Drzewkostrzępka wąskozarodnikowa

Drzewkostrzępka wąskozarodnikowa
Ilustracja
Makroskopowo jest identyczna jak drzewkostrzępka klonowa
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

grzyby

Typ

podstawczaki

Klasa

pieczarniaki

Rząd

pieczarkowce

Rodzina

Incertae sedis

Rodzaj

drzewkostrzępka

Gatunek

drzewkostrzępka wąskozarodnikowa

Nazwa systematyczna
Dendrothele alliacea (Quél.) P.A. Lemke
Persoonia 3(3): 366 (1965)

Drzewkostrzępka wąskozarodnikowa (Dendrothele alliacea (Pers.) P.A. Lemke) – gatunek grzybów z rzędu pieczarkowców (Agaricales)[1].

Systematyka i nazewnictwo

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Dendrothele, Incertae sedis, Agaricales, Incertae sedis, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].

Po raz pierwszy opisał go w 1884 r. Lucien Quélet, nadając mu nazwę Corticium alliaceum. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadał mu w 1965 r. Paul Arenz Lemke przenosząc go do rodzaju Dendrothele[1]. Niektóre inne synonimy nazwy naukowej[2]:

  • Aleurocorticium alliaceum (Quél.) P.A. Lemke 1964
  • Aleurodiscus alliaceus (Quél.) Boidin 1957
  • Vuilleminia acerina var. alliacea (Quél.) Parmasto 1968

Polską nazwę nadał Władysław Wojewoda w 2003 r.[3]

Morfologia

Owocniki

O grubości 50–100 µm, małe, rozpostarte i rozproszone, czasami zlewające się, ale nie tworzące dużych płatów. Powierzchnia gładka lub gruzełkowata, kredowa, biała lub szarawa, mniej lub bardziej spękana, brzeg określony[4].

Cechy mikroskopowe;

System strzępkowy monomityczny. Strzępki cienkościenne, wąskie (o średnicy 1–2 µm), bez sprzążek. Kontekst wypełniony materią krystaliczną, co bardzo utrudnia badanie. Występują nibywstawki, u niektórych okazów liczne, ale zwykle rzadkie, maczugowate, 30–40 × 10 µm, z wierzchołkowym cienkościennym wyrostkiem. Dendrohyfidy liczne, cienkościenne, o średnicy ok. 1 µm, bogato rozgałęzione, całkowicie pokryte materią krystaliczną. Podstawki szeroko zgrubiałe do półkolistych lub cylindrycznie wydłużone, 30–40 (–60) × 8–10 µm, z 4 sterygmami, o długości ok. 10 µm. Zarodniki podłużne do półcylindrycznych, o długości dwa lub więcej razy większej od szerokości, 12–15 (–17) × 6–7 µm, z gładką, nieco pogrubioną ścianą, na ogół nieamyloidalne, rzadko słabo, ale nieregularnie amyloidalne[4].

Gatunki podobne

Drzewkostrzępka wąskozarodnikowa różni się od drzewkostrzępki klonowej (Dendrothele acerina) praktycznie tylko kształtem zarodników. Wydaje się, że owocnik jest grubszy i jeszcze bardziej kredowy niż u D. acerina. Od drzewkostrzępki porostowatej (D. commixta) i drzewkostrzępki szarofioletowej (D. griseocana), które rosną na tych samych podłożach odróżnia się białym kolorem i kredową konsystencją[4].

Występowanie i siedlisko

Występuje w Ameryce Północnej, Europie, Azji i Afryce[5]. W Polsce W. Wojewoda w 2003 r. przytoczył 6 stanowisk[3], w późniejszych latach podano wiele następnych. Najbardziej aktualne stanowiska podaje internetowy atlas grzybów. Znajduje się w nim na liście gatunków zagrożonych i wartych objęcia ochroną[6]. Na Czerwonej liście roślin i grzybów Polski ma status gatunku rzadkiego – potencjalnie zagrożonego z powodu ograniczonego zasięgu geograficznego i małych obszarów siedliskowych[7].

Nadrzewny saprotrof rozwijający się na korze żywych drzew i krzewów liściastych[3]. W Europie notowany na wiązach, dębach, olszach, ale nie na klonach[4].

Przypisy

  1. 1 2 3 Index Fungorum [online] [dostęp 2025-05-07] (ang.).
  2. Species Fungorum [online] [dostęp 2025-05-07] (ang.).
  3. 1 2 3 Władysław Wojewoda, Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, s. 215, ISBN 83-89648-09-1.
  4. 1 2 3 4 J. Eriksson, L. Ryvarden, The Corticiaceae of North Europe, t. 3, Mycobank, 1975, s. 354 [dostęp 2025-05-07] (ang.).
  5. Występowanie Dendrothele alliacea na świecie (mapa) [online], gbif.org [dostęp 2025-05-07] (ang.).
  6. Dendrothele alliacea (drzewkostrzępka wąskozarodnikowa) [online], grzyby.pl [dostęp 2025-05-07].
  7. Zbigniew Mirek i inni, Czerwona lista roślin i grzybów Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, PAN, 2006, s. 63, ISBN 83-89648-38-5.