Sinoporek bladoniebieskawy
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Klasa | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
sinoporek bladoniebieskawy |
| Nazwa systematyczna | |
| Cyanosporus subcaesius (A. David) B.K. Cui, L.L. Shen & Y.C. Dai Persoonia 42: 116 (2018) [2019] | |
.jpg)
.jpg)
Sinoporek bladoniebieskawy, drobnoporek bladoniebieskawy, białak bladoniebieskawy (Cyanosporus subcaesius (A. David) B.K. Cui, L.L. Shen & Y.C. Dai) – gatunek grzybów z rodziny Dacryobolaceae[1].
Systematyka i nazewnictwo
Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum:Cyanosporus, Polyporaceae, Polyporales, Incertae sedis, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].
Po raz pierwszy takson ten zdiagnozował w 1974 r. A. David, nadając mu nazwę Tyromyces subcaesius. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadali mu w 2018 r. B.K. Cui, L.L. Shen i Y.C. Dai[1].
- Oligoporus subcaesius (A. David) Ryvarden & Gilb. 1993
- Postia subcaesia (A. David) Jülich 1982
- Spongiporus subcaesius (A. David) A. David 1980
- Tyromyces subcaesius A. David 1974
- Tyromyces subcaesius f. minor Enderle 1979[2].
Stanisław Domański w 1965 r. nadał mu polską nazwę białak bladoniebieskawy[3], powołują się na nią również Barbara Gumińska i Władysław Wojewoda w 1985 r.[4] Jest niespójna z aktualną nazwą naukową[1]. W 2025 r. Komisja ds. Polskiego Nazewnictwa Grzybów Polskiego Towarzystwa Mykologicznego zarekomendowała dla rodzaju Cyanoporus nazwę sinoporek[5].
Morfologia
- Kapelusz
Półkulisty o wąskiej nasadzie, pojedynczy lub dachówkowaty, młody ciemny błękitnoszary, o białym brzegu, stary – wyblakły, brudnoszary, ze zmarszczkami przebiegającymi od nasady do brzegu. Do 8 cm szerokości[6], zazwyczaj jednak nie przekracza 3 cm. Grubość 0,5–2 cm. Powierzchnia górna owłosiona[7].
Pory małe, kanciaste, na 1 mm mieszczą się 3–4[7].
- Miąższ
Za młodu bardzo miękki i soczysty, po naciśnięciu wydzielający trochę gorzkiej wody, wyschnięty – łykowaty i bardzo lekki[6].
- Cechy mikroskopowe
Strzępki generatywne cienkościenne, ze sprzążkami. Mają grubość ok. 2,2 μm. Podstawki zgrubiałe 4-zarodnikowe. Cystyd brak. Zarodniki cienkościenne, hialinowe, lekko amyloidalne. O rozmiarach 4,5 × 11,2 μm[7].
- Gatunki podobne
Sinoporek modry (Cyanoporus caesius) jest bardziej błękitny i przede wszystkim różni się występowaniem na drewnie drzew iglastych. Niekiedy pojawia się przypadkowo na zrzezach lub na kawałkach drewna zniszczonego przez korzeniowca sosnowego (Heterobasidion annosum). Wiele innych hub o początkowo białym, miękkim i soczystym miąższu wyrasta na drewnie drzew liściastych i iglastych. Najłatwiej jest rozpoznać gorzkobiałaka trzoneczkowego (Amaropostia stiptica) znajdowanego na pniach martwych świerków; ma większy kapelusz oraz gorzki miąższ[6].
Występowanie i siedlisko
W Europie jest szeroko rozprzestrzeniony. Prawdopodobnie występuje także w Ameryce Północnej i Azji, jednak nie ustalono tutaj jego rozprzestrzenienia, gdyż często nie jest odróżniany od drobnoporka modrego[6]. W Polsce gatunek pospolity[6].
Nadrzewny saprotrof, czasami pasożyt. Wywołuje brunatną zgniliznę drewna. Owocniki jednoroczne, występują na klonie, olszy, brzozie, leszczynie, głogu, buku, jesionie, bzie czarnym, dębie, wierzbie, jarząbie, wiązie, lipie[7].
Przypisy
- 1 2 3 4 Index Fungorum [online] [dostęp 2022-11-15] (ang.).
- ↑ Species Fungorum [online] [dostęp 2022-11-15] (ang.).
- ↑ Stanisław Domański, Żagwiowate I (''Polyporaceae pileateae''), szczecinkowcowate i (''Mucronosporaceae pileateae''). Grzyby (Fungi) 2. Podstawczaki (Basidiomyces), bezblaszkowe (Aphyllophorales), LXIII (in Polish), Warszawa: PWN, 1965.
- ↑ Barbara Gumińska, Władysław Wojewoda, Grzyby i ich oznaczanie, Warszawa: PWRiL, 1985, s. 236, ISBN 83-09-00714-0.
- ↑ Rekomendacja nr 4 (2025) Komisji ds. Polskiego Nazewnictwa Grzybów Polskiego Towarzystwa Mykologicznego [online], Komisji ds. Polskiego Nazewnictwa Grzybów, 28 stycznia 2025 (pol.).
- 1 2 3 4 5 Demund Garnweidner i inni, Grzyby: przewodnik do poznawania i oznaczania grzybów Europy Środkowej, Warszawa: MUZA SA, 2006, s. 178, ISBN 83-7319-976-4.
- 1 2 3 4 Postia subcaesia [online], Mycobank [dostęp 2015-01-12].