Koimkowce

Koimkowce
Ilustracja
Koimek bezłodygowy
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

mchy

Klasa

prątniki

Rząd

koimkowce

Nazwa systematyczna
Diphysciales M. Fleisch.
Zarodnie koimka bezłodygowego

Koimkowce (Diphysciales) – rząd mchów należący do klasy prątników (Bryopsida Rothm.). Obejmuje jedną rodzinę – koimkowate Diphysciaceace M. Fleisch. i jeden rodzaj koimek Diphyscium D. Mohr. Należy tu ok. 15[3]–18[4] gatunków. Rośliny te występują na obu kontynentach amerykańskich, na wyspach oceanicznych na Atlantyku i Pacyfiku, w Europie, Azji i Australii[3]. W Polsce rośnie jeden gatunek – koimek bezłodygowy Diphyscium foliosum[5].

Morfologia

Zarodnia koimka bezłodygowego
Splątek
Długotrwały, czasem z tarczowatymi organami asymilacyjnymi[6].
Gametofit
Wieloletni, dwupienny[6]. Wyrasta w bardzo gęsto skupionych darniach, z chwytnikami bardzo gęsto przerastającymi podłoże. Rośliny osiągają od 0,5 do 1 cm wysokości i mają barwę ciemno- do jasnozielonej. Łodyżka krótka, prosta, do ok. 2 mm długości. Listki gęsto wyrastające, malejące ku szczytowi[3].
Sporofit
Seta bardzo krótka[3], stąd zarodnia ledwo wystająca ponad listki[6]. Zarodnia żółtozielona, skośna, w dole wybrzuszona, w górze zwężająca się[6].

Systematyka

Monotypowy rząd Diphysciales M. Fleisch. należy do podklasy Diphysciidae Ochyra, klasy prątniki Bryopsida Rothm., podgromady Bryophytina Engler, gromady mchy Bryophyta Schimp. Do rzędu należy jedna rodzina – koimkowate Diphysciaceace M. Fleisch. i jeden rodzaj koimek Diphyscium D. Mohr[2][5].

Jeszcze w XX wieku w obrębie rodziny wyróżniane były trzy rodzaje. Obok Diphyscium z ok. 12 gatunkami, wyróżniano rodzaj Theriotia Cardot, z dwoma gatunkami występującymi w południowo-wschodniej Azji, oraz monotypowy rodzaj Muscoflorschuetzia Crosby z Chile. Na początku XXI wieku wszystkie te rodzaje zostały scalone z Diphyscium[3].

Wykaz gatunków[4]:

  • Diphyscium calcareum Dixon
  • Diphyscium chiapense D.H. Norris
  • Diphyscium domingense (Brid.) W.R. Buck & Steere
  • Diphyscium elmeri (Broth.) Broth.
  • Diphyscium fasciculatum Mitt.
  • Diphyscium fendleri Müll. Hal.
  • Diphyscium foliosum (Hedw.) D. Mohr – koimek bezłodygowy
  • Diphyscium fulvifolium Mitt.
  • Diphyscium integerrimum (Broth.) Broth.
  • Diphyscium kashmirense (H. Rob.) Magombo, Zacharia Lekodi
  • Diphyscium longifolium Griff.
  • Diphyscium lorifolium (Cardot) Magombo, Zacharia Lekodi
  • Diphyscium mucronifolium Mitt.
  • Diphyscium perminutum Takaki
  • Diphyscium pilmaiquen Magombo, Zacharia Lekodi
  • Diphyscium pocsii (Bizot) R.H. Zander
  • Diphyscium satoi Tuzibe
  • Diphyscium tamasii B.C. Tan & Ninh

Przypisy

  1. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2021-03-26] (ang.).
  2. 1 2 B. Goffinet, W.R. Buck, Classification of the Bryophyta, University of Connecticut, 2008– [dostęp 2020-10-10] (ang.).
  3. 1 2 3 4 5 W. B. Schofield: Diphysciaceae M. Fleischer. [w:] Bryophyte Flora of North America [on-line]. eFlora. Missouri Botanical Garden, St. Louis, MO & Harvard University Herbaria, Cambridge, MA.. [dostęp 2020-10-10].
  4. 1 2 Diphyscium. [w:] The Plant List. Version 1.1 [on-line]. [dostęp 2020-10-10].
  5. 1 2 Ryszard Ochyra, Jan Żarnowiec, Halina Bednarek-Ochyra: Census Catalogue of Polish Mosses. Kraków: Polish Academy of Sciences, Institute of Botany, 2003, s. 18. ISBN 83-85444-84-X.
  6. 1 2 3 4 J. Mickiewicz, D. Sobotka: Zarys briologii. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1973, s. 104.