Cymofan
![]() Cymofan | |
| Właściwości chemiczne i fizyczne | |
| Skład chemiczny |
BeAl2O4[1] |
|---|---|
| Twardość w skali Mohsa |
8,5[2] |
| Przełam |
muszlowy, nieregularny, nierówny[3] |
| Łupliwość |
wyraźna |
| Pokrój kryształu |
tabliczkowy, pryzmatyczny, kryształy bliźniacze[3] |
| Układ krystalograficzny |
rombowy[3] |
| Właściwości mechaniczne |
kruchy[2] |
| Gęstość |
3,68–3,80 g/cm³ |
| Właściwości optyczne | |
| Barwa |
żółta, żółtobrunatna, miodowobrunatna, żółtozielona, szarozielona, zielononiebieska[2] |
| Rysa |
biała[3] |
| Połysk |
szklisty, tłusty, jedwabisty[2] |
| Inne |
dyspersja – 0,015 |
| Dodatkowe dane | |
| Szczególne własności |
inkluzja – duża ilość igiełkowatych wrostków i kanalików |
Cymofan (cymofanit, kocie oko, chryzoberylowe kocie oko) – przezroczysta lub przeświecająca odmiana chryzoberylu wykazująca efekt kociego oka. Nazwa pochodzi od greckich słów kyma = fala i fainio = pokazuję (faliste refleksy świetlne przy obrocie kamienia)[4].
Nazwa „kocie oko” wskazuje na podobieństwo kamienia do kociego oka[4].
Właściwości
Niekiedy zamiast wzorcowego dla tego minerału efektu kociego oka wykazuje asteryzm w postaci czteroramiennej gwiazdy. Charakterystyczne efekty optyczne spowodowane są obecnością bardzo licznych i drobnych, wydłużonych kanalików (wypełnionych gazem), ułożonych w sposób uporządkowany, równolegle do dłuższej osi kryształu. W przypadku ich krzyżowania się powstaje efekt asteryzmu. Niektóre okazy wykazują też zjawisko opalescencji.[4]
Występowanie
Znajdowany jest w pegmatytach, skałach metamorficznych, w formie otoczaków w skałach okruchowych[4].
Miejsca występowania: Sri Lanka (Kuruwita, Ratnapura, Morawaka, Matara), Rosja (Ural), Brazylia (Teofilo Otoni w Minas Gerais, stan Bahia), Indie (okolice Trivandruma) oraz Chiny[4][5].
Zastosowanie
Cenny kamień szlachetny. Używany do wyrobu drogiej biżuterii. Zazwyczaj są szlifowane w kaboszon; masa kamieni rzadko przekracza 2–10 karatów. Największy znaleziony kryształ miał 475 karatów.
Przypisy
- ↑ Chrysoberyl, [w:] Mindat.org [online], Hudson Institute of Mineralogy [dostęp 2024-12-22] (ang.).
- 1 2 3 4 Jerzy Żaba: ILUSTROWANA ENCYKLOPEDIA SKAŁ I MINERAŁÓW. Wydawnictwa Videograf SA, 2024, s. 100. ISBN 978-83-8293-231-7.
- 1 2 3 4 Chrysoberyl Mineral Data.
- 1 2 3 4 5 Jerzy Żaba: ILUSTROWANA ENCYKLOPEDIA SKAŁ I MINERAŁÓW. Wydawnictwa Videograf SA, 2024, s. 100. ISBN 978-83-8293-231-7.
- ↑ Chrysoberyl, [w:] Mindat.org [online], Hudson Institute of Mineralogy [dostęp 2024-12-22] (ang.).
Zobacz też
- migotliwe odmiany kwarcu
- chryzoberyl
- efekt kociego oka
- kwarcowe tygrysie oko
- kwarcowe kocie oko
- kwarcowe bawole oko
- kwarc
