Zasłonak miedzianogłowy
 Zasłonak miedzianogłowy nr. 3 | |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Klasa | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
zasłonak miedzianogłowy |
| Nazwa systematyczna | |
| Cortinarius orichalceus (Batsch) Fr. Epicr. syst. mycol. 267 (1838) | |
Zasłonak miedzianogłowy (Cortinarius orichalceus (Batsch) Fr.) – gatunek grzybów należący do rodziny zasłonakowatych (Cortinariaceae)[1].
Systematyka i nazewnictwo
Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Cortinarius, Cortinariaceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].
Po raz pierwszy opisał go w 1789 r. August Johann Georg Karl Batsch, nadając mu nazwę Agaricus orichalceus. W 1838 r. Elias Fries przeniósł go do rodzaju Cortinarius[1]. Polską nazwę nadał Andrzej Nespiak w 1975 r.[2]
Morfologia
Średnica 5–8(–9) cm, mięsisty, początkowo wypukły z podwiniętym i filcowato-jedwabistym brzegiem, potem płaskowypukły. Powierzchnia bardzo lepka, w końcu nakrapiana na środku przez wysychający śluz, oliwkowa do oliwkowo-ochrowej, środek rdzawo nakrapiany, w końcu cała powierzchnia rdzawa z wyjątkiem ciemniejszego, oliwkowego brzegu[3].
Początkowo przyrośnięte, potem lekko wygięte, o średniej szerokości, gęste, na początku ciemno-oliwkowopłowe potem ciemniejsze, izabelowate[3].
Wysokość 6,5–8,5 cm, grubość 2–2,5 cm, gruby, sztywny, pełny ze stożkową bulwą. Powierzchnia początkowo pokryta niejasnymi, lekko zabarwionymi resztkami osłony uniwersalnej[3].
Bardzo gruby, biały, w końcu zabarwiony na bladooliwkowo, bez zapachu, smak nieco nieprzyjemny[3].
- Cechy mikroskopowe
Zarodniki migdałowate, gruzełkowate, 10–12(–13) × 6–6,5(–7) μm, pod mikroskopem ciemnordzawobrązowe[3].
Występowanie i siedlisko
Podano stanowiska Cortinarius orichalceus w Europie i Ameryce Północnej[4]. W Polsce do 2003 r. jedyne jego stanowisko podał Andrzej Nespiak w 1975 r. bez dokładnej lokalizacji[2], w późniejszych latach podano kilka stanowisk[5].
Naziemny grzyb mykoryzowy. Występuje w lasach pod świerkami i bukami na wapiennych glebach[2] w wysokich górach (w Ameryce Północnej podano jego stanowiska na wysokości 2400 do 3000 m n.p.m.)[3].
Przypisy
- 1 2 3 Cortinarius orichalceus [online], Mycobank [dostęp 2025-04-08].
- 1 2 3 Władysław Wojewoda, Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, s. 183, ISBN 83-89648-09-1.
- 1 2 3 4 5 6 Cortinarius orichalceus, [w:] North American Flora, t. 10, 1932, s. 300–301.
- ↑ Mapa zasięgu Cortinarius orichalceus [online] [dostęp 2025-04-08].
- ↑ Cortinarius orichalceus (zasłonak miedzianogłowy) [online], grzyby.pl [dostęp 2025-04-08] (pol.).