Cmentarz choleryczny w Turku

Cmentarz choleryczny w Turku
 Zabytek: nr rej. 20/Wlkp/A
Ilustracja
Państwo

 Polska

Miejscowość

Turek

Adres

ulica Jacka Kaczmarskiego

Typ cmentarza

komunalny

Wyznanie

ekumeniczny

Stan cmentarza

nieczynny

Data otwarcia

1831

Data ostatniego pochówku

1893

Data likwidacji

1941

Położenie na mapie Turku
Mapa konturowa Turku, blisko górnej krawiędzi po lewej znajduje się punkt z opisem „Cmentarz choleryczny w Turku”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, w centrum znajduje się punkt z opisem „Cmentarz choleryczny w Turku”
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego
Mapa konturowa województwa wielkopolskiego, po prawej nieco na dole znajduje się punkt z opisem „Cmentarz choleryczny w Turku”
Położenie na mapie powiatu tureckiego
Mapa konturowa powiatu tureckiego, blisko centrum u góry znajduje się punkt z opisem „Cmentarz choleryczny w Turku”
Ziemia52°02′20,2″N 18°29′07,5″E/52,038944 18,485417

Cmentarz choleryczny w Turku – cmentarz choleryczny w Turku. Założony w 1831 roku i czynny do 1893 roku[1][2].

Historia

Cmentarz powstał w wyniku epidemii cholery, która wybuchła w Turku w 1831 roku, podczas powstania listopadowego. Cmentarz ulokowano z dala od zabudowań, w pobliżu lasu[2]. Znajduje się na północ cmentarza żydowskiego, przy obecnej ulicy Jacka Kaczmarskiego[3].

Chowano na nim także ofiary epidemii w 1852, 1855, 1866, 1873 i 1893 roku[1][2][3]. Ofiary epidemii chowane były w zbiorowych mogiłach. Ostatnie pochówki miały miejsce w 1893 roku, następnie cmentarz nie był użytkowany[2][3]. Cmentarz był ogrodzony i oznaczony krzyżem, utrwalił się także zwyczaj organizacji procesji religijnych na cmentarz w pierwszą niedzielę po święcie Przemienienia Pańskiego[2][1].

Podczas II wojny światowej, w 1941 roku, cmentarz został zdewastowany przez okupantów. W 1945 roku na terenie cmentarza ponownie ustawiono krzyż, władze komunistyczne zakazały jednak organizacji procesji na cmentarz. Na cmentarzu funkcjonowało następnie wysypisko śmieci[2][3]. Nowy krzyż na terenie cmentarza wzniesiono w 1954 roku[3].

W 1998 roku teren cmentarza uporządkowano i odsłonięto na nim głaz z tablicą pamiątkową. W 2004 roku teren cmentarza został ogrodzony[2][1][3].

Przypisy

  1. 1 2 3 4 Turkowianie pamiętają o ofiarach epidemii [online], iturek.net, 18 sierpnia 2018 [dostęp 2024-05-22] (pol.).
  2. 1 2 3 4 5 6 7 Tomasz Łuczak, Cmentarz choleryczny w Turk [online], zabytek.pl, 16 listopada 2015 [dostęp 2024-05-23].
  3. 1 2 3 4 5 6 Górzyński 2009 ↓, s. 369.

Bibliografia

  • Makary Górzyński, Zabytki miasta Turku i powiatu tureckiego, t. 1, Bibliotheca Turcoviana, Turek: Miejska i Powiatowa Biblioteka Publiczna im. Włodzimierza Pietrzaka, 2009 (nr 9), ISBN 978-83-925571-6-6 [dostęp 2025-03-12].