Czernidłówka sklerotowa
_Doveri%252C_Granito_2.jpg) | |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Klasa | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
czernidłówka sklerotowa |
| Nazwa systematyczna | |
| Coprinopsis tuberosa (Quél.) Doveri, Granito & Lunghini Riv. Micol. 48(4): 338 (2005) | |
Czernidłówka sklerotowa, czernidłak sklerotowy (Coprinopsis tuberosa (Quél.) Doveri, Granito & Lunghini) – gatunek grzybów należący do rodziny kruchaweczkowatych (Psathyrellaceae)[1].
Systematyka
Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Coprinopsis, Psathyrellaceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].
Po raz pierwszy opisał go w 1879 r. Lucien Quélet, nadając mu nazwę Coprinus tuberosus. Późniejsze badania z zakresu filogenetyki molekularnej wykazały, że rodzaj Coprinus nie był taksonem monofiletycznym i należy go rozbić na rodzaje[2]. Obecną nazwę nadali mu w 2005 r. Francesco Doveri, Vito Mario Granito i Dario Lunghini[1].
Polską nazwę zarekomendował w 2003 r. Władysław Wojewoda dla synonimu Coprinus tuberosus[3]. W 2025 r. Komisja ds. Polskiego Nazewnictwa Grzybów Polskiego Towarzystwa Mykologicznego zarekomendowała dla rodzaju Coprinopsis nazwę czernidłówka[4].
Morfologia
Średnica 5–7 mm, kształt jajowaty lub płaski, falisty, promieniście prążkowany. Powierzchnia ochrowoszara, ciemniejszy w środku[5].
Przyrośnięte, początkowo białawe, następnie czerwonobrązowe do czarnych, rzadkie[5].
Wysokość 50–70 mm, grubość 0,5–1 mm z czarnymi sklerocjami u podstawy. Powierzchnia kłaczkowata[5].
Bez wyraźnego zapachu[5].
- Cechy mikroskopowe
Bazydiospory elipsoidalne do podłużnych, gładkie, z wierzchołkową porą kiełkową i zanikającym episporium, o wymiarach 9–12,8 × 5,4–7,3 μm, Q = 1,7. Cystydy pęcherzykowate, kuliste. Osłona całkowita zbudowana kulistych, brodawkowatych komórek[5].
Występowanie i siedlisko
Podano występowanie tego gatunku tylko w Europie[6]. W Polsce do 2003 r. podano 2 stanowiska[3], ale w późniejszych latach podano wiele następnych, a najnowsze podaje internetowy atlas grzybów. Znajduje się w nim na liście gatunków zagrożonych i wartych objęcia ochroną[7].
Saprotrof, grzyb koprofilny. Występuje w lasach na rozkładających się resztkach roślinnych[7] i odchodach[3].
Przypisy
- 1 2 3 Index Fungorum [online] [dostęp 2025-03-09] (ang.).
- ↑ Scott A. Redhead i inni, Coprinus Pers. and the Disposition of Coprinus Species sensu lato, „Taxon”, 50 (1), 2001, s. 203–241, DOI: 10.2307/1224525, JSTOR: 1224525 (ang.).
- 1 2 3 Władysław Wojewoda, Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, s. 154, ISBN 83-89648-09-1.
- ↑ Rekomendacja nr 4 (2025) Komisji ds. Polskiego Nazewnictwa Grzybów Polskiego Towarzystwa Mykologicznego [online], Komisji ds. Polskiego Nazewnictwa Grzybów, 9 marca 2025 (pol.).
- 1 2 3 4 5 Coprinopsis tuberosa [online] [dostęp 2025-03-17] (hiszp.).
- ↑ Występowanie Coprinopsis tuberosa na świecie (mapa) [online] [dostęp 2025-03-09] (ang.).
- 1 2 Coprinopsis tuberosa (czernidłak sklerotowy) [online] [dostęp 2025-03-09] (pol.).