Cyfrowe obywatelstwo

Cyfrowe obywatelstwo – związek łączący użytkowników i twórców świata cyfrowego oraz wynikająca z niego postawa świadomego i odpowiedzialnego tworzenia i używania nowych technologii z korzyścią dla siebie i społeczeństwa (definicja sformułowana w Fundacji Instytut Cyfrowego Obywatelstwa)[1][2]. Inne źródła określają cyfrowe obywatelstwo jako odpowiedzialne i pełne szacunku korzystanie z technologii w celu uczestniczenia w życiu online, znajdowania wiarygodnych źródeł oraz ochrony i promowania praw człowieka[3][4][5][6].

Opis

Definicje cyfrowego obywatelstwa wskazują, że do zdrowego funkcjonowania we współczesnym świecie człowiek jako cyfrowy obywatel potrzebuje:

  • wiedzieć jaki wpływ na ludzi wywierają nowe technologie,
  • znać dotyczące ich prawa i obowiązki,
  • posiadać umiejętności pozwalające na zachowanie higieny cyfrowej, czyli używanie urządzeń ekranowych w sposób sprzyjający zdrowiu.

Dla firm i innych podmiotów tworzących nowe technologie lub wykorzystujących je w swojej działalności oznacza to obowiązek odpowiedzialnego i etycznego kształtowania przestrzeni wirtualnej[1][7].

W Polsce „Polityka Cyfrowej Transformacji Edukacji” przyjęta Uchwałą nr 98 Rady Ministrów w dn. 12 września 2024 r. wymienia cyfrowe obywatelstwo jako jeden z głównych elementów oferty, jaka powinna być kierowana do nauczycieli w zakresie wykorzystywania narzędzi cyfrowych[8].

Edukacja

Od lat 20. XXI wieku coraz więcej placówek oświatowych oraz instytucji działających na rzecz edukacji, wprowadza temat cyfrowego obywatelstwa do realizowanych projektów.

W Polsce są to m.in.:

  • Fundacja Instytut Cyfrowego Obywatelstwa – misja fundacji oparta jest na pojęciu higieny cyfrowej[9] i cyfrowego obywatelstwa; organizacja prowadzi szkolenia dla szkół, opracowuje raporty z badań[1]
  • Fundacja Szkoła z Klasą. W 2024, w ramach programu Asy Internetu (Be Internet Awesome) ukazał się podręcznik dla szkół ponadpodstawowych pt. „Postaw na cyfrowe obywatelstwo”[10]
  • Fundacja Rozwoju Systemu Edukacji - fundacja promuje temat cyfrowego obywatelstwa np. w programach eTwinning[11]

Zobacz też

Przypisy

  1. 1 2 3 Fundacja [online], Instytut Cyfrowego Obywatelstwa [dostęp 2024-11-09] (pol.).
  2. PROTOKÓŁ z XLV posiedzenia Rady do Spraw Cyfryzacji, które odbyło się 27 stycznia 2023 roku, o godzinie 13:00 w formie wideokonferencji. [online], 27 stycznia 2023, s. 7.
  3. Karen Mossberger: Digital citizenship: the internet, society, and participation. Cambridge, Mass.: MIT Press, 2008. ISBN 978-0-262-28028-0. OCLC 181030871.
  4. Arne Hintz: Digital citizenship in a datafied society. Cambridge, UK: 2019, s. 43. ISBN 978-1-5095-2716-8. OCLC 1028901550.
  5. Jack Balkin. The Three Laws of Robotics in the Age of Big Data. „Faculty Scholarship Series”, 2017-01-01. (ang.).
  6. Engin F. Isin: Being digital citizens. Wyd. 2nd. London, United Kingdom: Rowman & Littlefield Publishing Group, 2020, s. 17. ISBN 978-1-78661-447-6. OCLC 1133661431.
  7. Janice Richardson, Od bezpieczeństwa w internecie do obywatelstwa cyfrowego - praktyki i perspektywy, FRSE, 2019, s. 128-130, DOI: 10.47050/65591777.116%E2%80%93144, ISBN 978-83-65591-77-7 [dostęp 2024-11-09].
  8. Uchwała nr 98 Rady Ministrów z dn. 12 września 2024 w sprawie przyjęcia polityki publicznej pod nazwą „Polityka Cyfrowej Transformacji Edukacji”, „Monitor Polski”, 12 września 2024.
  9. Ogólnopolskie Badanie Higieny Cyfrowej [online], Instytut Cyfrowego Obywatelstwa [dostęp 2024-11-11] (pol.).
  10. Postaw na cyfrowe obywatelstwo. Scenariusze zajęć dla szkół ponadpodstawowych [online], Fundacja Szkoła z Klasą [dostęp 2024-11-09] (pol.).
  11. Tygodnie eTwinning - Obywatelstwo cyfrowe [online], etwinning.pl [dostęp 2024-11-09] (pol.).