Cyklokaria okrągłoowockowa
 | |||
| Systematyka[1][2] | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Podkrólestwo | |||
| Nadgromada | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Nadklasa | |||
| Klasa | |||
| Nadrząd | |||
| Rząd | |||
| Rodzina | |||
| Rodzaj |
cyklokaria | ||
| Gatunek |
cyklokaria okrągłoowockowa | ||
| Nazwa systematyczna | |||
| Cyclocarya paliurus (Batalin) Iljinsk. Trudy Bot. Inst. Akad. Nauk S.S.S.R., Ser. 1, Fl. Sist. Vyssh. Rast. 10: 115 (1953)[3] | |||
| Synonimy | |||
| |||
Cyklokaria okrągłoowockowa[5] (Cyclocarya paliurus (Batalin) Iljinsk.) – gatunek roślin z rodziny orzechowatych (Juglandaceae). Należy do monotypowego rodzaju cyklokaria Cyclocarya[3][6]. Występuje w południowych i wschodnich Chinach kontynentalnych, poza tym na Tajwanie i Hajnanie[4][3]. Jest to drzewo występujące w wilgotnych lasach na obszarach górskich od 400 do 2500 m n.p.m.[4] Ślady kopalne wskazują na jego dawniej znacznie większe rozpowszechnienie na półkuli północnej[6]. Współcześnie poza Chinami spotykany w kolekcjach botanicznych[5].
Morfologia
.jpg)
- Pokrój
- Drzewa osiągające 30 m wysokości[4]. Pędy nagie[5].
- Liście
- Liście długości 15–25 cm[5], nieparzystopierzasto złożone z zazwyczaj 7–9 listków o piłkowanych brzegach[5][7].
- Kwiaty
- Drobne, wiatropylne i rozdzielnopłciowe (drzewa są jednopienne), zebrane w osobne, męskie i żeńskie zwisające kłosy. Kwiaty wyrastają wsparte niepodzieloną przysadką i dwoma podkwiatkami, mają zredukowany okwiat składający się z dwóch działek i 20–31 pręcików o owłosionych pylnikach. Kwiaty żeńskie mają cztery działki, otoczone są całobrzegą przysadką i dwoma podkwiatkami. Zalążnia z krótką szyjką zwieńczoną dwudzielnym i piórkowatym znamieniem[7].
- Owoce
- Orzeszki kulistawe i spłaszczone o średnicy ok. 7 mm otoczone są dookoła skrzydełkiem osiągającym 2,5 do 6 cm średnicy. Oś kłosa w czasie owocowania wydłuża się do 25–30 cm[4].
Systematyka
- Pozycja systematyczna
Rodzaj z rodziny orzechowate z rzędu bukowców. W obrębie rodziny należy do podrodziny Juglandoideae[2]. Gatunek z monotypowego rodzaju cyklocaria Cyclocarya Iljinsk., Trudy Bot. Inst. Akad. Nauk S.S.S.R., Ser. 1, Fl. Sist. Vyssh. Rast. 10: 115 (1953)[8]. Dawniej takson tradycyjnie włączany był do rodzaju skrzydłorzech Pterocarya w odrębnej sekcji Cycloptera Franchet. Podnoszony jest do rangi odrębnego rodzaju ze względu na wyraźną odrębność morfologiczną (kłosy męskie w skupieniach a nie pojedynczo, inna budowa pyłku i znamion, zrośnięcie przysadki z podkwiatkami oraz dyskowate skrzydełko otaczające owoc, a nie dwa skrzydełka) oraz długą historię kopalną[7].
Przypisy
- ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2021-05-01] (ang.).
- 1 2 Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2021-05-01] (ang.).
- 1 2 3 Cyclocarya paliurus (Batalin) Iljinsk.. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2021-05-01].
- 1 2 3 4 5 Cyclocarya paliurus (Batalin) Iljinskaya. [w:] Flora of China [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2021-05-01].
- 1 2 3 4 5 Włodzimierz Seneta: Drzewa i krzewy liściaste C. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1994, s. 302-303. ISBN 83-01-11074-0.
- 1 2 David J. Mabberley, Mabberley’s Plant-Book, Cambridge: Cambridge University Press, 2017, s. 263, DOI: 10.1017/9781316335581, ISBN 978-1-107-11502-6, OCLC 982092200.
- 1 2 3 Cyclocarya Iljinskaya. [w:] Flora of China [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2021-05-01].
- ↑ Cyclocarya Iljinsk.. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2021-05-01].