Sinoporek bladoniebieskawy

Sinoporek bladoniebieskawy
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

grzyby

Typ

podstawczaki

Klasa

pieczarniaki

Rząd

żagwiowce

Rodzina

żagwiowate

Rodzaj

sinoporek

Gatunek

sinoporek bladoniebieskawy

Nazwa systematyczna
Cyanosporus subcaesius (A. David) B.K. Cui, L.L. Shen & Y.C. Dai
Persoonia 42: 116 (2018) [2019]
Hymenofor

Sinoporek bladoniebieskawy, drobnoporek bladoniebieskawy, białak bladoniebieskawy (Cyanosporus subcaesius (A. David) B.K. Cui, L.L. Shen & Y.C. Dai) – gatunek grzybów z rodziny Dacryobolaceae[1].

Systematyka i nazewnictwo

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum:Cyanosporus, Polyporaceae, Polyporales, Incertae sedis, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].

Po raz pierwszy takson ten zdiagnozował w 1974 r. A. David, nadając mu nazwę Tyromyces subcaesius. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadali mu w 2018 r. B.K. Cui, L.L. Shen i Y.C. Dai[1].

Synonimy:

  • Oligoporus subcaesius (A. David) Ryvarden & Gilb. 1993
  • Postia subcaesia (A. David) Jülich 1982
  • Spongiporus subcaesius (A. David) A. David 1980
  • Tyromyces subcaesius A. David 1974
  • Tyromyces subcaesius f. minor Enderle 1979[2].

Stanisław Domański w 1965 r. nadał mu polską nazwę białak bladoniebieskawy[3], powołują się na nią również Barbara Gumińska i Władysław Wojewoda w 1985 r.[4] Jest niespójna z aktualną nazwą naukową[1]. W 2025 r. Komisja ds. Polskiego Nazewnictwa Grzybów Polskiego Towarzystwa Mykologicznego zarekomendowała dla rodzaju Cyanoporus nazwę sinoporek[5].

Morfologia

Kapelusz

Półkulisty o wąskiej nasadzie, pojedynczy lub dachówkowaty, młody ciemny błękitnoszary, o białym brzegu, stary – wyblakły, brudnoszary, ze zmarszczkami przebiegającymi od nasady do brzegu. Do 8 cm szerokości[6], zazwyczaj jednak nie przekracza 3 cm. Grubość 0,5–2 cm. Powierzchnia górna owłosiona[7].

Hymenofor

Pory małe, kanciaste, na 1 mm mieszczą się 3–4[7].

Miąższ

Za młodu bardzo miękki i soczysty, po naciśnięciu wydzielający trochę gorzkiej wody, wyschnięty – łykowaty i bardzo lekki[6].

Cechy mikroskopowe

Strzępki generatywne cienkościenne, ze sprzążkami. Mają grubość ok. 2,2 μm. Podstawki zgrubiałe 4-zarodnikowe. Cystyd brak. Zarodniki cienkościenne, hialinowe, lekko amyloidalne. O rozmiarach 4,5 × 11,2  μm[7].

Gatunki podobne

Sinoporek modry (Cyanoporus caesius) jest bardziej błękitny i przede wszystkim różni się występowaniem na drewnie drzew iglastych. Niekiedy pojawia się przypadkowo na zrzezach lub na kawałkach drewna zniszczonego przez korzeniowca sosnowego (Heterobasidion annosum). Wiele innych hub o początkowo białym, miękkim i soczystym miąższu wyrasta na drewnie drzew liściastych i iglastych. Najłatwiej jest rozpoznać gorzkobiałaka trzoneczkowego (Amaropostia stiptica) znajdowanego na pniach martwych świerków; ma większy kapelusz oraz gorzki miąższ[6].

Występowanie i siedlisko

W Europie jest szeroko rozprzestrzeniony. Prawdopodobnie występuje także w Ameryce Północnej i Azji, jednak nie ustalono tutaj jego rozprzestrzenienia, gdyż często nie jest odróżniany od drobnoporka modrego[6]. W Polsce gatunek pospolity[6].

Nadrzewny saprotrof, czasami pasożyt. Wywołuje brunatną zgniliznę drewna. Owocniki jednoroczne, występują na klonie, olszy, brzozie, leszczynie, głogu, buku, jesionie, bzie czarnym, dębie, wierzbie, jarząbie, wiązie, lipie[7].

Przypisy

  1. 1 2 3 4 Index Fungorum [online] [dostęp 2022-11-15] (ang.).
  2. Species Fungorum [online] [dostęp 2022-11-15] (ang.).
  3. Stanisław Domański, Żagwiowate I (''Polyporaceae pileateae''), szczecinkowcowate i (''Mucronosporaceae pileateae''). Grzyby (Fungi) 2. Podstawczaki (Basidiomyces), bezblaszkowe (Aphyllophorales), LXIII (in Polish), Warszawa: PWN, 1965.
  4. Barbara Gumińska, Władysław Wojewoda, Grzyby i ich oznaczanie, Warszawa: PWRiL, 1985, s. 236, ISBN 83-09-00714-0.
  5. Rekomendacja nr 4 (2025) Komisji ds. Polskiego Nazewnictwa Grzybów Polskiego Towarzystwa Mykologicznego [online], Komisji ds. Polskiego Nazewnictwa Grzybów, 28 stycznia 2025 (pol.).
  6. 1 2 3 4 5 Demund Garnweidner i inni, Grzyby: przewodnik do poznawania i oznaczania grzybów Europy Środkowej, Warszawa: MUZA SA, 2006, s. 178, ISBN 83-7319-976-4.
  7. 1 2 3 4 Postia subcaesia [online], Mycobank [dostęp 2015-01-12].