Delonix elata
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Podkrólestwo | |||
| Nadgromada | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Nadklasa | |||
| Klasa | |||
| Nadrząd | |||
| Rząd | |||
| Rodzina | |||
| Rodzaj | |||
| Gatunek |
Delonix elata | ||
| Nazwa systematyczna | |||
| Delonix elata (L.) Gamble Fl. Madras: 396 (1919)[1] | |||
| Synonimy | |||
| |||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[2] | |||
![]() | |||
Delonix elata – gatunek z rodziny bobowatych (Fabaceae) z podrodziny brezylkowych (Caesalpinioideae)[3]. Występuje w północno-wschodniej i wschodniej Afryce (od Egiptu po Tanzanię i Zambię) oraz w południowo-zachodniej Azji (Półwysep Arabski)[1]. Poza tym jest uprawiany, także poza swoim zasięgiem, np. popularnie w Pakistanie i Indiach[4].
W rodzimym zasięgu gatunek ten występuje głównie na wysokości do 1400 m n.p.m., ale zauważony był od poziomu morza do 2000 m, a sporadycznie nawet do 4000 m n.p.m.[5]
Morfologia
- Pokrój
- Drzewo o wysokości 2,5–15 m. Korę ma gładką, płowożółtą lub szarą, łuszczącą się[6].
- Liście
- Osiągają do 20 cm długości, są dwukrotnie pierzasto złożone, przy czym odcinków II rzędu, osiągających do ok. 6 cm długości, jest 4–8 par. Na odcinkach tych znajduje się od 10 do 20 listków. Ich blaszka jest równowąskopodługowata, u nasady zbiegająca, na wierzchołku stępiona lub krótko, ostro zakończona, osiąga do 15 mm długości i 3 mm szerokości[4].
- Kwiaty
- Zebrane w szczytowe grona, przy czym najniższy kwiat ma wyraźnie najdłuższą szypułkę (do 2,5 cm). Kielich jest wąski, skórzasty, jedwabiście owłosiony i osiąga do 3 cm długości. Korona jest początkowo biała, później żółta. Górny płatek jest mniejszy i ciemniejszy od pozostałych płatków (osiąga do 2,5 cm długości). Pręciki osiągają do 10 cm długości, są ciemno zabarwione i owłosione[4].
- Owoce
- Długie i smukłe strąki, o wymiarach 13–25 × 2–3,7 cm[6]. Zawierają od 4 do 8 nasion[4].
Zastosowanie
Drzewa tego gatunku są często uprawiane jako ozdobne. W Indiach gałęzie i liście używane są jako pasza. Drewno wykorzystywane jest do wyrobu mebli. W Pakistanie wierzy się, że dotyk korzenia usuwa ból po ukąszeniu skorpiona[4].
Przypisy
- 1 2 3 Delonix elata (L.) Gamble. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2022-08-14].
- ↑ Delonix elata, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
- ↑ Delonix elata (L.) Gamble [online], www.gbif.org [dostęp 2022-08-14] (ang.).
- 1 2 3 4 5 Delonix elata in Flora of Pakistan @ efloras.org [online], www.efloras.org [dostęp 2022-08-14].
- ↑ Delonix elata [online], www.llifle.com [dostęp 2022-08-14].
- 1 2 Delonix elata in Global Plants on JSTOR [online], plants.jstor.org [dostęp 2022-08-14].
Identyfikatory zewnętrzne (takson):
- African Plant Database ID: 68063
- EoL: 417420
- Flora of North America: 250063501
- GBIF: 2956174
- iNaturalist: 205944
- IPNI: 491229-1
- NCBI: 162737
- identyfikator Plant List (Royal Botanic Gardens, Kew): ild-1278
- Plants of the World: urn:lsid:ipni.org:names:491229-1
- identyfikator Tropicos: 13051060
- IRMNG: 10993833
- CoL: 34H4F
