Dominik Puchała

Dominik Puchała
Ilustracja
Data urodzenia

1998

Zawód, zajęcie

psycholog, kulturoznawca, działacz społeczny

Dominik Puchała (ur. 1998) – polski psycholog, kulturoznawca, badacz emancypacji i działacz społeczny[1][2].

Kariera naukowa

Magister artes liberales (Wydział „Artes Liberales” Uniwersytetu Warszawskiego) i psychologii (Wydział Psychologii Uniwersytetu Warszawskiego)[3]. Od 2024 roku pracownik działu naukowego w Instytucie Myśli Politycznej im. Gabriela Narutowicza[4]. Jego badania poświęcone są zjawisku przejmowania słów obraźliwych przez mniejszości[5][6]. Trzykrotnie otrzymał stypendium Ministerstwa Edukacji i Nauki za znaczące osiągnięcia naukowe[7]. Laureat programu „Perły Nauki” (dawniej: Diamentowy Grant)[8]. Prowadził zajęcia dla studentów m.in. na Wydziale Psychologii Uniwersytetu Warszawskiego[9] oraz w Instytucie Psychologii Akademii Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej w Warszawie[10]. Od 2025 roku jest członkiem zespołu redakcyjnego Journal of Homosexuality wydawanego przez Taylor & Francis[11].

Działalność społeczna i polityczna

Działalność na rzecz osób LGBT

II Marsz Równości w Częstochowie i kontrowersyjne transparenty: tęczowe godło Polski oraz kopia obrazu Czarnej Madonny w tęczowej aureoli (2019). Na zdjęciu obraz trzyma Michał Goworowski, organizator Marszu Równych w Gdyni. Obok stoi Dominik Puchała, organizator Marszu Równości w Częstochowie.

Od 2018 roku Puchała jest współorganizatorem Marszu Równości w Częstochowie[12]. Podczas corocznych marszów używano symboli takich jak Czarna Madonna w tęczowej aureoli oraz polska bandera ozdobiona tęczą LGBT[13][14][15]. Narracje wokół m.in. tego rodzaju symboli analizuje Puchała w swojej książce[16].

Zatrzymanie podczas demonstracji przeciwko aresztowaniu Margot

7 sierpnia 2020 roku Dominik Puchała był jednym z prawie 50 zatrzymanych podczas demonstracji na Krakowskim Przedmieściu w Warszawie[17]. Uczestnicy nielegalnego zgromadzenia wyrażali swój sprzeciw wobec aresztowania aktywistki LGBT+ Margot. Po zatrzymaniu Puchała przez kilkanaście godzin przebywał w ośrodku dla zatrzymanych w Legionowie, gdzie – zgodnie z jego deklaracją – jeden z policjantów groził mu gwałtem[18]. O zatrzymaniu Puchała mówił: „Jak określiłbym zachowanie policjantów, z którymi miałem do czynienia? Niewątpliwie jako wyraz bezmyślności. Momentami były to też zachowania brutalne, część określiłbym nawet okrucieństwem”. Zgodnie z wyrokiem sądu Puchała został niewątpliwe niesłusznie zatrzymany od 7 sierpnia 2020 r. godz. 21.00 do 8 sierpnia 2020 r. godz. 18.40, za co w pierwszej instancji przyznano mu zadośćuczynienie w wysokości 10 000 zł[19].

Działalność antyfaszystowska

Dominik Puchała był jednym z założycieli Studenckiego Komitetu Antyfaszystowskiego, który od 2017 roku działał przy Uniwersytecie Warszawskim[20]. Działacze SKA wielokrotnie blokowali marsze skrajnej prawicy oraz organizowali demonstracje o charakterze prorównościowym[21][22]. W ramach działalności w Studenckim Komitecie Antyfaszystowskim Dominik Puchała współorganizował pierwsze w Polsce obchody upamiętniające ofiary getta ławkowego na Uniwersytecie Warszawskim[23]. W 2021 roku za inicjatywy o charakterze antyfaszystowskim został wyróżniony Nagrodą im. Tadeusza Mazowieckiego[24]. W 2022 roku został oskarżony o zniesławienie przez Marcina Rolę za nazwanie jego telewizji „proputinowską” w oficjalnej komunikacji Fundacji Akcja Demokracja. Sąd umorzył sprawę o zniesławienie, wskazując w uzasadnieniu: „[...] czynności podjęte przez Fundację Akcja Demokracja w związku z działalnością telewizji wRealu24 stanowiły tylko i wyłącznie reakcję na treści rzeczywiście publikowane przez ww. telewizję”[25][26].

Działalność w Partii Razem

Dominik Puchała był członkiem Zarządu Okręgu Partii Razem w Częstochowie. W 2018 roku startował z pierwszego miejsca częstochowskiej listy Razem do Sejmiku Województwa Śląskiego[27]. Uzyskał 1263 głosy i nie otrzymał mandatu[28].

Monografie

  • Tęczowa Matka Boska, Orzeł i Polka Walcząca: Emancypacyjne wykorzystywanie symboliki grup większościowych w Polsce, Warszawa 2020 (ISBN 978-83-66615-97-7). Książka prezentuje, jak przedstawiane są w mediach tęczowa Matka Boska, orzeł na tęczowym tle i Polka Walcząca[29].
  • The Polish Independence March as a Contact Hub and a Model for European Extremism, Nowy Jork – Berlin 2023 (we współautorstwie).

Przypisy

  1. Sebastian Słowiński: Co byś zrobił, gdybyś usłyszał, że na ulicy ktoś krzyczy "pedale"?. Gazeta Wyborcza, 10 stycznia 2025. [dostęp 2025-01-16].
  2. Alfabet Buntu - Dominik Puchała. Archiwum Osiatyńskiego. [dostęp 2025-01-16]. (pol.).
  3. ORCID – Dominik Puchała. ORCID.org. [dostęp 2025-01-16].
  4. Instytut Myśli Politycznej im. Gabriela Narutowicza – zespół. instytutnarutowicza.pl. [dostęp 2025-01-16].
  5. Sebastian Słowiński: Co byś zrobił, gdybyś usłyszał, że na ulicy ktoś krzyczy "pedale"?. Gazeta Wyborcza, 10 stycznia 2025. [dostęp 2025-01-16].
  6. Dominik Puchała, Michał Bilewicz, Aleksandra Świderska: Reclaiming Derogatory Language: Self-Reports and Interbeat Intervals. SAGE Publications (Sage), 2025, s. 38-56. [dostęp 2025-01-16].
  7. Instytut Myśli Politycznej im. Gabriela Narutowicza – zespół. instytutnarutowicza.pl. [dostęp 2025-01-16].
  8. Projekty badawcze realizowane na Wydziale – Wydział Psychologii Uniwersytetu Warszawskiego. psych.uw.edu.pl. [dostęp 2025-01-16].
  9. USOSweb UW. usosweb.uw.edu.pl. [dostęp 2025-01-16].
  10. USOSweb APS. usosweb.aps.edu.pl. [dostęp 2025-01-16].
  11. Editorial Board – Journal of Homosexuality. tandfonline.com. [dostęp 2025-02-15].
  12. Krzysztof Pacewicz: Nacjonaliści chcą zablokować I Marsz Równości w Częstochowie. Czy Urząd Miasta im pomoże?. OKO.Press, 22 czerwca 2018.
  13. Biały orzeł na tęczowym tle. Minister Brudziński zarzuca "profanację" symboli narodowych. TVN24, 9 lipca 2018.
  14. Tęczowy orzeł to nie profanacja symboli narodowych. Prokuratura odmówiła wszczęcia śledztwa. Gazeta.pl, 4 września 2018.
  15. II Marsz Równości w Częstochowie: Tęczowa Matka Boska, kontrmanifestacja i armatka wodna. Było gorąco pod Jasną Górą. Zobaczcie ZDJĘCIA. Gazeta.pl, 16 czerwca 2019.
  16. Dominik Puchała: Tęczowa Matka Boska, Orzeł i Polka Walcząca: Emancypacyjne wykorzystywanie symboliki grup większościowych w Polsce. Warszawa: Instytut Wydawniczy Książka i Prasa, 2020, s. 34. ISBN 978-83-66615-97-7.
  17. Dziesiątki zatrzymanych, policja wyłapuje kolejne osoby. Biejat: mamy około 40 nazwisk. OKO.Press, 8 sierpnia 2020.
  18. Policja w domach zatrzymanych po proteście w obronie Margot. Prawnik: To forma szykany. OKO.Press, 13 sierpnia 2020.
  19. Anna Gmiterek-Zabłocka: Czy policjanci mogą bezkarnie łamać ludziom ręce? "Groził, że może dojść nawet do gwałtu". TOK FM, 15 października 2024. [dostęp 2025-01-16].
  20. Faszyści i antyfaszyści na Uniwersytecie Warszawskim. Wideoczat "Dużego Formatu". Gazeta Wyborcza, 30 lipca 2018.
  21. Dość seksizmu i nacjonalizmu! Faszyści i antyfaszyści na uniwersytecie. Gazeta Wyborcza, 30 lipca 2018.
  22. Alfabet Buntu - Dominik Puchała. Archiwum Osiatyńskiego. [dostęp 2020-08-30]. (pol.).
  23. “Historia nigdy nie wybaczy milczącym”. Rocznica wprowadzenia getta ławkowego. Jewish.pl, 4 października 2019.
  24. Laureaci II edycji Nagrody. UM Warszawa. [dostęp 2025-01-19].
  25. X – Akcja Demokracja. [dostęp 2025-01-18].
  26. DLACZEGO USUNIĘTO WREALU24? Akcja Demokracja UJAWNIA prawdziwe powody, mocne zarzuty!. [dostęp 2025-01-18].
  27. Wybory samorządowe 2018. Razem idzie osobno do sejmiku wojewódzkiego. Gazeta Wyborcza, 8 sierpnia 2018.
  28. KANDYDAT NA RADNEGO DO SEJMIKU WOJEWÓDZKIEGO - KOMITET WYBORCZY PARTII RAZEM Dominik Puchała. Portal Samorządowy.
  29. Tęczowa Matka Boska, Orzeł i Polka Walcząca: Emancypacyjne wykorzystywanie symboliki grup większościowych w Polsce. Lubimy Czytać.

Linki zewnętrzne