Clameur de Haro

Clameur de Haro (czasami błędnie Clameur d’Haro[2]) – średniowieczny zwyczaj nakazujący zaprzestanie działań, które według innego człowieka naruszają jego prawa, gdy ten w odpowiednich warunkach wymówi właściwą formułę. Został on opisany w Prawie Normandii i po czasy współczesne obowiązuje w Baliwatach Guernsey i Jersey oraz w ich dependencjach[3]. Często stosowany jest w celu obrony gruntów[4].
Etymologia
Słowo „Haro” najprawdopodobniej jest skrótem od słów „Ha Rollo” które wzięły się od imienia pierwszego księcia Normandii, Rollona, który był szanowany przez lud za swoją sprawiedliwość[2].
Procedura
Na wyspie Guernsey oskarżyciel musi w obecności co najmniej dwóch świadków krzyknąć: haro, haro, haro! À mon aide mon Prince, on me fait tort! (Haro! Haro! Haro! Na pomoc, mój książę, jestem krzywdzony!) oraz zmówić Modlitwę Pańską po francusku oraz „La Grâce de Notre-Seigneur Jésus-Christ, la dilection de Dieu et la sanctification du Saint-Esprit, soient avec nous tous, éternellement. Amen”[5].
Na wyspie Sark oskarżyciel musi w obecności świadka uklęknąć i wyrecytować: Haro, haro, haro ! Au nom de Dieu et du Roi, laissez ce travail (W imię Boga i Króla, zaprzestańcie tych działań) i „Ojcze Nasz” po francusku[6].
Na wyspie Jersey pokrzywdzony musi w obecności dwóch świadków uklęknąć i wyrecytować haro, haro, haro! À mon aide mon Prince, on me fait tort! (Haro! Haro! Haro! Na pomoc, mój książę, jestem krzywdzony!). Modlitwa Pańska nie jest obowiązkowa[7].
Współcześnie
W 2023 roku mężczyzna z Hrabstwa Devon wykorzystał na Guernsey Clameur de Haro by zapobiec sprzedaży swojego rodzinnego domu, co według niego było bezprawne[8].
Przypisy
- ↑ Dawson Turned, Account of a Tour in Normandy, t. 2, 1820.
- 1 2 clameur de haro definition · LSData [online], www.lsd.law [dostęp 2025-01-10].
- ↑ La clameur de haro dans le droit normand [online], www.patrimoine-normand.com [dostęp 2025-01-10] (fr.).
- ↑ Sark’s historical customs remain [online], 9 grudnia 2008 [dostęp 2025-01-10] (ang.).
- ↑ Nadeem Badshah, Guernsey resident halts roadworks with ancient plea, „The Guardian”, 14 sierpnia 2018, ISSN 0261-3077 [dostęp 2025-01-10] (ang.).
- ↑ Sark’s historical customs remain [online], 9 grudnia 2008 [dostęp 2025-01-12] (ang.).
- ↑ Homepage [online], Citizens Advice Jersey [dostęp 2025-01-12] (ang.).
- ↑ Tom Porter, Clameur de Haro raised over disputed sale of family home [online], guernseypress.com, 17 lutego 2023 [dostęp 2025-01-12] (ang.).