Anthrax (rodzaj)

Anthrax
Scopoli, 1763
Ilustracja
Czart smolisty
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

stawonogi

Gromada

owady

Rząd

muchówki

Rodzina

bujankowate

Podrodzina

Anthracinae

Plemię

Anthracini

Rodzaj

Anthrax

Typ nomenklatoryczny

Musca anthrax Schrank, 1781

Synonimy
  • Antrax Macquart, 1847
  • Chalcamoeba Sack, 1909
  • Chrysamoeba Sack, 1909
Wypoczwarczenie czarta smolistego (Anthrax anthrax)

Anthrax – rodzaj muchówek z rodziny bujankowatych. Kosmopolityczny. Larwy są pasożytami pszczół, os i trzyszczowatych.

Morfologia

Muchówki te osiągają od 4 do 20 mm długości ciała[1]. Ubarwienie mają czarne, najczęściej matowe, rzadziej lekko błyszczące[1].

Głowa jest kulista[2], o wypukłym czole i krótkiej, zaokrąglonej, oprószonej twarzy. Potylica jest silnie rozrośnięta ku tyłowi[1] i zaopatrzona w wieniec włosków w okolicy szyjnej[2]. Nerkowate wskutek wcięć w tylnej części oczy złożone są rozstawione na odległość równą trzykrotności szerokości tępego wzgórka przyoczkowego. Ryjek jest stosunkowo krótki. Podługowato-owalne labellum jest równe połowie jego długości. Smukły i krótki głaszczek szczękowy ma szczecinki na szczycie. Otwór gębowy jest mały. Czułki są szeroko rozstawione; pierwszy ich człon jest dwukrotnie dłuższy od drugiego, a trzeci, choć zmienny w kształcie, u większości gatunków jest odwrotnie bulwiasty, wskutek przewężenia swej nasady. Charakterystyczna dla czułków jest podzielona arista z pędzelkiem lub otokiem z włosków na odcinku końcowym[1].

Tułów jest najszerszy w tylnej połowie, ku przodowi lekko zwężony. Włoski na środku tarczy śródplecza są krótkie, delikatne i zwykle rozproszone, stają się zaś liczniejsze i dłuższe po bokach, między guzami barkowymi a zaskrzydłowymi. Podobnie przedstawia się owłosienie tarczki. Mezopleury i pteropleury mają sztywne włoski. Hypopleury i całe metapleury są bezwłose. Łuseczka tułowiowa ma frędzel włosków, zaś pozbawiona jest łusek. Skrzydła są duże i wydłużone, ale zmienne co do szerokości. Najczęściej mają wyraźnie odgraniczone czarne plamy, zwłaszcza w części nasadowej i przedniej[1]. Skrzydła mają dobrze rozwinięty kolec kostalny, silnie rozwiniętą plumulę i słabo wykształcony grzebień na bazykoście[2]. Odnóża są dobrze rozwinięte[1], o udach i goleniach porośniętych łuskami i szczecinkami[2], a stopach zwieńczonych ostrymi pazurkami i owalnymi przylgami[1].

Odwłok jest krótki, przysadzisty, szerszy od tułowia[1], u samicy szerszy niż u samca[2], u obu płci z siedmioma widocznymi tergitami. Genitalia samca mają stożkowate hypopygium i zwykle symetrycznie zakrzywione ku dołowi dystistylusy[1].

Ekologia i występowanie

Są pasożytami głównie pszczół samotnych (stąd pospolita angielska nazwa to "muchy pszczele"[1]), a w Ameryce Północnej także często os samotnych[3], choć zdarza się, że pasożytują także np. na trzyszczowatych. W Polsce wyróżnia się dwa gatunki: czart srebrnoplamek (Anthrax varius) i czart smolisty (Anthrax anthrax). Choć przedstawiciele czartów występują w większości miejsc na świecie, to jednak najbardziej pospolite są na obszarach palearktycznych i paleotropikalnych.

Taksonomia

Rodzaj ten wprowadzony został w 1763 roku przez Giovanniego Antonia Scopoliego na łamach Entomologia Carniolica. Gatunkiem typowym jest Musca anthrax, jednak wyznaczony został pod wynikającą z błędnej identyfikacji nazwą Musca morio[1]. Do rodzaju tego należy ponad 260 opisanych gatunków[4]:

  • Anthrax abbreviata (Wiedemann, 1830)
  • Anthrax actuosus Paramonov, 1935
  • Anthrax aethiops (Fabricius, 1781)
  • Anthrax alagoezicus Paramonov, 1935
  • Anthrax albofasciatus Macquart, 1840
  • Anthrax albosparsus (Bigot, 1892)
  • Anthrax aldabrae (Greathead, 1976)
  • Anthrax algrius (Villeneuve, 1910)
  • Anthrax alruqibi El-Hawagry, 2013
  • Anthrax amnoni Zaitzev, 1997
  • Anthrax analis Say, 1823
  • Anthrax angulatus Brethes, 1909
  • Anthrax angustipennis Macquart, 1840
  • Anthrax anthrax (Schrank, 1781) – czart smolisty
  • Anthrax apiaster Francois, 1968
  • Anthrax appendiculatus Macquart, 1855
  • Anthrax aquilus Marston, 1970
  • Anthrax arcus (Meijere, 1913)
  • Anthrax arenophilus Paramonov, 1935
  • Anthrax argentatus (Cole, 1919)
  • Anthrax argentiapicalis (Brunetti, 1912)
  • Anthrax argentius Yeates & Lambkin, 1998
  • Anthrax argyropygus Wiedemann, 1828
  • Anthrax aridicola Hesse, 1956
  • Anthrax armeniacus Paramonov, 1935
  • Anthrax artemesia Marston, 1963
  • Anthrax asciculus Yeates & Lambkin, 1998
  • Anthrax aterrimus (Bigot, 1892)
  • Anthrax atriplex Marston, 1970
  • Anthrax aureosquamosus Marston, 1963
  • Anthrax austrinus Marston, 1970
  • Anthrax aygulus Fabricius, 1805
  • Anthrax badius Hesse, 1956
  • Anthrax baliopteros Marston, 1970
  • Anthrax bellulus Philippi, 1865
  • Anthrax bifarius Hesse, 1956
  • Anthrax bigoti Brunetti, 1920
  • Anthrax bimaculus Walker, 1849
  • Anthrax binotatus Wiedemann in Meigen, 1820
  • Anthrax boninensis (Matsumura, 1916)
  • Anthrax bowdeni Báez, 1983
  • Anthrax brevis Becker & Stein, 1913
  • Anthrax bucharensis Paramonov, 1935
  • Anthrax busonicus Francois, 1960
  • Anthrax caatingensis Marston, 1970
  • Anthrax camptocladius Bezzi, 1912
  • Anthrax candidapex (Austen, 1937)
  • Anthrax candidulus Hesse, 1956
  • Anthrax capicola Bowden, 1980
  • Anthrax carbo Rondani, 1875
  • Anthrax cascadensis Marston, 1963
  • Anthrax cascus Wiedemann, 1818
  • Anthrax cathetodaithmos Marston, 1970
  • Anthrax cephus Fabricius, 1805
  • Anthrax ceylonicus Zaitzev, 1988
  • Anthrax chalciurus Hesse, 1956
  • Anthrax chaparralus Marston, 1963
  • Anthrax chion (Bezzi, 1926)
  • Anthrax chionostigma Tsacas, 1962
  • Anthrax chivaensis Paramonov, 1935
  • Anthrax cintalapa Cole, 1957
  • Anthrax clinatus Yeates & Lambkin, 1998
  • Anthrax clinopictus Marston, 1970
  • Anthrax columbiensis Marston, 1963
  • Anthrax comptus Paramonov, 1935
  • Anthrax confluensis Roberts, 1928
  • Anthrax consobrinus Hesse, 1956
  • Anthrax cordillerensis Marston, 1970
  • Anthrax costaricensis Marston, 1970
  • Anthrax crenatus Yeates & Lambkin, 1998
  • Anthrax cunctator Hesse, 1956
  • Anthrax cuthbertsoni Hesse, 1956
  • Anthrax cybele (Coquillett, 1894)
  • Anthrax daphne (Osten Sacken, 1886)
  • Anthrax decisus Bezzi, 1924
  • Anthrax delicatulus Walker, 1849
  • Anthrax dentatus Becker, 1907
  • †Anthrax dentoni Lewis, 1969
  • Anthrax desertorum Paramonov, 1935
  • Anthrax diffusus Wiedemann, 1824
  • Anthrax distigma Wiedemann, 1828
  • Anthrax dolabratus Yeates & Lambkin, 1998
  • Anthrax doleschalli Evenhuis & Greathead, 1999
  • Anthrax dolgovskayae Zaitzev, 1997
  • Anthrax doliops Hesse, 1956
  • Anthrax dolobratus Yeates & Lambkin, 1998
  • Anthrax dolomatus Bowden, 1964
  • Anthrax duodecimpunctatus Philippi, 1865
  • Anthrax elutus (Bezzi, 1921)
  • Anthrax emarginatus Macquart, 1840
  • Anthrax emissus Walker, 1864
  • Anthrax emittens Walker, 1860
  • Anthrax eremicus Evenhuis & Greathead, 1999
  • Anthrax eremobius Hesse, 1956
  • Anthrax erythrogaster Paramonov, 1935
  • Anthrax euplanes (Loew, 1869)
  • Anthrax eurypterus Hesse, 1956
  • Anthrax fallax (Meijere, 1907)
  • Anthrax flavipes (Roder, 1896)
  • Anthrax flavus (Sack, 1909)
  • Anthrax floridanus Macquart, 1850
  • Anthrax fontenellei Lamas, 2006
  • Anthrax francoisi Evenhuis & Greathead, 1999
  • Anthrax funebris Macquart, 1840
  • Anthrax fur (Osten Sacken, 1877)
  • Anthrax furvus Hesse, 1956
  • Anthrax galali El-Hawagry, 2002
  • Anthrax georgicus Macquart, 1834
  • Anthrax gestroi (Brunetti, 1912)
  • Anthrax gideon Fabricius, 1805
  • Anthrax giselae François, 1966
  • Anthrax glabratus Zaitzev, 1976
  • Anthrax gobiensis Zaitzev, 1974
  • Anthrax gradata Macquart, 1847
  • Anthrax greatheadi El-Hawagry, 1998
  • Anthrax grisescens Paramonov, 1935
  • Anthrax hemimelas Speiser, 1910
  • Anthrax hessii Wiedemann, 1818
  • Anthrax hyalacrus Wiedemann, 1828
  • Anthrax hyalinos Yang, Yao & Cui, 2012
  • Anthrax hylaios Marston, 1970
  • Anthrax inaquosus Martson, 1970
  • Anthrax incisus Macquart, 1847
  • Anthrax incitus Paramonov, 1935
  • Anthrax incomptus Walker, 1849
  • Anthrax indicatus Nurse, 1922
  • Anthrax innubilipennis Marston, 1966
  • Anthrax inordinatus Rondani, 1863
  • Anthrax institutus Walker, 1852
  • Anthrax insulanus Marston, 1970
  • Anthrax intermedius Hesse, 1936
  • Anthrax irroratus Say, 1823
  • Anthrax jazykovi Zakhvatkin, 1934
  • Anthrax johanni Zaitzev, 1997
  • Anthrax kaokoensis Hesse, 1956
  • Anthrax kiritshenkoi Paramonov, 1935
  • Anthrax koebelei Marston, 1970
  • Anthrax koshunensis Matsumura, 1916
  • Anthrax laetus Paramonov, 1935
  • Anthrax laevipennis Paramonov, 1935
  • Anthrax larrea Marston, 1963
  • Anthrax latibasis Marston, 1970
  • Anthrax laticellus Marston, 1970
  • Anthrax latifascius Walker, 1857
  • Anthrax latifimbrius (Walker, 1852)
  • Anthrax lepidiotus Roberts, 1928
  • Anthrax leucurus Hesse, 1956
  • Anthrax limatulus Say, 1829
  • Anthrax lucidus Becker, 1902
  • Anthrax luctuosus Macquart, 1840
  • Anthrax macquarti Andretta & Carrera, 1952
  • Anthrax macrocerus Paramonov, 1935
  • Anthrax maculatus Macquart, 1846
  • Anthrax maculatus Macquart, 1846
  • Anthrax majusculus Bezzi, 1924
  • Anthrax marstoni Evenhuis & Greathead, 1999
  • Anthrax massinissus Wiedemann, 1828
  • Anthrax mateui Francois, 1968
  • Anthrax matilei Evenhuis, 1991
  • Anthrax melanista (Bezzi, 1925)
  • Anthrax melanius Wulp, 1885
  • Anthrax melanopogon (Bigot, 1892)
  • Anthrax mendozanus Brethes, 1909
  • Anthrax midas Fabricius, 1805
  • Anthrax minimaculatus Oldroyd, 1937
  • Anthrax monachus Sack, 1909
  • Anthrax mongolicus Paramonov, 1935
  • Anthrax moursyi El-Hawagry, 1998
  • Anthrax munroi Hesse, 1956
  • Anthrax muticus Bezzi, 1921
  • Anthrax namaensis Hesse, 1956
  • Anthrax nanellus Paramonov, 1935
  • Anthrax neonanus Evenhuis & Greathead, 1999
  • Anthrax nidicola Cole, 1952
  • Anthrax niger (Austen, 1937)
  • Anthrax nigerimus Bezzi, 1923
  • Anthrax nigrita (Wiedemann, 1828)
  • Anthrax nigriventris Marston, 1970
  • Anthrax nitidus Marston, 1970
  • Anthrax niveicaudus (Brunetti, 1920)
  • Anthrax nubeculosus Hesse, 1956
  • Anthrax obscurifrons (Brunetti, 1909)
  • Anthrax occidentalis (Johnson, 1913)
  • Anthrax oedipus Fabricius, 1805
  • Anthrax opacus Yeates & Lambkin, 1998
  • Anthrax painteri Marston, 1970
  • Anthrax palaestinicus Zaitzev, 1997
  • Anthrax pargrisescens Paramonov, 1935
  • Anthrax pauper (Loew, 1869)
  • Anthrax pelopeius François, 1966
  • Anthrax peruvianus Marston, 1970
  • Anthrax pervius Yang, Yao & Cui, 2012
  • Anthrax phaeopteralis Hesse, 1956
  • Anthrax pharaonis Paramonov, 1935
  • Anthrax picea Marston, 1963
  • Anthrax pilosulus Strobl, 1902
  • Anthrax pithecius Fabricius, 1805
  • Anthrax plesius Curran, 1927
  • Anthrax pluricellus Williston, 1901
  • Anthrax plurinotus (Bigot, 1892)
  • Anthrax pluto Wiedemann, 1828
  • Anthrax pori Zaitzev, 1997
  • Anthrax praedicans Walker, 1859
  • Anthrax proconcisus (Hardy, 1942)
  • Anthrax pudica (Lynch Arribalzaga, 1878)
  • Anthrax punctulatus Macquart, 1835
  • Anthrax puncturellus Hesse, 1950
  • Anthrax pusillus Wiedemann, 1821
  • Anthrax putealis Matsumura, 1905
  • Anthrax repertus Walker, 1852
  • Anthrax repetekianus Paramonov, 1935
  • Anthrax rhodesiensis Hesse, 1956
  • Anthrax ricardoi Greathead, 2003
  • Anthrax sacki Paramonov, 1935
  • Anthrax sahariensis Francois, 1968
  • Anthrax semiscitus Walker, 1856
  • Anthrax seriepunctatus (Osten Sacken, 1886)
  • Anthrax shelkovnikovi Paramonov, 1935
  • Anthrax siccus Yeates & Lambkin, 1999
  • Anthrax simillimus Hesse, 1956
  • Anthrax snowi Marston, 1970
  • Anthrax solitus (Walker, 1857)
  • Anthrax spathistylus Hesse, 1956
  • Anthrax spectrum (Schrank, 1785)
  • Anthrax squalidus Philippi, 1865
  • Anthrax squamipes Bowden, 1980
  • Anthrax stellans (Loew, 1869)
  • Anthrax stepensis Paramonov, 1935
  • Anthrax sticticalis Hesse, 1956
  • Anthrax sticticus Klug, 1832
  • Anthrax striatipennis Marston, 1970
  • Anthrax subaequalis (Lynch Arribalzaga, 1878)
  • Anthrax submacrocerus Paramonov, 1935
  • Anthrax submaculus Walker, 1849
  • Anthrax succedens Walker, 1852
  • Anthrax tetraspilus Hesse, 1956
  • Anthrax theodori Zaitzev, 1997
  • Anthrax torulus Yeates & Lambkin, 1998
  • Anthrax transcaspicus Paramonov, 1935
  • Anthrax triatomus Hesse, 1956
  • Anthrax trifasciatus Meigen, 1804
  • Anthrax trigutellus Hesse, 1956
  • Anthrax trimaculatus Macquart, 1848
  • Anthrax trisinuatus Hesse, 1956
  • Anthrax trixus Bowden, 1964
  • Anthrax turanicus Paramonov, 1935
  • Anthrax tureus Greathead, 1980
  • Anthrax turkmenorum Paramonov, 1935
  • Anthrax umbrosus Greathead, 1970
  • Anthrax uralensis Paramonov, 1935
  • Anthrax vallicola Marston, 1963
  • Anthrax varicolor (Bigot, 1892)
  • Anthrax varius Fabricius, 1794 – czart srebrnoplamek
  • Anthrax vierecki (Cresson, 1919)
  • Anthrax virgo Egger, 1859
  • Anthrax vitreolus Francois, 1972
  • Anthrax wulpi Bowden, 1975
  • Anthrax xanthellus Zaitzev, 1976
  • Anthrax xanthomeros Marston, 1970
  • Anthrax xerozous Hesse, 1956
  • Anthrax zohrayensis El-Hawagry, 2002
  • Anthrax zonabriphagus (Portchinsky, 1895)

Przypisy

  1. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 Frank M. Hull, Bee flies of the world: the genera of the family Bombyliidae, Washington: Smithsonian Institution Press, 1973, DOI: 10.5962/bhl.title.48406, ISBN 0-87474-131-9 [dostęp 2021-05-23].
  2. 1 2 3 4 5 Przemysław Trojan, Klucze do oznaczania owadów Polski cz. XXVIII Muchówki – Diptera, zeszyt 24 Bujanki – Bombyliidae, Warszawa: PWN, Polskie Towarzystwo Entomologiczne, 1967.
  3. ↑ Kenn Kaufman, Kaufman field guide to insects of North America, New York 2007, ISBN 0-618-15310-1, OCLC 71286683 [dostęp 2021-05-23].
  4. ↑ genus Anthrax Scopoli, 1763, [w:] BioLib.cz [online] [dostęp 2021-06-25].
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.