Kieliszniczka śnieżnobiała
.jpg) | |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Klasa | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
kieliszniczka śnieżnobiała |
| Nazwa systematyczna | |
| Dasyscyphella nivea (R. Hedw.) Raitv. Akad. Nauk Estonskoi S.S.R., Inst. Zool. Bot., Tartu: 72 (1970) | |
.jpg)
Kieliszniczka śnieżnobiała (Dasyscyphella nivea (R. Hedw.) Raitv.) – gatunek grzybów z rodziny Lachnaceae[1].
Systematyka i nazewnictwo
Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Dasyscyphella, Lachnaceae, Helotiales, Leotiomycetidae, Leotiomycetes, Pezizomycotina, Ascomycota, Fungi[1].
Po raz pierwszy opisał go w 1802 r. Romanus Adolf Hedwig nadając mu nazwę Octospora nivea[1]. W 1970 r. Ain Raitviir przeniósł go do rodzaju Dasyscyphella[1].
Ma 16 synonimów. Niektóre z nich:
- Dasyscyphus niveus (R. Hedw.) Sacc. 1889
- Lachnea nivea (R. Hedw.) P. Karst. 1870[2].
W 2025 r. Komisja ds. Polskiego Nazewnictwa Grzybów Polskiego Towarzystwa Mykologicznego zarekomendowała nazwę kieliszniczka śnieżnobiała[3].
Morfologia
Typu apotecjum (miseczka), o średnicy 0,4-2 (2,2) mm, biały do jasnokremowego, pokryty na całej powierzchni maczugowatymi włoskami. Brzeg ząbkowany, często pokryty kryształkami[4].
- Cechy mikroskopowe.
Włoski (58,5–)68,5–95 × 1,8–3,5 μm, brodawkowate, z komórkami wierzchołkowymi gładkimi, maczugowatymi nieco dłuższymi niż inne komórki, 15–25 × 2,8–4,8 μm. Worki o wymiarach 41–54,5 × 3,3–4,8 μm, wyrastają z pastorałek, pod wpływem KOH barwią się na niebiesko. Askospory jednokomórkowe, wrzecionowate (5,8–)6,4–8(–9) × 1,6–2 μm. Parafizy wąsko lancetowate, o średnicy 1,6–2,3 μm, wyrastające ponad worki o 3,3–10 (–12,5) μm[5].
- Gatunki podobne
Istnieje około 40 podobnych gatunków tworzących białe, owłosione apotecja. Ich rozróżnienie możliwe jest tylko badaniami mikroskopowymi[4]. Bardzo podobna jest Dasyscyphella montana[5]. Bardzo podobne są także: Lachnum virgineum, Hyaloscypha aureliella, Mollisia cinerea, Eriopezia caesia, Hymenoscyphus fagineus[4].
Występowanie i siedlisko
Podano stanowiska Dasyscyphella nivea w Ameryce Północnej i Południowej, Europie, Azji, Australii i na Nowej Zelandii, najwięcej w Europie[6]. W Polsce w 2006 r. M.A. Chmiel przytacza 8 stanowisk[7].
Nadrzewny grzyb saprotroficzny występujący na drewnie dębów (Quercus)[7], ale też dość często na bukach (Fagus), bardzo rzadko na innych drzewach (notowana na kasztanach Castanea i wierzbach Salix)[5].
Przypisy
- 1 2 3 4 Index Fungorum (wyszukiwarka) [online] [dostęp 2023-01-25] (ang.).
- ↑ Species Fungorum (wyszukiwarka) [online] [dostęp 2023-01-25] (ang.).
- ↑ Rekomendacja nr 4 (2025) Komisji ds. Polskiego Nazewnictwa Grzybów Polskiego Towarzystwa Mykologicznego [online], Komisji ds. Polskiego Nazewnictwa Grzybów, 5 lutego 2025 (pol.).
- 1 2 3 Schneeweißes Haarbecherchen, Schneeweißes Harz-Haarbecherchen [online], 123 Pilzsuche [dostęp 2023-01-25] (niem.).
- 1 2 3 Markéta Suková, A revision of selected material of lignicolous species of Brunnipila, Capitotricha, Dasyscyphella and Neodasyscypha from the Czech Republic, „Czech Mycol.”, 57 (1–2), 2005, s. 139–172, DOI: 10.33585/cmy.57108 [dostęp 2023-01-25] (ang.).
- ↑ Miejsca występowania Dasyscyphella nivea na świecie (mapa) [online], gbif.org [dostęp 2023-01-25].
- 1 2 Maria Alicja Chmiel, Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów workowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany PAN, 2006, s. 35, ISBN 978-83-89648-46-4.