Dichromian amonu

Dichromian amonu
	; próbka związku
Nazewnictwo
	Nomenklatura systematyczna (IUPAC)
konst.	dichromian diamonu
addyt.	heptaoksydodichromian(2−) amonu, μ-oksydo-heksaoksydodichromian(2−) amonu
	Inne nazwy i oznaczenia
półsyst.	dichromian amonu
Stocka	dichromian(VI) amonu
inne	bichromian amonu, daw. dwuchromian amonu, dichromian amonowy
	Ogólne informacje
Wzór sumaryczny	(NH; 4); 2Cr; 2O; 7
Inne wzory	(NH; 4); 2[Cr; 2O; 6(μ-O)]
Masa molowa	252,06 g/mol
Wygląd	pomarańczowoczerwone kryształy
	Identyfikacja
Numer CAS	7789-09-5
PubChem	24600
InChI
	InChI=1S/2Cr.2H3N.7O/h;;21H3;;;;;;;/q;;;;;;;;;2-1/p+2
	InChIKey
	JOSWYUNQBRPBDN-UHFFFAOYSA-P
Właściwości
	Gęstość
	2,155 g/cm³; ciało stałe
	Rozpuszczalność w wodzie
	356 g/kg (20 °C)
Temperatura rozkładu	180 °C
Niebezpieczeństwa
	Karta charakterystyki: dane zewnętrzne firmy Sigma-Aldrich [dostęp 2018-08-12]
	Globalnie zharmonizowany system; klasyfikacji i oznakowania chemikaliów
	Na podstawie Rozporządzenia CLP, zał. VI
Zwroty H	H272, H301, H312, H314, H317, H330, H334, H340, H350, H360FD, H372, H410
Zwroty P	P201, P210, P260, P280, P304+P340+P310, P305+P351+P338
	NFPA 704
Na podstawie; podanego źródła	1 2 1 OX
Numer RTECS	HX7650000
Dawka śmiertelna	LD50 53 mg/kg (szczur, doustnie)
	Podobne związki
Inne aniony	dichromian potasu
Inne kationy	chromian amonu, siarczan amonu, azotan amonu
	Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą; stanu standardowego (25 °C, 1000 hPa)

Dichromian amonu (nazwa Stocka: dichromian(VI) amonu), (NH
4)
2Cr
2O
7 – nieorganiczny związek chemiczny z grupy dichromianów, sól kwasu dichromowego i amoniaku.

Otrzymywanie

Otrzymywany jest w reakcji kwasu chromowego i wody amoniakalnej.

Właściwości

Rozkład termiczny (NH
4)
2Cr
2O
7 (widoczny zielony Cr
2O
3)

Dichromian amonu tworzy pomarańczowe kryształy, dobrze rozpuszczalne w wodzie. Jest silnym utleniaczem i reaguje, często dość gwałtownie, z wszystkimi reduktorami. Jego cząsteczka, oprócz jonu dichromianowego o właściwościach utleniających, zawiera jon amonowy o właściwościach redukujących, co czyni ją niestabilną. Pod wpływem ogrzania ulega gwałtownemu rozkładowi z wydzielaniem dużej ilości puszystego zielonego tlenku chromu(III) i produktów gazowych:

(NH
4)
2Cr
2O
7 → Cr
2O
3 + N
2↑ + 4H
2O↑

Reakcja ta wykorzystywana jest w pokazie pirotechnicznym chemiczny wulkan^[6]. Rozkład termiczny w szczelnych pojemnikach może prowadzić do eksplozji^[7].

Zastosowanie

Stosuje się go w pirotechnice, fotografii, jak również w litografii, jako źródło czystego azotu w laboratorium oraz jako katalizator. Wykorzystuje się go też jako zaprawy pigmentowej, jak również w syntezie alizaryny, garbarstwie i oczyszczaniu olei.

Zagrożenia

Dichromian amonu jest rakotwórczy (grupa 1 według Międzynarodowej Agencji Badań nad Rakiem)^[3].

Wypadki

W roku 1986 w firmie Diamond Shamrock Chemicals w Ashtabuli w wyniku wybuchu ok. tony dichromianu amonu, który był suszony w nagrzewnicy, śmierć poniosły dwie osoby, a kolejnych 14 zostało rannych^[8].

Przypisy

1 2 3 4 CRC Handbook of Chemistry and Physics, William M.W.M. Haynes (red.), wyd. 97, Boca Raton: CRC Press, 2016, s. 4-46, ISBN 978-1-4987-5429-3 (ang.).
↑ Dichromian amonu, [w:] Classification and Labelling Inventory, Europejska Agencja Chemikaliów [dostęp 2018-08-12] (ang.).
1 2 3 Dichromian amonu (nr 450138) – karta charakterystyki produktu Sigma-Aldrich (Merck) na obszar Polski. [dostęp 2018-08-12]. (przeczytaj, jeśli nie wyświetla się prawidłowa wersja karty charakterystyki)
↑ Dichromian(VI) amonu, międzynarodowa karta bezpieczeństwa chemicznego, Międzynarodowa Organizacja Pracy [dostęp 2018-08-12] (pol. • ang.).
↑ Dichromian amonu, [w:] CAMEO Chemicals [online] [dostęp 2018-08-12] (ang.).
↑ Will S.W.S. Deloach Will S.W.S., John W.J.W. McHugh John W.J.W., JerryJ. Black JerryJ., An ammonium dichromate “volcano”, „Journal of Chemical Education”, 28 (12), 1951, s. 649, DOI: 10.1021/ed028p649 (ang.).
↑ Jay A.J.A. Young Jay A.J.A., Ammonium Dichromate, „Journal of Chemical Education”, 82 (11), 2005, s. 1617, DOI: 10.1021/ed082p1617 (ang.).
↑ StewartS. Diamond StewartS., Chemical in blast was being heated, „The New York Times”, 19 stycznia 1986, s. 22 [dostęp 2012-02-12] .

[CRC-1] 1 2 3 4 CRC Handbook of Chemistry and Physics, William M.W.M. Haynes (red.), wyd. 97, Boca Raton: CRC Press, 2016, s. 4-46, ISBN 978-1-4987-5429-3 (ang.).

[CLI-2] Dichromian amonu, [w:] Classification and Labelling Inventory, Europejska Agencja Chemikaliów [dostęp 2018-08-12] (ang.).

[SA-3] 1 2 3 Dichromian amonu (nr 450138) – karta charakterystyki produktu Sigma-Aldrich (Merck) na obszar Polski. [dostęp 2018-08-12]. (przeczytaj, jeśli nie wyświetla się prawidłowa wersja karty charakterystyki)

[4] Dichromian(VI) amonu, międzynarodowa karta bezpieczeństwa chemicznego, Międzynarodowa Organizacja Pracy [dostęp 2018-08-12] (pol. • ang.).

[5] Dichromian amonu, [w:] CAMEO Chemicals [online] [dostęp 2018-08-12] (ang.).

[6] Will S.W.S. Deloach Will S.W.S., John W.J.W. McHugh John W.J.W., JerryJ. Black JerryJ., An ammonium dichromate “volcano”, „Journal of Chemical Education”, 28 (12), 1951, s. 649, DOI: 10.1021/ed028p649 (ang.).

[Young-7] Jay A.J.A. Young Jay A.J.A., Ammonium Dichromate, „Journal of Chemical Education”, 82 (11), 2005, s. 1617, DOI: 10.1021/ed082p1617 (ang.).

[8] StewartS. Diamond StewartS., Chemical in blast was being heated, „The New York Times”, 19 stycznia 1986, s. 22 [dostęp 2012-02-12] .

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]