Płaskolepek odchodowy
 Obraz mikroskopowy | |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Gromada | |
| Klasa | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
płaskolepek odchodowy |
| Nazwa systematyczna | |
| (Schumach.) P. Roberts Mycologist 13(4): 171 (1999) | |
Płaskolepek odchodowy (Cystobasidium fimetarium (Schumach.) P. Roberts) – gatunek grzybów należący do rodziny Cystobasidiaceae[1].
Systematyka i nazewnictwo
Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Cystobasdium, Cystobasidiaceae, Cystobasidiales, Incertae sedis, Cystobasidiomycetes, Pucciniomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].
Po raz pierwszy opisał go w 1997 r. Heinrich Christian Friedrich Schumacher, nadając mu nazwę Remella fimetaria. Obecną nazwę nadał mu Peter Roberts w 1999 r.[1] Pozostałe synonimy[2]:
- Achroomyces fimetarius (Schumach.) Wojewoda 1977
- Cystobasidium lasioboli (Lagerh.) Neuhoff 1924
- Exobasidium fimetarium (Schumach.) Lapl. 1894
- Helicobasidium fimetarium (Schumach.) Boud. 1887
- Jola lasioboli Lagerh. 1898
- Platygloea fimetaria (Schumach.) Höhn. 1917
Nazwę polską zarekomendował w 2003 r. Władysław Wojewoda dla naukowej nazwy Platygloea fimetaria. Po przeniesieniu do rodzaju Cystobasidium nazwa ta stała się niespójna z aktualną nazwą naukową.
Morfologia i rozwój
W postaci woskowo-galaretowatatych grudek o średnicy 1–2 mm, ale często w postaci gęsto upakowanych, małych skupisk pręcików. Pojedynczy owocnik jest matowy, jasnoróżowy do jasnofioletowego, starsze owocniki stają się znacznie bledsze[3].
- Cechy mikroskopowe
Zarodniki w widoku z przodu elipsoidalne, z boku migdałowate, z wyraźnym wierzchołkiem; (7)7,5–10,5(11) × 3,5–4,5(5) μm. Kiełkują bocznie tworząc wypustki z wtórnymi zarodnikami. Podstawki 4-zarodnikowe, 34–48 × 3–4 μm, z każdej komórki podstawnej wyrastają bocznie krótkie, czasami gwałtownie wygięte, przysadziste sterygmy 4–17 × 2,5–3 o szerokości 1,5-3 pm, czasami także rozwidlone. Strzępki o szerokości 1,5-3 o szerokości 1,5-3 pm, częściowo z bocznymi wypustkami i przeważnie ze sprzążkami. Strzępki tworzące ssawki utrzymują ekscypulum za pomocą strzępek kotwiczących u podstawy, a także pojedynczych, grubościennych włosków przypominające szczecinki[3].
- Fizjologia
Jest grzybem dymorficznym z grupy drożdży podstawkowych; może występować zarówno w postaci strzępkowej, jak i drożdżowej[3].
Występowanie i siedlisko
Podano jego występowanie w niektórych krajach Europy[4] oraz w Ameryce Północnej i Południowej[3]. W Polsce w 2003 r. W. Wojewoda przytoczył dwa stanowiska[5][6].
Saprotrof, grzyb koprofilny. W Polsce podano jego występowanie na odchodach królików w hodowli[5]. Jego forma drożdżowa jest pasożytem koprofilnych workowców, m.in. włochatka końskiego (Lasiobolus papillatus)[3], a także innych gatunków koprofilnych z rodzajów Lasiobolus i Thelebolus[7].
Przypisy
- 1 2 3 Index Fungorum [online] [dostęp 2025-05-04] (ang.).
- ↑ Species Fungorum [online] [dostęp 2025-05-04] (ang.).
- 1 2 3 4 5 Thomas Rödel, Hans Bender, Cystobasidium fimetarium – ein parasitischer Heterobasidiomycet auf koprophilen Ascomycota, „Boletus”, 37 (2), zobodat.at, s. 73–80 [dostęp 2025-05-04] (ang.).
- ↑ Występowanie Cystobasidium fimetarium na świecie (mapa) [online], gbif.org [dostęp 2025-05-04].
- 1 2 Władysław Wojewoda, Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, s. 531, ISBN 83-89648-09-1.
- ↑ Cystobasidium fimetarium (płaskolepek odchodowy) [online], grzyby.pl [dostęp 2025-05-04].
- ↑ P.J. Roberts PJ (1999), New British Records 164. Cystobasidium fimetarium (Schum.) P. Roberts comb. nov”, „Mycologist”, 13, s. 171.