].
Nazwy naukowe na podstawie Index Fungorum[7]. Gatunek występujący w Polsce[5].
Przypisy
- 1 2 3 Index Fungorum [online] [dostęp 2025-02-01] (ang.).
- ↑ Martina Reblovä, Margaret E. Barr, Gary J. Samuels, Chaetosphaeriaceae, a new family for Chaetosphaeria and its relatives, „Sydowia”, 51 (1), s. 49–70 [dostęp 2025-02-01] (ang.).
- ↑ Species Fungorum [online] [dostęp 2025-02-01] (ang.).
- ↑ Rekomendacja nr 4 (2025) Komisji ds. Polskiego Nazewnictwa Grzybów Polskiego Towarzystwa Mykologicznego [online], Komisji ds. Polskiego Nazewnictwa Grzybów, 28 stycznia 2025 (pol.).
- 1 2 Wiesław Mułenko, Tomasz Majewski, Małgorzata Ruszkiewicz-Michalska, Wstępna lista grzybów mikroskopijnych Polski, Kraków: W. Szafer. Institute of Botany, PAN, 2008, s. 231, ISBN 978-83-89648-75-4.
- ↑ Według Index Fungorum takson niepewny.
- ↑ Index Fungorum (gatunki) [online] [dostęp 2025-02-01] (ang.).