Druga bitwa o Kraków

Druga bitwa o Kraków
I wojna światowa, front wschodni
Ilustracja
Pomnik na Wzgórzu Kaim – propagandowy symbol powstrzymania rzekomej ofensywy armii rosyjskiej, odsłonięty 6 grudnia 1915 roku[1]
Czas

bitwa nie miała miejsca[2] (6 grudnia 1914)

Miejsce

południowo-wschodnie przedmieścia Krakowa

Terytorium

Galicja

Przyczyna

działania w ramach operacji limanowsko-łapanowskiej

Wynik

odwrót Rosjan

Strony konfliktu
 Austro-Węgry  Imperium Rosyjskie
Siły
4 Armia 3 Armia
Położenie na mapie Austrii
Mapa konturowa Austrii, u góry nieco na prawo znajduje się punkt z opisem „miejsce bitwy”
Ziemia50°03′41″N 19°56′18″E/50,061389 19,938333

Druga bitwa o Kraków – błędne określenie na potyczki mające miejsce na południowo-wschodnim przedpolu Twierdzy Kraków w początkach grudnia 1914 roku. Narracja o drugiej bitwie była oparta wyłącznie na źródłach cywilnych takich jak mające wydźwięk propagandowy artykuły prasowe[3] wydawane w czasie pierwszej wojny światowej oraz wspomnienia osób cywilnych[4]. W przeciwieństwie do walk mających miejsce pod Krakowem w drugiej połowie listopada 1914 roku, te kwalifikowane jako "Druga bitwa o Kraków" nie były wydzielane w literaturze zagranicznej[5][6]. Legenda "Drugiej bitwy o Kraków" jak i jej kulminacyjnego punktu czyli bitwy na wzgórzu Kaim była następnie powielana przez współczesne artykuły prasowe[7][8]. W ostatnich latach zaczęły pojawiać się publikacje oparte na archiwalnych materiałach wojskowych, negujące to, że na wzgórzu Kaim odbyła się bitwa[1], oraz to, że sama "Druga bitwa o Kraków" miała miejsce[9].

Potyczki na południowo-wschodnim przedpolu Twierdzy Kraków

W ostatnich dniach listopada oddziały rosyjskiej 3. Armii podeszły na południowo-wschodnie przedpola Twierdzy Kraków, zajmując Wieliczkę. Nauczeni doświadczeniem z pierwszego oblężenia Twierdzy Przemyśl, Rosjanie główne linie obronne rozbudowywali poza zasięgiem fortów krakowskiej Twierdzy. Nie prowadzono też aktywnych działań zaczepnych, ograniczając się do wysyłania patroli mających rozpoznać rozmieszczenie pozycji austro-węgierskich[9]. Patrole rosyjskie przenikały na Bieżanów, a o niskiej intensywności walk świadczy niewielka ilość poległych, ekshumowanych w latach 30. XX wieku na cmentarz wojenny w Wieliczce[1].

2 grudnia rozpoczęła się operacja limanowsko-łapanowska. Lewe skrzydło rosyjskiej 3. Armii cofało się pod ciosami sił austro-węgierskiej 4. Armii i wspierającej jej pruskiej 47 Rezerwowej Dywizji Piechoty[1]. Niekorzystna konfiguracja frontu spowodowana przez postępy państw centralnych pod Górą Świętego Jana, Żegociną, Limanową, wymusiły na dowództwie rosyjskiej 3. Armii skrócenie linii frontu. Nocą z 6 na 7 grudnia wojska rosyjskie wycofały się z południowo-wschodniego przedpola Twierdzy Kraków, oddając bez walk Wieliczkę. Odwrót Rosjan nie był wymuszony przez ostrzał artyleryjski prowadzony z krakowskich fortów, który nie przysporzył im większych strat. Wszystkie przesunięcia linii frontu na południowo-wschodnim przedpolu Twierdzy Kraków był wymuszone przez sytuację w jądrze operacji limanowsko-łapanowskiej. Z tego powodu to co do tej pory źródła prasowe i popularnonaukowe opisywały jako "Druga bitwa o Kraków" powinno być traktowane jako peryferyjny obszar operacji limanowsko-łapanowskiej[9].

Galeria

Patrz też

Przypisy

  1. 1 2 3 4 Krzysztof Pięciak: Legenda wzgórza Kaim. [dostęp 2024-04-08].
  2. ↑ Adam Zakrzewski, Nieznana bitwa pod Krakowem, 17 listopada 2024, s. 17-20, ISBN 978-83-973018-0-1 (pol.).
  3. ↑ Witold Noskowski (red.), Czas, „Czas R. 67 (1914), nr 631 (19 XII)”, Małopolska Biblioteka Cyfrowa, 19 grudnia 1914 [dostęp 2024-12-15] (pol.).
  4. ↑ Jakub Jamka, "Pamiętniki Bieżanowskiego Organisty" [online], Kolonia Urzędnicza Bieżanów Kraków (alefotki.blogspot.com), 2012, s. 37-38 [dostęp 2024-12-15] (pol.).
  5. ↑ Edmund Glaise von Horstenau, Österreich-Ungarns letzter Krieg 1914 – 1918, t. 1, 1931, s. 765-795 (niem.).
  6. ↑ А. Незнамов., Стратегический очерк войны 1914 - 1918 гг.. Ч. 3. Период с 12 (25) ноября 1914 г. по 15 (28) марта 1915 г., 1922, s. 1-26 [dostęp 2024-12-15] (ros.).
  7. ↑ Pawel Stachnik: Galicja w ogniu. Sto lat temu Rosjanie przegrali bitwę o Kraków. [dostęp 2024-04-08].
  8. ↑ https://plus.dziennikpolski24.pl/rosjanie-pod-miastem-czyli-krakow-w-ogniu-i-wojny-swiatowej/ar/c15-18148819
  9. 1 2 3 Adam Zakrzewski, Nieznana bitwa pod Krakowem, 17 listopada 2024, s. 17-20, ISBN 978-83-973018-0-1 (pol.).

Bibliografia

  • Jan Dąbrowski: Wielka Wojna 1914–1918. Trzaska, Evert i Michalski / reprint-Wydawnictwo KURPISZ s.c., 1937 / reprint 2000. ISBN 83-87621-72-2.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.