Dom Esterki w Opocznie

Dom Esterki – zabytkowy budynek w Opocznie, w województwie łódzkim, obecnie siedziba Biblioteki Publicznej im. Stefana Janasa.

Dom Esterki w Opocznie
 Zabytek: nr rej. 305 z 30.11.1956 i z 21.06.1967
Ilustracja
Dom Esterki w 2025 r.
Państwo

 Polska

Województwo

 łódzkie

Miejscowość

Opoczno

Adres

pl. T. Kościuszki 15

Położenie na mapie województwa łódzkiego
Mapa konturowa województwa łódzkiego, po prawej nieco na dole znajduje się punkt z opisem „Dom Esterki w Opocznie”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, blisko centrum na prawo znajduje się punkt z opisem „Dom Esterki w Opocznie”
Ziemia51°22′37,067″N 20°17′20,152″E/51,376963 20,288931

Historia miejsca

Według legendy powstanie budynku w tej lokalizacji wiązało się z postacią Esterki, dla której król Kazimierz Wielki miał ufundować dom połączony tajemnym przejściem z zamkiem w Opocznie. Prawdopodobnie w XVI w. wybudowano murowany dom z kamienia wapiennego, który ulegał licznym przebudowom. W połowie XIX w. został ofiarowany Radzie Opiekuńczej Zakładów Dobroczynnych Powiatu Opoczyńskiego. Przez pewien okres był użytkowany jako sklep oraz sala zebrań obywatelskich. W okresie powstania styczniowego w piwnicach mieściło się więzienie dla uczestników powstania[1][2].

Zachowały się wizerunki budynku na pocztówkach z początku XX w.[3][4]

Dom Esterki w latach 1905–1918
Wizerunek Esterki w domu Esterki (2025)

Obecny Dom Esterki w Opocznie

W 1893 r. zniszczony budynek przeszedł znaczną przebudowę, w wyniku której nadano mu obecnie istniejący wygląd. Jest to budynek murowany, jednopiętrowy, ustawiony szczytowo do placu T. Kościuszki. Zachowały się części dawnego budynku: piwnice oraz dwa parterowe pomieszczenia, a także inskrypcje łacińskie z XVI w. Cechą charakterystyczną dawnych części domu Esterki są kolebkowe sklepienia[2].

W okresie międzywojennym stanowił siedzibę Komendy Wojskowej oraz oddziałów Starostwa Opoczyńskiego. W 1927 r. budynek został odrestaurowany[2].

W okresie II wojny światowej w domu Esterki mieściły się biura Spółdzielni Spożywców „Społem”[2].

W 1975 r. budynek stał się siedzibą Miejsko-Gminnej Biblioteki Publicznej (obecnie: Biblioteka Publiczna im. Stefana Janasa w Opocznie)[5].

Dom Esterki stanowi również siedzibę powiatowego oddziału Towarzystwa Przyjaciół Dzieci[6] oraz oddziału Związku Nauczycielstwa Polskiego[7].

W 2019 r. na ścianie domu Esterki w Opocznie umieszczono tablicę upamiętniającą Wincentego Witosa[8].

Tablica pamiątkowa upamiętniająca Wincentego Witosa na ścianie domu (2025)

Zobacz też

Przypisy

  1. Ziemia Odrowążów, Dom Esterki Opoczno [online], ziemiaodrowazow.com [dostęp 2025-05-14] (pol.).
  2. 1 2 3 4 Urząd Miejski w Opocznie, Dom Esterki [online], www.opoczno.pl [dostęp 2025-05-14] (pol.).
  3. Polona, Opoczno (Ziemia Radomska) : Dom Esterki. [online], polona.pl [dostęp 2025-05-14] (pol.).
  4. Polona, Opoczno (gub. Radomska) : Dom Esterki [online], polona.pl [dostęp 2025-05-14] (pol.).
  5. Biblioteka Publiczna im. Stefana Janasa w Opocznie, Historia biblioteki [online], biblioteka.opoczno.pl [dostęp 2025-05-14] (pol.).
  6. Towarzystwo Przyjaciół Dzieci Oddział Powiatowy w Opocznie [online], rejestr.io [dostęp 2025-05-14] (pol.).
  7. Związek Nauczycielstwa Polskiego, Opoczno [online], znp.edu.pl [dostęp 2025-05-14] (pol.).
  8. Uroczyste odsłonięcie tablicy Witosa [online], www.opoczno.pl, 24 września 2019 [dostęp 2025-05-14] (pol.).

Linki zewnętrzne

  • Dom Esterki [w:] Zabytek.pl [online] [dostęp 2025-05-14]
  • Dom Esterki [w:] Fotopolska [online] [dostęp 2025-05-14]