Dipsas palmeri

	Dipsas palmeri
	(Boulenger, 1912)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	zauropsydy
Podgromada	diapsydy
Rząd	łuskonośne
Podrząd	węże
Infrarząd	Alethinophidia
Nadrodzina	Colubroidea
Rodzina	połozowate
Podrodzina	ślimaczarze
Rodzaj	Dipsas
Gatunek	Dipsas palmeri
Synonimy
	Leptognathus palmeri Boulenger 1912; Leptognathus latifasciatus Boulenger 1913; Sibynomorphus latifasciatus — Dunin, 1923; Sibynomorphus palmeri — Amaral, 1930; Dipsas latifasciata — Peters, 1960; Dipsas peruana — Harvey & Embert, 2008 (częściowo);
	Leptognathus palmeri Boulenger 1912; Leptognathus latifasciatus Boulenger 1913; Sibynomorphus latifasciatus — Dunin, 1923; Sibynomorphus palmeri — Amaral, 1930; Dipsas latifasciata — Peters, 1960; Dipsas peruana — Harvey & Embert, 2008 (częściowo);

Dipsas palmeri – gatunek niejadowitego węża z rodziny połozowatych (Colubridae). Występuje na wschodnich stokach Andów w Ekwadorze oraz północno-zachodnim Peru. Prowadzi nocny tryb życia^[1].

Systematyka

Takson ten po raz pierwszy zgodnie z zasadami nazewnictwa binominalnego opisał w 1912 roku George Albert Boulenger na łamach „The Annals and magazine of natural history”. Autor nadał gatunkowi nazwę Leptognathus palmeri. Jako miejsce typowe podał El Topo nad rzeką Pastaza (w prowincji Tungurahua w Ekwadorze). Holotyp (samiec) ma oznaczenie BMNH 1946.1.20.77^[a]^[2]^[3]^[4]. Dipsas palmeri bywał niekiedy synonimizowany z Dipsas peruana, ale w 2018 roku Arteaga i inni przywrócili mu status gatunku^[3]^[4].

Etymologia

Dipsas: gr. ὀλίγος dipsas, διψαδος dipsados „jadowity wąż, którego ukąszenie wywołuje silne pragnienie”^[5].
palmeri: Mervyn George Palmer (1882–1954) – angielski przyrodnik i podróżnik, twórca kolekcji dla Muzeum Historii Naturalnej w Londynie, w czasie której kompletowania odkrył 60 nowych gatunków zwierząt^[4]; to z jego kolekcji pochodził holotyp^[2].

Morfologia

Jest to niewielki wąż o krótkiej czarnej głowie, spłaszczonym pysku, dosyć dużych wyłupiastych oczach o czarnych tęczówkach i czarnych źrenicach. Ma jasnobrązowe ubarwienie z charakterystycznymi czarniawymi owalnymi plamami o białych krawędziach w liczbie od 32 do 41. Plamy te w przedniej części ciała są szersze, a w tylnej węższe^[1]^[6]. Gatunek ten jest najbardziej podobny do Dipsas catesbyi i Dipsas pavonia^[1]^[2].

Wymiary^[1]^[6]:


	Samiec	Samica
Długość całkowita (mm)	1297	1187
Długość SVL^[b] (mm)	907	887
Długość TL^[c] (mm)	390	300
Łuski grzbietowe (rzędy)	15/15/15	15/15/15
Tarczki brzuszne	172–202	181–200
Tarczki podogonowe	91–118	86–102

Występowanie

Dipsas palmeri występuje we wschodnich podgórzach Andów w Ekwadorze i Peru, na południe od doliny rzeki Jatunyacu-Napo w Ekwadorze i na północ od depresji Huancabamba w Peru, na wysokościach około 255–2355 m n.p.m. W Ekwadorze występuje w prowincjach Tungurahua, Morona Santiago, Napo, Orellana, Pastaza, Sucumbíos i Zamora Chinchipe^[2]^[4]^[6].

Ekologia i zachowanie

Gatunek ten występuje w tropikalnych lasach górskich i lasach mglistych, ale spotykany jest także na obrzeżach lasów, pastwiskach i w pobliżu osad ludzkich. Prowadzi nocny tryb życia. Żeruje w godzinach nocnych na roślinności na wysokości do 3,5 m nad ziemią oraz na poziomie gruntu. W ciągu dnia znajdowano je zwinięte w ściółce z liści. Dieta tego gatunku składa się głównie ze ślimaków^[1].

Status

W Czerwonej księdze gatunków zagrożonych IUCN Dipsas palmeri nie jest obecnie klasyfikowany^[1].

Uwagi

↑ BMNH – Natural History Museum, London (NHMUK), wcześniej British Museum (Natural History)^[7].
↑ SVL – ang. Snout–vent length – odległość od przodu głowy do odbytu.
↑ TL – ang. Tail length – długość ogona od odbytu do końca ogona.

Przypisy

1 2 3 4 5 6 A.A. Arteaga A.A., Palmer’s Snail-eating Snake (Dipsas palmeri), [w:] Reptiles of Ecuador: Life in the middle of the world. (red. Arteaga A, Bustamante L, Vieira J), 2024, DOI: 10.47051/MCMO1025 (ang.).
1 2 3 4 George A.G.A. Boulenger George A.G.A., Descriptions of new reptiles from the Andes of South America, preserved in the British Museum, „Ann. Mag. nat. Hist.”, seria 8 v.10, 1912, s. 420–424 (ang.).
1 2 A.A. Arteaga A.A. i inni, Systematics of South American snail-eating snakes (Serpentes, Dipsadini), with the description of five new species from Ecuador and Peru, „ZooKeys”, 766, 2018, s. 79–147 (ang.).
1 2 3 4 P. Uetz & J. Hallermann, Dipsas palmeri (BOULENGER, 1912), [w:] The Reptile Database [online] [dostęp 2025-01-16] (ang.).
↑ Edmund C.E.C. Jaeger Edmund C.E.C., Source-book of biological names and terms, wyd. 1, Springfield: Charles C. Thomas, 1944, s. 73, OCLC 637083062 (ang.).
1 2 3 G.G. Pazmiño-Otamendi G.G., Dipsas palmeri, [w:] Reptiles del Ecuador. Version 2022.0. (red. Torres-Carvajal, O., Pazmiño-Otamendi, G., Ayala-Varela, F. y Salazar-Valenzuela, D), Quito: Museo de Zoología, Pontificia Universidad Católica del Ecuador, 2020 (hiszp.).
Mark HenryM.H. Sabaj Mark HenryM.H., Codes for Natural History Collections in Ichthyology and Herpetology, „Copeia”, 108 (3), 2020, s. 593–669, DOI: 10.1643/ASIHCODONS2020 (ang.).

[uwaga_3-2] BMNH – Natural History Museum, London (NHMUK), wcześniej British Museum (Natural History)^[7].

[uwaga_1-8] SVL – ang. Snout–vent length – odległość od przodu głowy do odbytu.

[uwaga_2-9] TL – ang. Tail length – długość ogona od odbytu do końca ogona.

[R_Ecuador-1] 1 2 3 4 5 6 A.A. Arteaga A.A., Palmer’s Snail-eating Snake (Dipsas palmeri), [w:] Reptiles of Ecuador: Life in the middle of the world. (red. Arteaga A, Bustamante L, Vieira J), 2024, DOI: 10.47051/MCMO1025 (ang.).

[Pierwszy-3] 1 2 3 4 George A.G.A. Boulenger George A.G.A., Descriptions of new reptiles from the Andes of South America, preserved in the British Museum, „Ann. Mag. nat. Hist.”, seria 8 v.10, 1912, s. 420–424 (ang.).

[Arteaga2018-4] 1 2 A.A. Arteaga A.A. i inni, Systematics of South American snail-eating snakes (Serpentes, Dipsadini), with the description of five new species from Ecuador and Peru, „ZooKeys”, 766, 2018, s. 79–147 (ang.).

[rd-5] 1 2 3 4 P. Uetz & J. Hallermann, Dipsas palmeri (BOULENGER, 1912), [w:] The Reptile Database [online] [dostęp 2025-01-16] (ang.).

[6] Edmund C.E.C. Jaeger Edmund C.E.C., Source-book of biological names and terms, wyd. 1, Springfield: Charles C. Thomas, 1944, s. 73, OCLC 637083062 (ang.).

[Reptiles_Ecuador-7] 1 2 3 G.G. Pazmiño-Otamendi G.G., Dipsas palmeri, [w:] Reptiles del Ecuador. Version 2022.0. (red. Torres-Carvajal, O., Pazmiño-Otamendi, G., Ayala-Varela, F. y Salazar-Valenzuela, D), Quito: Museo de Zoología, Pontificia Universidad Católica del Ecuador, 2020 (hiszp.).

[KodyMuzeum-10] Mark HenryM.H. Sabaj Mark HenryM.H., Codes for Natural History Collections in Ichthyology and Herpetology, „Copeia”, 108 (3), 2020, s. 593–669, DOI: 10.1643/ASIHCODONS2020 (ang.).

[1]

[a]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[b]

[c]

[7]