Długoogon mniejszy
| Epimachus meyeri[1] | |||
| Finsch & A.B. Meyer, 1885 | |||
 Samiec | |||
.jpg) Samica | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Infragromada | |||
| Rząd | |||
| Podrząd | |||
| Rodzina | |||
| Rodzaj | |||
| Gatunek |
długoogon mniejszy | ||
| Podgatunki | |||
| |||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[2] | |||
 | |||
Długoogon mniejszy[3], pyszałek wspaniały[4] (Epimachus meyeri) – gatunek ptaka z rodziny cudowronek (Paradisaeidae).
Systematyka
Wyróżniono trzy podgatunki E. meyeri[5]:
- E. meyeri albicans – zachodnio-środkowa Nowa Gwinea,
- E. meyeri bloodi – wschodnio-środkowa Nowa Gwinea,
- E. meyeri meyeri – południowo-wschodnia Nowa Gwinea.
Międzynarodowy Komitet Ornitologiczny uznaje obecnie (2025) długoogona mniejszego za gatunek monotypowy[6].
Zasięg występowania, środowisko
Głównie tropikalne wilgotne lasy górskie w środkowych i wschodnich rejonach Nowej Gwinei[2], również lasy zdegradowane, wtórne i obrzeża lasów[7]. Jest spotykany w przedziale wysokości 1500–3200 m n.p.m., najczęściej 1900–2900 m n.p.m.[7]
Morfologia
Długość ciała: samce 49 cm (96 cm wraz z wydłużonymi środkowymi sterówkami), samice 52 cm; masa ciała: samce 144–310 g; samice 140–202 g[7].
Charakteryzuje się niezwykle długim ogonem i cienkim, zakrzywionym dziobem. Samiec jest szarobrązowy z ciemną głową i niebieskimi tęczówkami. Na bokach ciała widoczne są ozdobne niebieskie i brązowe pióra. Głos samca opisywany jest jako dźwięki podobne do młota pneumatycznego lub karabinu maszynowego. Samica ma wierzch głowy kasztanowaty, grzbiet delikatnie prążkowany, tęczówki jaśniejsze.
Zachowanie
Toki, podczas których samce stroszą pióra na piersi, odbywają się zawsze na tych samych gałęziach drzew. Samiec zazdrośnie strzeże swojego terytorium. Samica składa tylko jedno jajo[7].
Pożywienie stanowią owady, które ptak wyciąga swoim długim, zakrzywionym dziobem ze spróchniałego drewna; rzadziej zjada owoce.
Status zagrożenia
Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) uznaje długoogona mniejszego za gatunek najmniejszej troski (LC – least concern) nieprzerwanie od 1994 roku. Liczebność populacji nie została oszacowana, ale ptak ten opisywany jest jako pospolity, a nawet bardzo liczny w większości swego zasięgu występowania. Trend liczebności populacji uznawany jest za spadkowy ze względu na wylesianie w obrębie zasięgu występowania gatunku[2].
Przypisy
- ↑ Epimachus meyeri, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- 1 2 3 BirdLife International, Epimachus meyeri, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2024, wersja 2025-1 [dostęp 2025-05-05] (ang.).
- ↑ Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Paradisaeidae Vigors, 1825 - cudowronki - Birds of paradise (wersja: 2020-09-20). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-12-17].
- ↑ P. Mielczarek & W. Cichocki. Polskie nazewnictwo ptaków świata. „Notatki Ornitologiczne”. Tom 40. Zeszyt specjalny, s. 439, 1999.
- ↑ Brown Sicklebill (Epimachus meyeri). IBC: The Internet Bird Collection. [dostęp 2012-07-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-05-07)]. (ang.).
- ↑ F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): IOC World Bird List (v15.1). [dostęp 2025-05-05]. (ang.).
- 1 2 3 4 J. del Hoyo, A. Elliott & D.A. Christie (red.): Handbook of the Birds of the World. Cz. 14: Bush-shrikes to Old World Sparrows. Barcelona: Lynx Edicions, 2009, s. 479–480. ISBN 978-84-96553-50-7. (ang.).
Bibliografia
- Wiesław Dudziński, Marek Keller, Andrew Gosler: Atlas ptaków świata. Warszawa: Oficyna Wydawnicza Multico, 2000. ISBN 83-7073-059-0.
Linki zewnętrzne
- Zdjęcia i nagrania audiowizualne. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).