Dipsas vermiculata

Dipsas vermiculata[1]
J.A. Peters, 1960
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

zauropsydy

Podgromada

diapsydy

Rząd

łuskonośne

Podrząd

węże

Infrarząd

Alethinophidia

Nadrodzina

Colubroidea

Rodzina

połozowate

Podrodzina

ślimaczarze

Rodzaj

Dipsas

Gatunek

Dipsas vermiculata

Kategoria zagrożenia (CKGZ)[2]

Dipsas vermiculata – gatunek niejadowitego węża z rodziny połozowatych (Colubridae). Występuje po wschodniej stronie Andów na ich stokach i na nizinach Amazonii w środkowym i północnym Ekwadorze oraz w południowo-zachodniej Kolumbii. Prowadzi głównie nocny tryb życia[3].

Systematyka

Takson ten po raz pierwszy zgodnie z zasadami nazewnictwa binominalnego opisał w 1960 roku James A. Peters na łamach „Miscellaneous Publications Museum of Zoology, University of Michigan”. Autor nadał gatunkowi nazwę Dipsas vermiculata. Jako miejsce typowe podał Chichirota, dolny bieg Río Bobonaza w prowincji Napo Pastaza[a] w Ekwadorze. Holotyp ma oznaczenie EPN 741[b], to dorosły samiec schwytany przez Ramona Olallę. Autor przebadał też 4 paratypy[4][5].

Etymologia

  • Dipsas: gr. ὀλίγος dipsas, διψαδος dipsados „jadowity wąż, którego ukąszenie wywołuje silne pragnienie”[6].
  • vermiculata odnosi się do wzoru ubarwienia na głowie tego gatunku, silnie nakrapianego [5].

Morfologia

Jest to niewielki wąż o krótkiej brązowej głowie z żółtawymi plamkami, spłaszczonym pysku, dosyć dużych wyłupiastych oczach o jasnobrązowych lub brązowych tęczówkach i czarnych źrenicach. Ma jasnobrązowe ubarwienie z charakterystycznymi czarnymi lub ciemnobrązowymi plamami w liczbie od 36 do 45, które mają podkreślone obrzeża. Plamy te w przedniej części ciała są szersze, a w tylnej węższe. Plamy tworzą prawie zamknięte pierścienie, które układają się w charakterystyczny wzór na żółtym brzuchu[3][7]. Gatunek ten jest najbardziej podobny do Dipsas indica i Dipsas werborni[3][4].

Wymiary[3][7][8]:

Samiec Samica
Długość całkowita (mm) 735 701
Długość SVL[c] (mm) 515 501
Długość TL[d] (mm) 220 200
Łuski grzbietowe (rzędy) 13/13/13 czasami 13/13/11 13/13/13 czasami 13/13/11
Tarczki brzuszne 181–192 173–174
Tarczki podogonowe 103–113 99–103

Występowanie

Dipsas vermiculata jest gatunkiem występującym na wschodnich stokach Andów i w górnym dorzeczu Amazonki w Ekwadorze (w prowincjach Morona Santiago, Napo, Orellana, Pastaza i Sucumbíos) oraz w południowo-zachodniej Kolumbii (departamenty Caquetá i Putumayo)[3]. Wcześniejsze stwierdzenia gatunku z południowego Ekwadoru i północnego Peru zostały przypisane do opisanego w 2023 roku nowego gatunku – Dipsas welborni[8]. Po uwzględnieniu tej zmiany potencjalny zakres wysokości, w których może występować ten wąż, szacowany jest na 256–1678 m n.p.m.[3]

Ekologia i zachowanie

Gatunek ten występuje wyłącznie w tropikalnych lasach deszczowych. Prowadzi nocny tryb życia. Żeruje najczęściej w pierwszych godzinach nocy w czasie opadów deszczu i mżawki na roślinności na wysokości od 0,4 do 4,5 m nad ziemią. Nie ma informacji na temat diety tego gatunku, ale najprawdopodobniej jak inne węże z rodzaju Dipsas żywi się niemal wyłącznie ślimakami[4].

Status zagrożenia i ochrona

W Czerwonej księdze gatunków zagrożonych IUCN Dipsas vermiculata jest klasyfikowany jako gatunek najmniejszej troski (LC, ang. Least Concern). Gatunek ten jest opisywany jako rzadki w zasięgu swojego występowania. Trend liczebności populacji nie jest znany[2]. Występuje na wielu obszarach chronionych, m.in. w Parku Narodowym Cayambe-Coca i Parku Narodowym Llanganates[7].

Uwagi

  1. ↑ Provincia de Napo Pastaza – istniejąca do 1959 roku prowincja w Ekwadorze, kiedy to została podzielona na prowincje Napo i Pastaza.
  2. ↑ EPN – Museo de Historia Natural „Gustavo Orces V.”, Instituto de Ciencias Biologicas, Escuela Politecnica Nacional, Quito[9].
  3. ↑ SVL – ang. Snout–vent length – odległość od przodu głowy do odbytu.
  4. ↑ TL – ang. Tail length – długość ogona od odbytu do końca ogona.

Przypisy

  1. ↑ Dipsas vermiculata, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
  2. 1 2 Dipsas vermiculata, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [dostęp 2025-01-11] (ang.).
  3. 1 2 3 4 5 6 A. Arteaga, Vermiculated Snail-eating Snake (Dipsas vermiculata), [w:] Reptiles of Ecuador: Life in the middle of the world. (red. Arteaga A, Bustamante L, Vieira J), 2024, DOI: 10.47051/KXFD1747 (ang.).
  4. 1 2 3 J.A. Peters, The snakes of the subfamily Dipsadinae, „Misc. Publ. Mus. Zool.”, 114, 1960, s. 65 (ang.).
  5. 1 2 P. Uetz & J. Hallermann, Dipsas vermiculata PETERS, 1960, [w:] The Reptile Database [online] [dostęp 2025-01-13] (ang.).
  6. ↑ Edmund C. Jaeger, Source-book of biological names and terms, wyd. 1, Springfield: Charles C. Thomas, 1944, s. 73, OCLC 637083062 (ang.).
  7. 1 2 3 G. Pazmiño-Otamendi, A. Rodríguez-Guerra, O. Torres-Carvajal, Dipsas vermiculata, [w:] Reptiles del Ecuador. Version 2022.0. (red. O. Torres-Carvajal, G. Pazmiño-Otamendi, F. Ayala-Varela & D. Salazar-Valenzuela), Quito: Museo de Zoología, Pontificia Universidad Católica del Ecuador, 2020 (hiszp.).
  8. 1 2 A. Arteaga, A. Batista, A consolidated phylogeny of snail-eating snakes (Serpentes, Dipsadini), with the description of five new species from Colombia, Ecuador, and Panama, „ZooKeys”, 1143, 2023, s. 1–49, DOI: 10.3897/zookeys.1143.93601 (ang.).
  9. Mark Henry Sabaj, Codes for Natural History Collections in Ichthyology and Herpetology, „Copeia”, 108 (3), 2020, s. 593–669, DOI: 10.1643/ASIHCODONS2020 (ang.).
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.