Gmach główny Uniwersytetu Wrocławskiego
![]() | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Miejscowość |
Wrocław |
| Adres |
pl. Uniwersytecki 1 |
| Rozpoczęcie budowy |
1728 |
| Ukończenie budowy |
1739 |
| Właściciel | |
Położenie na mapie Wrocławia ![]() | |
Położenie na mapie Polski ![]() | |
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego ![]() | |
Gmach główny Uniwersytetu Wrocławskiego – zabytkowy[1] budynek administracyjny Uniwersytetu Wrocławskiego.
Kamień węgielny pod budowę uniwersytetu położono 6 grudnia 1728 w miejscu zburzonego dużo wcześniej średniowiecznego zamku piastowskiego przy obecnym placu Uniwersyteckim. Zgoda na utworzenie jezuickiej uczelni (Akademii Leopoldyńskiej), budowę nowego gmachu oraz pierwsze środki finansowe pochodziły od cesarza Leopolda I, a dalsza budowa finansowana była przez jego następców. Pierwotny projekt zakładał powstanie barokowego budynku długości ponad 200 metrów z 3 wieżami. Z planowanych wież powstała tylko niższa, tzw. Wieża Matematyczna, natomiast jej bliźniaczej odpowiedniczki oraz najwyższej wieży centralnej nie wybudowano z powodu kłopotów finansowych wynikłych po wybuchu wojny siedmioletniej. Również sam korpus ostatecznie pozostał ukończony tylko w około 2/3 (nie ukończono części wschodniego skrzydła) i ma długość 171 m. Gmach bywa nazywany Collegium Maximum[2].
Skrzydło zachodnie budynku w stanie surowym ukończono w 1730, a skrzydło wschodnie i wieżę matematyczną wzniesiono w latach 1734–1737, w 1737 ukończono także łącznik między gmachem uczelni a kościołem uniwersyteckim. Prace zdobnicze wnętrz rozpoczęto w 1732 i prowadzono aż do 1739. Najwcześniej rozpoczęto zdobienia skrzydła zachodniego, które było zaplanowane jako siedziba głównych reprezentacyjnych i wykładowych pomieszczeń uczelni. Natomiast wystrój skrzydła wschodniego był znacznie skromniejszy, gdyż przeznaczone było ono na cele dla zakonników, refektarz, bibliotekę. Dwa ostatnie obiekty nie zostały wybudowane.
W skrzydle zachodnim powstał ciąg reprezentacyjnych sal i audytoriów o bardzo bogatym wystroju barokowym, w tym Auditorium Comicum (sala teatralna; przebudowana na początku XX w.), Oratorium Muzyczne (częściowo zniszczone w 1945, restaurowane na przełomie XX i XXI wieku) oraz prawie niezmieniona do dziś Aula Leopoldina oraz paradna klatka schodowa. Bogatym wnętrzom towarzyszyły równie reprezentacyjne, zachowane do dziś fasady oraz główny portal wejściowy z nadległym balkonem na pierwszym piętrze.
Zachowała się też ozdobna brama wschodnia oraz dawna apteka z barokowym freskiem i bogatą sztukaterią.
We wschodnim skrzydle przetrwała także kuta, zabytkowa krata ozdobna zamykająca część pierwszego piętra.
Galeria
Uniwersytet Wrocławski[3]
Balkon z rzeźbami Siegwitza
Reprezentacyjna klatka schodowa
Wejście główne, wnętrze
Fresk i stiuki sufitu apteki klasztornej[5]
Drewniany portal do apteki[6]
Kuta krata we wnętrzu uczelni
Portiernia ze szkła artystycznego[7]
Drzwi z herbami
Herb Św. Cesarstwa Rzymskiego (rodzaj)
Przypisy
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo dolnośląskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 31 stycznia 2025.
- ↑ M. Rembiś, A. Smoleńska Kamienie dekoracyjne...
- ↑ Uniwersytet Wrocławski, po lewej stronie Kościół Uniwersytecki
- ↑ Sala Muzyczna – barokowa aula w obrębie głównego gmachu uniwersytetu
- ↑ Akademii Jezuickiej
- ↑ Portal apteki klasztornej Akademii Jezuickiej
- ↑ Tomasza Urbanowicza w sieni w skrzydle południowym
Bibliografia
- Sobota B. Uniwersytet Wrocławski. Wyd. Fundacji dla Uniwersytetu Wrocławskiego.
- Strona Uniwersytetu Wrocławskiego poświęcona jego historii. uni.wroc.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-10-04)].



