Drzewkostrzępka wąskozarodnikowa
Makroskopowo jest identyczna jak drzewkostrzępka klonowa | |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Klasa | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
drzewkostrzępka wąskozarodnikowa |
| Nazwa systematyczna | |
| Dendrothele alliacea (Quél.) P.A. Lemke Persoonia 3(3): 366 (1965) | |
Drzewkostrzępka wąskozarodnikowa (Dendrothele alliacea (Pers.) P.A. Lemke) – gatunek grzybów z rzędu pieczarkowców (Agaricales)[1].
Systematyka i nazewnictwo
Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Dendrothele, Incertae sedis, Agaricales, Incertae sedis, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].
Po raz pierwszy opisał go w 1884 r. Lucien Quélet, nadając mu nazwę Corticium alliaceum. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadał mu w 1965 r. Paul Arenz Lemke przenosząc go do rodzaju Dendrothele[1]. Niektóre inne synonimy nazwy naukowej[2]:
- Aleurocorticium alliaceum (Quél.) P.A. Lemke 1964
- Aleurodiscus alliaceus (Quél.) Boidin 1957
- Vuilleminia acerina var. alliacea (Quél.) Parmasto 1968
Polską nazwę nadał Władysław Wojewoda w 2003 r.[3]
Morfologia
O grubości 50–100 µm, małe, rozpostarte i rozproszone, czasami zlewające się, ale nie tworzące dużych płatów. Powierzchnia gładka lub gruzełkowata, kredowa, biała lub szarawa, mniej lub bardziej spękana, brzeg określony[4].
- Cechy mikroskopowe;
System strzępkowy monomityczny. Strzępki cienkościenne, wąskie (o średnicy 1–2 µm), bez sprzążek. Kontekst wypełniony materią krystaliczną, co bardzo utrudnia badanie. Występują nibywstawki, u niektórych okazów liczne, ale zwykle rzadkie, maczugowate, 30–40 × 10 µm, z wierzchołkowym cienkościennym wyrostkiem. Dendrohyfidy liczne, cienkościenne, o średnicy ok. 1 µm, bogato rozgałęzione, całkowicie pokryte materią krystaliczną. Podstawki szeroko zgrubiałe do półkolistych lub cylindrycznie wydłużone, 30–40 (–60) × 8–10 µm, z 4 sterygmami, o długości ok. 10 µm. Zarodniki podłużne do półcylindrycznych, o długości dwa lub więcej razy większej od szerokości, 12–15 (–17) × 6–7 µm, z gładką, nieco pogrubioną ścianą, na ogół nieamyloidalne, rzadko słabo, ale nieregularnie amyloidalne[4].
- Gatunki podobne
Drzewkostrzępka wąskozarodnikowa różni się od drzewkostrzępki klonowej (Dendrothele acerina) praktycznie tylko kształtem zarodników. Wydaje się, że owocnik jest grubszy i jeszcze bardziej kredowy niż u D. acerina. Od drzewkostrzępki porostowatej (D. commixta) i drzewkostrzępki szarofioletowej (D. griseocana), które rosną na tych samych podłożach odróżnia się białym kolorem i kredową konsystencją[4].
Występowanie i siedlisko
Występuje w Ameryce Północnej, Europie, Azji i Afryce[5]. W Polsce W. Wojewoda w 2003 r. przytoczył 6 stanowisk[3], w późniejszych latach podano wiele następnych. Najbardziej aktualne stanowiska podaje internetowy atlas grzybów. Znajduje się w nim na liście gatunków zagrożonych i wartych objęcia ochroną[6]. Na Czerwonej liście roślin i grzybów Polski ma status gatunku rzadkiego – potencjalnie zagrożonego z powodu ograniczonego zasięgu geograficznego i małych obszarów siedliskowych[7].
Nadrzewny saprotrof rozwijający się na korze żywych drzew i krzewów liściastych[3]. W Europie notowany na wiązach, dębach, olszach, ale nie na klonach[4].
Przypisy
- 1 2 3 Index Fungorum [online] [dostęp 2025-05-07] (ang.).
- ↑ Species Fungorum [online] [dostęp 2025-05-07] (ang.).
- 1 2 3 Władysław Wojewoda, Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, s. 215, ISBN 83-89648-09-1.
- 1 2 3 4 J. Eriksson, L. Ryvarden, The Corticiaceae of North Europe, t. 3, Mycobank, 1975, s. 354 [dostęp 2025-05-07] (ang.).
- ↑ Występowanie Dendrothele alliacea na świecie (mapa) [online], gbif.org [dostęp 2025-05-07] (ang.).
- ↑ Dendrothele alliacea (drzewkostrzępka wąskozarodnikowa) [online], grzyby.pl [dostęp 2025-05-07].
- ↑ Zbigniew Mirek i inni, Czerwona lista roślin i grzybów Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, PAN, 2006, s. 63, ISBN 83-89648-38-5.