Don Sebesky

Donald John Sebesky (ur. 10 grudnia 1937 w Perth Amboy, zm. 29 kwietnia 2023 w Maplewood w stanie New Jersey^[1] – amerykański muzyk jazzowy, multiinstrumentalista, aranżer, kompozytor i edukator.

Jego ojciec, John, był robotnikiem w fabryce, matka zaś – gospodynią domową^[2]. Jego pierwszym instrumentem był akordeon. Później sięgnął po puzon, ponieważ w szkole średniej chciał grać w orkiestrze marszowej^[2]. Lekcje instrumentu pobierał w Nowym Jorku u cenionego puzonisty big-bandowego, muzyka studyjnego i okazjonalnego bandlidera – Warrena Covingtona, którego w późniejszym czasie zatrudniał do własnych projektów^[2]. Umiejętności instrumentalne poszerzał w konserwatorium The Manhattan School of Music^[1]. Po jego ukończeniu grał w orkiestrach Maynarda Fergusona, Kaia Windinga, Claude’a Thornhilla, Tommy’ego Dorseya i Stana Kentona^[1][2].

W 1960 odłożył puzon i zajął się aranżowaniem muzyki. Był w tej dziedzinie niemal samoukiem, choć ze znaczącym doświadczeniem zdobytym podczas pracy z ww. big-bandami^[2]. Jego aranżacje należały do klasyki gatunku, odzwierciedlając dużą wiedzę w zakresie orkiestry^[1]. Swoje pomysły czerpał z jazzu big-bandowego, rocka, muzyki etnicznej, klasycznej różnych epok, a niekiedy awangardy^[1]. Za swoich ulubionych kompozytorów uważał Bélę Bartók oraz Igora Strawińskiego, którego wpływ nierzadko pobrzmiewał w jego dziełach.

W 1965 wszedł w skład dyrekcji Verve Records^[3]. Rozgłos przyniosły mu aranżacje utworów zawartych na albumie Bumpin’ gitarzysty Wesa Montgomery’ego^[1]. Następne dokonania utrwaliły jego pozycję na tym polu. Zaaranżował płyty takich luminarzy jazzu jak George Benson The Shape of Things to Come, Paul Desmond From the Hot Afternoon i Freddie Hubbard First Light. W 1971 jego kompozycja Memphis Two-Step stała się tytułowym utworem na płycie Herbie’go Manna. Wydany w 1973 jego album Giant Box dotarł do szesnastego miejsca na liście bestsellerowych płyt jazzowych branżowego tygodnika „Billboard”^[4].

Ponadto współpracował ze słynnymi orkiestrami symfonicznymi: London Symphony Orchestra, Chicago Symphony Orchestra, Boston Pops, New York Philharmonic, Royal Philharmonic Orchestra i Toronto Symphony Orchestra. Aranżował muzykę i orkiestrował broadwayowskie musicale: Sweet Charity, Kiss Me, Kate, Porgy and Bess (opera), Sinatra at the Palladium, Bells Are Ringing, Flower Drum Song, Parade, The Life, Cyrano, The Goodbye Girl, The Will Rogers Follies, Pal Joey, Come Fly Away, Baby It's You! i Honeymoon in Vegas^[4]. Komponował także muzykę do filmów fabularnych i telewizyjnych. Stworzył oprawę do takich obrazów, jak The People Next Door (1970), F. Scott Fitzgerald and „The Last of the Belles” (1974) oraz Różaniec morderstw (The Rosary Murders) (1987)^[5].

Za swoje dokonania był wielokrotnie wyróżniany. Dwadzieścia razy nominowano go do nagrody Grammy, którą zdobył trzykrotnie^[6]. Trzy razy otrzymał nominację do nagrody Emmy. Dwukrotnie przyznano mu Tony Award^[3]. Aranżował repertuar dla setek wykonawców, m.in. Tony’ego Bennetta, Barbry Streisand, Lizy Minnelli, Prince’a, Christiny Aguilery, Britney Spears, Johna Pizzarelliego, Airto Moreiry, Vanessy Williams, Bette Midler, Barry’ego Manilowa, Cyndi Lauper, Michaela Bublé i Seala^[4].

W 1975 ukazał się podręcznik jego autorstwa The Contemporary Arranger, wyd. Alfred Pubin (ISBN 978-0882840321). Kilkakrotnie wznawiany, sprzedawany był z trzema LPs lub pojedynczą CD.

W 2017 doznał udaru mózgu, wskutek którego rozwinął się u niego parkinsonizm^[7]. Zmarł sześć lat później w swoim rodzinnym stanie New Jersey. Miał 85 lat.

• 1988 Grammy Award w kategorii „Najlepsza aranżacja instrumentalna” za utwór Waltz For Debby z albumu I Rebember Bill – A Tribute to Bill Evans^[11]
• 1999
  • Grammy Award w kategorii „Najlepsza kompozycja instrumentalna” za utwór Joyful Noise Suite z albumu Joyful Noise – A Tribute to Duke Ellington^[12]
  • Grammy Award w kategorii „Najlepsza aranżacja instrumentalna” za utwór Chelsea Bridge z albumu Joyful Noise – A Tribute to Duke Ellington^[12]
• 1999 Drama Desk Award za orkiestrację musicalu Parade^[3]
• 2000
  • Drama Desk Award za orkiestrację musicalu Kiss Me, Kate
  • Tony Award za orkiestrację musicalu Kiss Me, Kate^[13]
• 2015 Tony Award za orkiestrację musicalu An American in Paris^[14]

• Don Sebesky, allmusic.com
• Don Sebesky, composer-arranger with a golden touch, has died at 85, WRTI
• Tony Award Winner Don Sebesky’s Papers at the Library, The Library of Congress
• Don Sebesky, masterworksbroadway.com

• Don Sebesky – dyskografia, Discogs