Czajka srokata

Czajka srokata
	Vanellus armatus
	(Burchell, 1822)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ptaki
Podgromada	Neornithes
Infragromada	ptaki neognatyczne
Rząd	siewkowe
Podrząd	siewkowce
Rodzina	sieweczkowate
Podrodzina	sieweczki
Rodzaj	Vanellus
Gatunek	czajka srokata
Synonimy
	Charadrius armatus Burchell, 1822; Antibyx armatus (Burchell, 1822); Anitibyx armatus (Burchell, 1822); Hoplopterus armatus (Burchell, 1822); Charadrius albiceps Temminck, 1832;
	Charadrius armatus Burchell, 1822; Antibyx armatus (Burchell, 1822); Anitibyx armatus (Burchell, 1822); Hoplopterus armatus (Burchell, 1822); Charadrius albiceps Temminck, 1832;
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; najmniejszej troski
	Zasięg występowania

Czajka srokata^[5] (Vanellus armatus) – gatunek średniej wielkości ptaka z rodziny sieweczkowatych (Charadriidae). Zamieszkuje południową połowę Afryki. Nie jest zagrożona^[4], podgatunków nie wyróżnia się^[2]^[6].

Morfologia

Wygląd: Nie występuje dymorfizm płciowy. Nieco mniejsza od czajki zwyczajnej. Biała czapeczka na głowie, kark, brzuch oraz pokrywy podogonowe. Lotki drugorzędowe oraz pióra blisko brzegu, skrzydła szare, poza tym czarna. Z długim, czarnym dziobem kontrastują dość duże, czerwone oczy. Nogi szare. Młode mają czarną czapeczkę i płowy nalot na grzbiecie.

Wymiary

długość ciała: 28–30,5 cm
rozpiętość skrzydeł: 18–23 cm
masa ciała: 116–215,5 g
długość czaszki 62 mm, długość dzioba 32 mm^[7].

Zasięg występowania

Występuje od środkowo-południowej Kenii i Angoli po RPA, z wyjątkiem nadmorskich obszarów pustyni Namib. W ostatnich latach jej zasięg wysunął się bardziej na południe poprzez budowę sztucznych zbiorników wodnych.

Ekologia i zachowanie

Biotop: Najczęściej suche obszary w okolicy rzek, jezior i stawów.
Zachowanie: W okresie rozrodczym niespokojna i głośna, poza nim cicha i towarzyska. Zażarcie broni młodych i terytorium. Żeruje na terenach trawiastych oraz brzegach zbiorników wodnych.
Głos: Metaliczne „tink-tink”, które przypomina uderzenia młotka o kowadło, połączone ze skrzeczeniem, jeśli w gnieździe są świeżo wyklute młode. Poza tym „czuk” lub „czi-uk”, rzadko wydaje głos terytorialny brzmiący jak „cziu-łik-ij-ju”.
Pożywienie: Pierścienice, owady, skorupiaki i mięczaki. Wydobywa je z ziemi albo z płytkiej wody.
Lęgi: Wyprowadza 2 lęgi. Składa ok. 3 jaj do płytkiego, skąpo wyściełanego dołka w ziemi. Inkubuje je 23–31 dni. Młode mogą latać po 41 dniach.

Status

Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) uznaje czajkę srokatą za gatunek najmniejszej troski (LC – Least Concern). W 2023 roku organizacja Wetlands International szacowała liczebność populacji na 100 000 – 1 000 000 osobników; trend liczebności populacji oceniła jako wzrostowy^[4].

Przypisy

↑ Vanellus armatus, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
1 2 Wiersma, P. & Kirwan, G.M.: Blacksmith Lapwing (Vanellus armatus). [w:] del Hoyo, J., Elliott, A., Sargatal, J., Christie, D.A. & de Juana, E. (red.). Handbook of the Birds of the World Alive [on-line]. Lynx Edicions, Barcelona, 2020. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-05-10)].
1 2 3 4 D.D. Lepage D.D., Blacksmith Lapwing Vanellus armatus, [w:] Avibase [online] [dostęp 2025-02-01] (ang.).
1 2 3 Vanellus armatus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
↑ Systematyka i nazwa polska za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Podrodzina: Charadriinae Leach, 1820 - sieweczki (Wersja: 2023-12-24). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2025-02-01].
↑ F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): IOC World Bird List (v11.2). [dostęp 2021-11-26]. (ang.).
↑ www.skullsite.com. [dostęp 2007-11-07]. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-11-07)].

Bibliografia

D. Chandler, D. Couzens, E. Dunn, J. Elphic, R. Hume i inni: Fakty o zwierzętach świata: Ptaki. MULTICO, 2008. ISBN 978-83-7073-583-8.
David Burni, Ben Hoare, Joseph DiCostanzo, BirdLife International (mapy wyst.), Phil Benstead i inni: Encyklopedia Ptaki. Wydawnictwo Naukowe PWN Warszawa, 2009. ISBN 978-83-01-15733-3.

Linki zewnętrzne

Zdjęcia, nagrania głosów i krótkie filmy. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).

[itis-1] Vanellus armatus, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).

[hbwa-2] 1 2 Wiersma, P. & Kirwan, G.M.: Blacksmith Lapwing (Vanellus armatus). [w:] del Hoyo, J., Elliott, A., Sargatal, J., Christie, D.A. & de Juana, E. (red.). Handbook of the Birds of the World Alive [on-line]. Lynx Edicions, Barcelona, 2020. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-05-10)].

[avibase-3] 1 2 3 4 D.D. Lepage D.D., Blacksmith Lapwing Vanellus armatus, [w:] Avibase [online] [dostęp 2025-02-01] (ang.).

[iucn-4] 1 2 3 Vanellus armatus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).

[mk-5] Systematyka i nazwa polska za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Podrodzina: Charadriinae Leach, 1820 - sieweczki (Wersja: 2023-12-24). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2025-02-01].

[ioc-6] F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): IOC World Bird List (v11.2). [dostęp 2021-11-26]. (ang.).

[7] www.skullsite.com. [dostęp 2007-11-07]. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-11-07)].

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]