Cmentarz rzymskokatolicki w Józefowie Biłgorajskim

Cmentarz rzymskokatolicki w Józefowie Biłgorajskim
Zabytek: nr rej. A/1493[1][2]
Ilustracja
XIX-wieczne grobowce
Państwo

 Polska

Miejscowość

Józefów

Adres

Kościuszki 2,
23-460 Józefów

Typ cmentarza

wyznaniowy

Wyznanie

rzymskokatolicki

Stan cmentarza

czynny

Powierzchnia cmentarza

2,28 ha

Data otwarcia

I poł. XIX w.

Zarządca

Parafia Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny w Józefowie

Położenie na mapie Józefowa
Mapa konturowa Józefowa, blisko centrum na prawo u góry znajduje się punkt z opisem „Cmentarz rzymskokatolicki w Józefowie Biłgorajskim”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole po prawej znajduje się punkt z opisem „Cmentarz rzymskokatolicki w Józefowie Biłgorajskim”
Położenie na mapie województwa lubelskiego
Mapa konturowa województwa lubelskiego, na dole znajduje się punkt z opisem „Cmentarz rzymskokatolicki w Józefowie Biłgorajskim”
Położenie na mapie powiatu biłgorajskiego
Mapa konturowa powiatu biłgorajskiego, po prawej nieco na dole znajduje się punkt z opisem „Cmentarz rzymskokatolicki w Józefowie Biłgorajskim”
Położenie na mapie gminy Józefów
Mapa konturowa gminy Józefów, w centrum znajduje się punkt z opisem „Cmentarz rzymskokatolicki w Józefowie Biłgorajskim”
Ziemia50°28′55,0″N 23°03′48,3″E/50,481944 23,063417

Cmentarz rzymskokatolicki w Józefowie Biłgorajskim – zabytkowy, XIX-wieczny cmentarz rzymskokatolicki położony na terenie miasta Józefów w powiecie biłgorajskim, w woj. lubelskim. Jest jedną z dwóch czynnych nekropolii na terenie miasta.

Historia

Cmentarz rzymskokatolicki w Józefowie został założony w pierwszej połowie XIX wieku jako kontynuacja cmentarza przykościelnego w odległości 300 m od kościoła parafialnego[3][4]. Przylega do północno-wschodniej granicy miasta i znajduje się poza terenem zabudowanym przy drodze wylotowej w kierunku wschodnim do Długiego Kątu i Tomaszowa Lubelskiego, zajmując obszar o powierzchni 2,28 hektara. Cmentarz w kształcie połowy trapezu jest podzielony na kwatery wzdłuż centralnej alei i otoczony pełnym murem wykonanym z miejscowego kamienia, którego najstarsze fragmenty pochodzą z lat sześćdziesiątych XX wieku[5][6].

Zachowało się osiem nagrobków datowanych na pierwszą połowę XIX w., w tym trzy z czytelnymi inskrypcjami (Szczepana Chmielewskiego, zm. 1848; Łukasza Terleckiego, zm. 1848 i Ludwiki z Olszewskich, zm. 1849), a także 50 pochodzących z drugiej połowy XIX w.[3][7] Wśród pomników sprzed 1945 przeważają krzyże na podstawie prostopadłościennej lub wyobrażającej kopiec kamieni oraz słupy stylizowane na pnie drzewne. Z nielicznymi wyjątkami nagrobki zostały wykonane z miejscowego kamienia w józefowskich zakładach kamieniarskich[3].

Wśród pochowanych na cmentarzu są uczestnicy powstania styczniowego, m.in. poeta Mieczysław Romanowski, poległy pod Józefowem 24 kwietnia 1863 roku, a także 27 żołnierzy poległych podczas wojny obronnej 1939, 29 partyzantów poległych w 1943 i jeden poległy w lutym 1945 oraz rodzice i siostra Konrada Bartoszewskiego „Wira”, dowódcy Rejonu Józefów AK, rozstrzelani przez Niemców w lutym 1943. Powstańców 1863 i poległych we wrześniu 1939 upamiętniają specjalne pomniki[8][9]. Nagrobek Romanowskiego wieńczy orzeł z rozpostartymi skrzydłami, podobny orzeł siedzi u stóp krzyża z cierniowym wieńcem w założeniu pomnika wojennego[5].

Pomnik Powstańców styczniowych
Pomnik upamiętniający żołnierzy polskich poległych we wrześniu 1939 roku
Groby żołnierzy polskich poległych we wrześniu 1939 roku

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ Wykaz zabytków wpisanych do rejestru „A” zabytków nieruchomych województwa lubelskiego według stanu na dzień 31 grudnia 2023 r. [online], Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków w Lublinie, s. 30 [dostęp 2024-11-07].
  2. ↑ Wojewódzka ewidencja zabytków – województwo lubelskie. Zabytki nieruchome – powiat biłgorajski, gmina Józefów [online], Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków w Lublinie [dostęp 2024-05-13].
  3. 1 2 3 Kawałko 1994 ↓, s. 96.
  4. ↑ Paweł Sygowski, Józefów Roztoczański – Karta Dziedzictwa Kulturowego [online], Shtetl Routes [dostęp 2024-05-13] (pol.).
  5. 1 2 Kawałko 1994 ↓, s. 96–97.
  6. ↑ Parafia pw. Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny – Józefów [online], Parafia Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny w Józefowie [dostęp 2024-05-13] (pol.).
  7. ↑ S. Twardowska, Cmentarz rzymskokatolicki w Józefowie. Karta cmentarza, Narodowy Instytut Dziedzictwa, 15 grudnia 1983 [dostęp 2024-05-13] [zarchiwizowane z adresu 2024-11-07].
  8. ↑ Kawałko 1994 ↓, s. 97.
  9. ↑ Agata Radkowska, Aleksandra Duź, Joanna Zętar, Józefów Biłgorajski (Roztoczański) – historia miasta, [w:] Leksykon [online], Teatr NN, 2016 [dostęp 2024-05-13] [zarchiwizowane z adresu 2017-11-14] (pol.).

Bibliografia

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.