Dipsas temporalis
| Dipsas temporalis[1] | |||
| (Werner, 1909) | |||
![]() | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Rząd | |||
| Podrząd | |||
| Infrarząd | |||
| Nadrodzina |
Colubroidea | ||
| Rodzina | |||
| Podrodzina | |||
| Rodzaj | |||
| Gatunek |
Dipsas temporalis | ||
| Synonimy | |||
|
| |||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[3] | |||
![]() | |||
Dipsas temporalis – gatunek niejadowitego węża z rodziny połozowatych (Colubridae). Występuje na pacyficznym wybrzeżu Ameryki od Panamy do Ekwadoru. Prowadzi nocny tryb życia[4].
Systematyka
Takson ten po raz pierwszy zgodnie z zasadami nazewnictwa binominalnego opisał w 1909 roku Franz Werner na łamach „Jahrbuch der Hamburgischen Wissenschaftlichen Anstalten”. Autor nadał gatunkowi nazwę Leptognathus temporalis. Jako miejsce typowe podał Esmeraldas w Ekwadorze. Holotyp (ZMH[a]) odłowiony przez kapitana E. Krausego zaginął[2][5].
Etymologia
Morfologia
Jest to niewielki wąż o krótkiej brązowej górnej części głowy, spłaszczonym pysku, dosyć dużych wyłupiastych oczach o jasnobrązowych tęczówkach i czarnych źrenicach. Na głowie za skroniami białe plamki, na szyi biały niewielki kołnierz, który w górnej części głowy jest słabo zaznaczony. Ma jasnobrązowe ubarwienie z charakterystycznymi ciemnobrązowymi owalnymi plamami w liczbie od 26 do 39. Plamy te w przedniej części ciała są szersze i mogą tworzyć pierścienie, a w tylnej są węższe. Brzuch jest jasnobrązowy, ogon od dołu jednolicie brązowy[4][8]. Gatunek ten jest najbardziej podobny do Dipsas gracilis[4].
| Samiec | Samica | |
| Długość całkowita (mm) | 697 | 645 |
| Długość SVL[b] (mm) | 447 | 416 |
| Długość TL[c] (mm) | 250 | 229 |
| Łuski grzbietowe (rzędy) | 15/15/15 | 15/15/15 |
| Tarczki brzuszne | 188–210 | 183–203 |
| Tarczki podogonowe | 118–129 | 110–134 |
Występowanie
Dipsas temporalis występuje w wilgotnych lasach wzdłuż pacyficznego wybrzeża od środkowej Panamy na południe poprzez Kolumbię do północno-zachodniego Ekwadoru na wysokościach do około 1000 m n.p.m. W Ekwadorze występuje w prowincjach Esmeraldas i Pichincha[2][8].
Ekologia i zachowanie
Gatunek ten występuje głównie w pierwotnych i umiarkowanie zniszczonych nizinnych lasach tropikalnych. Prowadzi nocny tryb życia. Żeruje w pierwszych godzinach nocnych na roślinności na wysokości do 4,5 m nad ziemią oraz na poziomie gruntu. W ciągu dnia znajdowano je zwinięte w ściółce z liści lub na niskich gałęziach na wysokości 1,2–3 m nad poziomem ziemi. Dieta tego gatunku nie jest znana, ale prawdopodobnie jak u innych gatunków rodzaju Dipsas składa się głównie ze ślimaków[4].
Status
W Czerwonej księdze gatunków zagrożonych IUCN Dipsas temporalis jest klasyfikowany jako gatunek najmniejszej troski (LC, ang. Least Concern). Trend populacji nie jest określony[3][4].
Uwagi
Przypisy
- ↑ Dipsas temporalis, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- 1 2 3 4 5 6 P. Uetz & J. Hallermann, Dipsas temporalis (WERNER, 1909), [w:] The Reptile Database [online] [dostęp 2025-01-21] (ang.).
- 1 2 Dipsas temporalis, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [dostęp 2025-01-22] (ang.).
- 1 2 3 4 5 6 7 A. Arteaga, Temporal Snail-eating Snake (Dipsas temporalis), [w:] Reptiles of Ecuador: Life in the middle of the world. (red. Arteaga A, Bustamante L, Vieira J), 2024, DOI: 10.47051/HMBY8129 (ang.).
- ↑ M. Harvey, New and Poorly Known Dipsas (Serpentes: Colubridae) from Northern South America, „Herpetologica”, 64, 2008, s. 422–451, DOI: 10.1655/07-068R1.1 (ang.).
- ↑ Edmund C. Jaeger, Source-book of biological names and terms, wyd. 1, Springfield: Charles C. Thomas, 1944, s. 73, OCLC 637083062 (ang.).
- ↑ F. Werner, Über neue oder seltene Reptilien des Naturhistorischen Museums in Hamburg, „Jahrbuch der Hamburgischen Wissenschaftlichen Anstalten”, 26, Hamburg 1910, s. 205–247 (ang.).
- 1 2 3 G. Pazmiño-Otamendi & A. Rodríguez-Guerra, Dipsas temporalis, [w:] Reptiles del Ecuador. Version 2022.0. (red. Torres-Carvajal, O., Pazmiño-Otamendi, G., Ayala-Varela, F. y Salazar-Valenzuela, D), Quito: Museo de Zoología, Pontificia Universidad Católica del Ecuador, 2020 (hiszp.).
- Mark Henry Sabaj, Codes for Natural History Collections in Ichthyology and Herpetology, „Copeia”, 108 (3), 2020, s. 593–669, DOI: 10.1643/ASIHCODONS2020 (ang.).

