Cibora brunatna

Cibora brunatna
Ilustracja
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

liliopodobne (≡ jednoliścienne)

Rząd

wiechlinowce

Rodzina

ciborowate

Rodzaj

cibora

Gatunek

cibora brunatna

Nazwa systematyczna
Cyperus fuscus L.
Sp. Pl. 46 1753[3]
Synonimy
  • Cyperus calidus A.Kern.
  • Cyperus compressus Krock.
  • Cyperus forsskalii A.Dietr.
  • Cyperus haworthii Gray
  • Cyperus protractus Delile
  • Cyperus sabaudus Billet ex Gave
  • Cyperus virescens Hoffm.
  • Cyperus viridis Krock.
  • Eucyperus fuscus (L.) Rikli[3]
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[4]

Cibora brunatna (Cyperus fuscus L.) – gatunek rośliny jednorocznej należący do rodziny ciborowatych (Cyperaceae). Jest szeroko rozprzestrzeniona w Europie (z wyjątkiem jej północnej części – sięga do 59° szerokości geograficznej[5]), Azji (po Chiny i Wietnam na wschodzie), w północnej Afryce i na wyspach atlantyckich[6]. Introdukowana rośnie w Ameryce Północnej[7]. Gatunek w Polsce jest niezbyt rzadki. Występuje najczęściej w dolinach rzek, na południowym wschodzie, na Pojezierzu Zachodniopomorskim, rzadszy jest na Mazurach i Dolnym Śląsku[5]. Rośnie na brzegach wód[8].

Morfologia

Pokrój
Roślina drobnokępkowa[8], osiągająca od 2 do 30 cm wysokości[7]. Korzenie czerwonawe[8]. Z jednej kępy wyrasta od 3 do 20 łodyg zakończonych kwiatostanami[9].
Łodyga
Gładka, trójkanciasta, grubości 0,6–1,1 mm[7].
Liście
Zwykle nieco krótsze od łodyg, czasem podobnej długości. Wszystkie wyrastają w rozecie przyziemnej, są równowąskie i płaskie, rzadko zgięte wzdłuż, osiągają 2–4 mm szerokości, na brzegu są gładkie[6].
Kwiaty
Zebrane w kłoski, a te w złożony kwiatostan. U jego podstawy wyrastają trzy odstające i podobne do liści podsadki[8]. Kłoski wąskojajowate do równowąskich[6], długości 4–7 mm (czasem do 10 mm[6]), siedzące lub krótkoszypułkowe, zebrane są w główkowate skupienia[8] po 5–10[6]. Takich skupień na szczycie jednej łodygi powstaje od 3 do 5[6]. Charakterystyczną ciemną barwę kłoskom nadają przysadki, które są czarne z zielonym grzbietem, ustawione w dwóch rzędach. Poszczególne kwiaty składają się z 2–3 pręcików i słupka z trzema znamionami. Na szczycie kłoska bywa, że kwiaty są tylko pręcikowe[8].
Owoce
Podługowate, nieco trójścienne[6] i ciemnobrązowe orzeszki długości 2/3 mm[8].

Biologia i ekologia

Roślina jednoroczna. Rośnie na brzegach rzek i wysychających zbiorników wodnych. Najczęściej na podłożu żyznym, piaszczystym lub mulistym[8]. Kiełkuje w zależności od sezonowego spadku poziomu wody i ekspozycji dna. Cykl życiowy potrafi zamknąć w ciągu czterech miesięcy[10]. Kwitnie od lipca (czasem od czerwca) do października[8]. Nasiona przenoszone są przez wodę, wraz z drobinami mułu przyczepionymi do stóp ptaków. Tworzą trwały bank nasion[10].

Liczba chromosomów 2n=36[6], 72[11].

Gatunek charakterystyczny związku Elatini-Eleocharition[8].

Znaczenie ekonomiczne

W południowych Stanach Zjednoczonych roślina zachwaszcza pola ryżowe[12].

Przypisy

  1. ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. ↑ Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2017-08-24] (ang.).
  3. 1 2 Cyperus fuscus L.. [w:] The Plant List. Version 1.1 [on-line]. [dostęp 2017-08-24].
  4. ↑ Cyperus fuscus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
  5. 1 2 Agnieszka Popiela. The distribution of character species of the Isoëto-Nanojuncetea class in Poland. Part 4. Limosella aquatica, Cyperus fuscus and Juncus capitatus. „Polish Botanical Journal”. 46, 2, s. 155–159, 2001.
  6. 1 2 3 4 5 6 7 8 Cyperus fuscus Linnaeus. [w:] Flora of China [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2017-08-24].
  7. 1 2 3 Cyperus fuscus Linnaeus. [w:] Flora of North America [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2017-08-24].
  8. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 Barbara Sudnik-Wójcikowska, Agnieszka Krzyk: Rośliny wydm, klifów, solnisk i aluwiów. Warszawa: Multico Oficyna Wydawnicza, 2015, s. 207. ISBN 978-83-7763-288-8.
  9. ↑ Cyperus fuscus (Brown Flatsedge). [w:] Minnesota Wildflowers [on-line]. [dostęp 2017-08-24].
  10. 1 2 T.C.G. Rich. Conservation of Britain's biodiversity: Cyperus fuscus L. (Cyperaceae), Brown Galingale. „Watsonia”. 22, s. 397 - 403, 1999.
  11. ↑ Lucjan Rutkowski: Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2006, s. 618. ISBN 83-01-14342-8.
  12. ↑ Cyperus fuscus L. brown flatsedge. [w:] Go Botany [on-line]. New England Wild Flower Society. [dostęp 2017-08-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-08-25)].
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.