Dilexit nos
 | |||
| Autor | |||
|---|---|---|---|
| Tematyka | |||
| Typ utworu | |||
| Wydanie oryginalne | |||
| Miejsce wydania | |||
| Język |
łaciński | ||
| Wydawca |
Libreria Editrice Vaticana | ||
| |||
Dilexit nos (z łac. Umiłował nas) – ostatnia encyklika papieża Franciszka wydana 24 października 2024 o podtytule O miłości ludzkiej i Bożej Serca Jezusa Chrystusa.
Papież w tej encyklice zachęca do odnowienia autentycznej pobożności w duchowości Najświętszego Serca, łącząc to wezwanie z współczesnymi zagadnieniami społecznymi oraz pilnymi wyzwaniami współczesności[1][2].
Tło powstania encykliki
Encyklika wpisuje się w serię encyklik papieskich poświęconych Najświętszemu Sercu Jezusa, takich jak Annum Sacrum Leona XIII, Miserentissimus Redemptor Piusa XI oraz Haurietis aquas Piusa XII, będąc pierwszą encykliką w całości poświęconą Najświętszemu Sercu Jezusa wydaną po soborze watykańskim II[2].
W przeciwieństwie do trzech poprzednich encyklik Franciszka, skupiających się na aspektach społeczno-politycznych, była to pierwsza encyklika tego papieża o wymiarze głównie teologicznym[3].
Treść
Encyklika składa się ze wstępu i z pięciu rozdziałów, o podtytułach:
- I. Znaczenie serca
Papież wzywa do powrotu do serca w świecie, który proponuje aby stać się nienasyconymi konsumpcjonistami i niewolnikami mechanizmów rynku. Wyjaśnia także, że pod pojęciem serce rozumie rdzeń i syntezę człowieka oraz element, który go spaja[1][3].
Omawia również zagadnienia serca (jako metafory autentyczności) w filozofii świeckiej, polemizując ze współcześnie rozumianym prawdziwym życiem jako podążaniem za własnymi pragnieniami. Pisze, że we współczesnych nurtach filozoficznych pomijana jest rola serca na rzecz rozumu, woli i wolności, w efekcie czego ma tworzyć się społeczeństwo coraz bardziej zdominowane przez narcyzm i autoreferencyjność. Zauważa, że również w filozofii chrześcijańskiej, pod wpływem filozofii greckiej, serce było uważane za coś niższego od intelektu i woli[1][3].
Nawiązuje także do głośnej w okresie wydania encykliki kwestii sztucznej inteligencji, twierdząc, że jeżeli AI zyska intelekt i samoświadomość, to serce (w rozumieniu tworzenia dla samego piękna i czułości na ludzką krzywdę) będzie tym, czym będzie odróżniał się od niej człowiek[3].
- II. Gesty i słowa miłości
Papież omawia gesty miłosierdzia Chrystusa, opisane w Piśmie Świętym[1].
- III. Oto Serce, które tak bardzo umiłowało
W tym rozdziale papież przypomina nauczanie Kościoła o Najświętszym Sercu Jezusa, nawiązując do encykliki Haurietis aquas Piusa XII oraz tekstów Benedykta XVI. Wzywa do odnowienia nabożeństwa do Serca Jezusa jako przeciwwagę dla promowanych w społeczeństwach duchowości bez ciała[1].
- IV. Miłość, która daje pić
Papież wymienia świętych i ich nauczenie odnośnie tematu encykliki. Wśród nich są m.in.: Augustyn z Hippony, Franciszek Salezy, Klaudiusz de la Colombière, Karol de Foucauld, Teresa z Lisieux, Piotr Faber, Ignacy Loyola, Jan Paweł II, Małgorzata Maria Alacoque czy Faustyna Kowalska. Nawiązuje także do pobożności ludowej, w której obronie staje[1].
- V. Miłość dla Miłości
W tym rozdziale papież omawia przełożenie pobożności do Serca Chrystusa na wymiar społeczny[1].
Encyklikę kończy modlitwa do Najświętszego Sercu Jezusa[1].
Po wydaniu
Encyklika zawiera niewiele odniesień do dokumentów Soboru Watykańskiego II, natomiast znajdują się tam nawiązania do myśli mistyków i świętych, którzy doświadczyli osobistych objawień, a także papieży, zwłaszcza przedsoborowych: Leona XIII, Piusa XI czy Piusa XII. Między innymi dlatego została ona pozytywnie odebrana zarówno wśród liberalnych, jak i konserwatywnych katolików, którzy docenili przedstawienie w niej tradycyjnego nauczania Kościoła[3].
Podczas konferencji prasowej prezentującej encyklikę abp Bruno Forte powiedział, że encyklika w głęboki sposób wyraża istotę i motywację całej posługi i nauczania papieża Franciszka oraz stanowi klucz do zrozumienia magisterium tego papieża[2]. Forte nazwał encyklikę niezwykle aktualną ze względu na zwrócenie uwagi na centralne miejsce miłości Boga w Jezusie Chrystusie i na dramatyczne wyzwania obecnych czasów[4].
Linki zewnętrzne
- Franciszek: Dilexit nos. vatican.va, 2024-10-24. [dostęp 2025-02-08]. – treść encykliki w języku polskim
Przypisy
- 1 2 3 4 5 6 7 8 Nowa encyklika "Dilexit nos". Gość Niedzielny. [dostęp 2025-01-09]. (pol.).
- 1 2 3 Sacred Heart shows path forward in AI era, Pope Francis says in new encyclical ‘Dilexit Nos’. Catholic News Agency. [dostęp 2025-01-09]. (ang.).
- 1 2 3 4 5 Cezary Boryszewski: Encyklika „Dilexit nos” papieża Franciszka. Po co światu Serce?. Klub Jagielloński. [dostęp 2025-01-09]. (pol.).
- ↑ Hannah Brockhaus: Sacred Heart encyclical ‘key’ to Pope Francis’ pontificate, theologian says. Catholic News Agency, 2024-10-24. [dostęp 2025-01-27]. (ang.).