Chironius gouveai

	Chironius gouveai
	Entiauspe-Neto, Lúcio-Lyra, Koch, Marques-Quintela, Diesel-Abegg & Loebmann, 2020
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	zauropsydy
Podgromada	diapsydy
Rząd	łuskonośne
Podrząd	węże
Infrarząd	Alethinophidia
Nadrodzina	Colubroidea
Rodzina	połozowate
Podrodzina	Colubrinae
Rodzaj	Chironius
Gatunek	Chironius gouveai
Synonimy
	Chironius bicarinatus — Dixon et al., 1993;
	Chironius bicarinatus — Dixon et al., 1993;

Chironius gouveai – gatunek węża z rodziny połozowatych (Colubridae). Występuje we wschodniej Ameryce Południowej, głównie w południowej Brazylii i Urugwaju. Prowadzi dzienny, częściowo nadrzewny tryb życia^[1].

Systematyka

Takson ten po raz pierwszy zgodnie z zasadami nazewnictwa binominalnego opisali w 2020 roku brazylijscy herpetolodzy: Omar Machado Entiauspe-Neto, Mariana Lúcio-Lyra, Fernando Marques-Quintela, Arthur Diesel-Abegg, Daniel Loebmann i niemiecka herpetolog Claudia Koch na łamach „Herpetological Monographs“. Autorzy wyodrębnili nowy gatunek z Chironius bicarinatus i nadali mu nazwę Chironius gouveai, a jako miejsce typowe wskazali Tapes (30°28′46″S 51°23′46″W/-30,479444 -51,396111) w stanie Rio Grande do Sul w Brazylii. Holotyp to dorosły samiec o oznaczeniu CHFURG 4394^[a] odłowiony przez Fernando Marquesa Quintelę^[1]^[2]. Autorzy przebadali też siedem paratypów^[1]^[2].

Etymologia

Chironius: w mitologii greckiej Chiron (gr. Χείρων Cheírōn, łac. Chiron), był najmądrzejszym i najbardziej cywilizowanym z centaurów^[3].
gouveai: na cześć Paulo Roberto Cardoso Gouvêa – dziadka jednego z odkrywców tego gatunku Omara Machado Entiauspe-Neto^[1].

Morfologia

Jest to średniej wielkości wąż o małej głowie, której szerokość jest nieco większa do szerokości szyi, dużych oczach o tęczówkach ciemnoszarych z jaśniejszym wąskim pierścieniem otaczającym czarną źrenicę. Górne części ciała oliwkowozielone z czarnymi brzegami łusek grzbietowych z niewielkimi niebieskawymi przebarwieniami. Wzdłuż kręgosłupa trzy paski grzbietowe zanikające w okolicach ogona. Dwa boczne czarne, a środkowy żółty. Dolne części ciała jasne, pierwsza 1/3 biała z lekko zaznaczonymi obrzeżami tarczek brzusznych, środkowa 1/3 oliwkowozielona przechodząca stopniowo w żółtą z czarnymi obrzeżami tarczek, a ostatnia część żółta z wyraźnymi czarnymi obrzeżami tarczek brzusznych i podogonowych. Charakteryzuje się długim ogonem stanowiącym ponad połowę SVL (47–63%)^[b]^[2].

Wymiary^[4]:


	Samiec	Samica
Długość SVL^[b] (mm)	590–840	780–860
Łuski grzbietowe (rzędy)	12/12/10	12/12/10
Tarczki brzuszne	153–165	155–164
Tarczki podogonowe	129–142	103–146

Występowanie

Występuje w południowej Brazylii w górach Serra do Mar od rzeki Paranapanema stanowiącej północną granicę stanu Parana na południe przez stan Santa Catarina do Rio Grande do Sul oraz po północny i środkowo-wschodni Urugwaj. Sporadyczne obserwacje tego gatunku miały miejsce w południowo-zachodnim Urugwaju (departament Río Negro) i w prowincji Corrientes w północno-wschodniej Argentynie (przy rzece Parana). Stwierdzenie w Montevideo w południowym Urugwaju prawdopodobnie dotyczyło Chironius bicarinatus przywiezionych przypadkiem wraz z dostawą bananów z São Paulo. Występuje do wysokości około 1030 m n.p.m.^[2]^[4]

Ekologia i zachowanie

Gatunek ten występuje zwykle w lasach galeriowych, liściastych lasach subtropikalnych, wilgotnych lasach araukariowych oraz na sawannach (pampa). Prowadzi dzienny, mieszany tryb życia naziemny i nadrzewny^[1]^[2].

Status

W Czerwonej księdze gatunków zagrożonych IUCN Chironius gouveais nie jest wymieniany.

Uwagi

↑ CHFURG – Fundacao Universidade Federal do Rio Grande, Rio Grande, wcześniej FURG^[5].
1 2 SVL – ang. Snout–vent length – odległość od przodu głowy do odbytu.

Przypisy

1 2 3 4 5 P. Uetz & J. Hallermann, Chironius gouveai ENTIAUSPE-NETO, LÚCIO-LYRA, KOCH, MARQUES-QUINTELA, DIESEL-ABEGG & LOEBMANN, 2020, [w:] The Reptile Database [online] [dostęp 2024-12-14] (ang.).
1 2 3 4 5 Omar MachadoO.M. Entiauspe-Neto Omar MachadoO.M. i inni, Taxonomic Revision of Chironius bicarinatus (Wied 1820) (Serpentes: Colubridae), with Description of a New Species, „Herpetological Monographs”, 34 (1), 2020, s. 98–115 (ang.).
↑ Edmund C.E.C. Jaeger Edmund C.E.C., Source-book of biological names and terms, wyd. 1, Springfield: Charles C. Thomas, 1944, s. 48, OCLC 637083062 (ang.).
1 2 V.V. Sudré V.V. i inni, Revision of the Chironius bicarinatus complex (Serpentes: Colubridae): Redefined species boundaries and description of a new species, „Vertebrate Zoology”, 74, 2024, s. 85–120, DOI: 10.3897/vz.74.e106238 (ang.).
Mark HenryM.H. Sabaj Mark HenryM.H., Codes for Natural History Collections in Ichthyology and Herpetology, „Copeia”, 108 (3), 2020, s. 593–669, DOI: 10.1643/ASIHCODONS2020 (ang.).

[uwaga_2-2] CHFURG – Fundacao Universidade Federal do Rio Grande, Rio Grande, wcześniej FURG^[5].

[uwaga_1-5] 1 2 SVL – ang. Snout–vent length – odległość od przodu głowy do odbytu.

[rd-1] 1 2 3 4 5 P. Uetz & J. Hallermann, Chironius gouveai ENTIAUSPE-NETO, LÚCIO-LYRA, KOCH, MARQUES-QUINTELA, DIESEL-ABEGG & LOEBMANN, 2020, [w:] The Reptile Database [online] [dostęp 2024-12-14] (ang.).

[Pierwszy-3] 1 2 3 4 5 Omar MachadoO.M. Entiauspe-Neto Omar MachadoO.M. i inni, Taxonomic Revision of Chironius bicarinatus (Wied 1820) (Serpentes: Colubridae), with Description of a New Species, „Herpetological Monographs”, 34 (1), 2020, s. 98–115 (ang.).

[4] Edmund C.E.C. Jaeger Edmund C.E.C., Source-book of biological names and terms, wyd. 1, Springfield: Charles C. Thomas, 1944, s. 48, OCLC 637083062 (ang.).

[Sudre2024-6] 1 2 V.V. Sudré V.V. i inni, Revision of the Chironius bicarinatus complex (Serpentes: Colubridae): Redefined species boundaries and description of a new species, „Vertebrate Zoology”, 74, 2024, s. 85–120, DOI: 10.3897/vz.74.e106238 (ang.).

[KodyMuzeum-7] Mark HenryM.H. Sabaj Mark HenryM.H., Codes for Natural History Collections in Ichthyology and Herpetology, „Copeia”, 108 (3), 2020, s. 593–669, DOI: 10.1643/ASIHCODONS2020 (ang.).

[1]

[a]

[2]

[3]

[b]

[4]

[5]