Długa Grapa

Widok znad Jeziora Czorsztyńskiego

Długa Grapa – pas skalnych urwisk i ścianek na południowym stoku masywu Flaków w Pieninach Czorsztyńskich, w obrębie wsi Sromowce Wyżne w województwie małopolskim, w powiecie nowotarskim, w gminie Czorsztyn. Znajduje się pod zachodnim szczytem Flaków zwanym Polenicą i ciągnie się równoleżnikowo na długości około 350 m i wysokości od 670 do 760 m n.p.m.[1] Są to skalne wychodnie częściowo zarastające naskalnymi murawami kserotermicznymi, ciepłolubnymi krzewami i drzewami. Maja one dużą wartość przyrodniczą[2]. Na Długiej Grapie stwierdzono występowanie rzadkiego w Polsce gatunku rośliny ostu pagórkowego Carduus collinus[3], a po 2008 r. znaleziono tu stanowisko pszonaka pienińskiego, rośliny objętej ścisłą ochroną[4]. W latach 1987–1988 znaleziono zagrożone wyginięciem gatunki porostów jaskrawiec woskowoszary Caloplaca stillicidiorum, łuskotek wątrobiasty Catapyrenium lachneum, garbatka niebieskoczarna Thalloidima sedifolium i rzadką kruszynkę rozgałęzioną Synalissa symphorea[5], w 2006 i 2014 storczyka dwulistnik muszy[6]. Są też cenne przyrodniczo zarośla jałowca. Dla ochrony siedliska tych organizmów konieczne są zabiegi ochrony czynnej polegające na usuwaniu drzew i nadmiernie rozrastającej się tarniny i derenia[7]. Długa Grapa znajduje się w obrębie Pienińskiego Parku Narodowego, ale jest własnością prywatną, na przeprowadzenie tych zabiegów niezbędna jest zgoda właścicieli gruntów[7].

W gwarze podhalańskiej, orawskiej i liptowskiej słowo grapa oznacza urwiste lub strome zbocze, grzbiet lub wzniesienie. Występuje w wielu nazwach obiektów geograficznych na Podhalu i w Tatrach[8].

Przypisy

  1. Geoportal. Mapa lotnicza [online] [dostęp 2024-11-09].
  2. Kazimierz Zarzycki, Roman Marcinek, Sławomir Wróbel, Pieniński Park Narodowy, Warszawa: Multico Oficyna Wyd., 2003, s. 65–76, ISBN 83-7073-288-7.
  3. Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirek, Czerwona księga Karpat Polskich, Warszawa: Instytut Botaniki PAN, 2008, ISBN 978-83-89648-71-6.
  4. Erysimum pieninicum (Zapał.) Pawł. [online] [dostęp 2024-11-12].
  5. Józef Kiszka, Zbigniew Szeląg, Porosty (Lichenes) polan Pienińskiego Parku Narodowego – zagrożenie i ochrona, „Pieniny – Przyroda i Człowiek”, 2, Kraków 1992, s. 55–63.
  6. Leszek Bernacki i inni, Dwulistnik muszy Ophrys insectifera L. (Orchidaceae) w Pienińskim Parku Narodowym, „Pieniny – Przyroda i Człowiek”, 15, Kraków 2018, s. 43–51.
  7. 1 2 Projekt planu ochronnego Pienińskiego Parku Narodowego [online], 2010 [dostęp 2021-11-08].
  8. Zofia Radwańska-Paryska, Witold Henryk Paryski, Wielka encyklopedia tatrzańska, Poronin: Wydawnictwo Górskie, 2004, ISBN 83-7104-009-1.