Chaim Hanft

Grób Chaima Hanfta na nowym cmentarzu żydowskim w Krakowie

Chaim Hanft, notowana również forma Hanoft[1] (jid. חיים האנפט; ur. 15 maja 1899 w Jedlińsku, zm. 14 maja 1951 w Krakowie[1]) – polski rzeźbiarz żydowskiego pochodzenia, malarz, grafik, ilustrator książek i metaloplastyk.

Naukę rzeźbiarstwa zaczął pobierając prywatne lekcje u Henryka Glicensteina, a potem u Henryka Kuny. W roku 1916 wstąpił do warszawskiej Szkoły Sztuk Pięknych, studiując tam z krótką przerwą do 1918, kontynuując naukę do 1919 w Kunstakademie Düsseldorf. W 1920 i 1921 przebywał w Rosji Radzieckiej, najpierw w Taszkencie, a potem w Moskwie. Później wrócił do Warszawy i podjął działalność artystyczną, będąc jednocześnie nauczycielem rysunku w tamtejszym seminarium nauczycielskim oraz aktywnym uczestnikiem ruchów artystycznych - założył wraz z innymi twórcami Żydowskie Towarzystwo Krzewienia Sztuk Pięknych, później należał również do Czapki Frygijskiej[1]. Okres okupacji Polski spędził w Związku Radzieckim, skąd przeprowadził się w 1946 do Wrocławia. W 1948 r. zaangażował się w organizację pawilonu żydowskiego w ramach Wystawy Ziem Odzyskanych[1].

Hafnt uprawiał różne rodzaje sztuki, oprócz rzeźby także malarstwo, rysunek, grafikę (w tym plakat i ilustracje książek) oraz metaloplastykę[1]. Był współtwórcą polichromii w synagodze w Będzinie (1926)[2]. Częstym tematem twórczości artysty były wątki związane z życiem i kulturą Żydów, a drugim - praca robotników i chłopów[1]. Często sięgał też do scen biblijnych[3].

Oprócz twórczości artystycznej Ch. Hanft prowadził też działalność polityczną. W 1919 wziął udział w berlińskim komunistycznym powstaniu Spartakusa, a w okresie międzywojennym był członkiem Komunistycznej Partii Polski[1].

Pochowany jest w alei głównej nowego cmentarza żydowskiego przy ulicy Miodowej w Krakowie.

Jedna metaloplastyka Hanfta sprzed 1939 r. znajduje się w zbiorach Muzeum Narodowego w Warszawie[4], kilka innych jest w kolekcji Żydowskiego Instytutu Historycznego[1].

Przypisy

  1. 1 2 3 4 5 6 7 8 Sandel E., 1979: Hanft Chaim. W: Słownik artystów polskich i obcych w Polsce działających: H-Ki, Zakład im. Ossolińskich, s. 22, 23.
  2. Artyści żydowscy w Krakowie 1873-1939:katalog wystawy, Muzeum Historyczne Miasta Krakowa, 2008, s. 214. (fragment publikacji dostępny w Google Books) (ang.)
  3. Chrzanowska Ag., 2005: Metaloplastyka żydowska w Polsce. Wyd. Neriton, strona 94
  4. Turowicz J., 2017: Metaloplastyka żydowska w kolekcji rzeźb Muzeum Narodowego w Warszawie (Borys Schatz, Marek Szwarc, Joachim Kahane, Chaim Hanft). Przyczynek do badań nad kolekcjonerstwem instytucjonalnym. Pamiętnik Sztuk Pięknych, 12, str. 163, 169