Dwór w Wierzenicy

Dwór w Wierzenicy
Zabytek: nr rej. 1736/A z 09.12.1975[1]
Ilustracja
Fasada ogrodowa
Państwo

 Polska

Województwo

 wielkopolskie

Miejscowość

Wierzenica

Kondygnacje

1

Ukończenie budowy

poł. XIX w.

Ważniejsze przebudowy

1985

Położenie na mapie gminy Swarzędz
Mapa konturowa gminy Swarzędz, blisko centrum na lewo u góry znajduje się punkt z opisem „Dwór w Wierzenicy”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Dwór w Wierzenicy”
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego
Mapa konturowa województwa wielkopolskiego, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Dwór w Wierzenicy”
Położenie na mapie powiatu poznańskiego
Mapa konturowa powiatu poznańskiego, blisko centrum na prawo znajduje się punkt z opisem „Dwór w Wierzenicy”
Ziemia52°27′42,4440″N 17°04′17,6268″E/52,461790 17,071563

Dwór w Wierzenicy – dwór znajdujący się w centrum Wierzenicy w powiecie poznańskim. Był siedzibą rodu Cieszkowskich.

Historia

Obiekt powstał w połowie XIX wieku. Jest budynkiem parterowym, na którego osi wznosi się piętrowy ryzalit zwieńczony trójkątnym frontonem. Dwór otoczony jest rozległymi zabudowaniami folwarcznymi (XIX-XX wiek) i parkiem krajobrazowym z pierwszej połowy XIX wieku[2]. Po drugiej stronie rzeki Głównej wznosi się Wzgórze Krasińskiego, związane historią z dworem Cieszkowskich[3][4].

Od 1843 właścicielem dworu był filozof August Cieszkowski, przyjaciel Zygmunta Krasińskiego, który był w latach 1843–1845 sześciokrotnym gościem w Wierzenicy i bardzo upodobał sobie to miejsce, o czym wspominał w swojej twórczości[4][5]. Po jego śmierci dwór odziedziczył młodszy syn, August Adolf Cieszkowski[6], wszechstronnie wykształcony w Krakowie i za granicą, późniejszy mecenas nauk i senator II RP. W 1926 majątek Wierzenica liczył 1380 ha i posiadał gorzelnię[5]. August Adolf nie założył rodziny, dlatego w 1931 r. zdecydował się adoptować jako swoich synów czterech przedstawicieli rodzin ziemiańskich, m.in. Edwarda Bernarda Raczyńskiego (1891-1993), późniejszego prezydenta RP na Uchodźstwie, któremu zostawił w spadku dwór w Wierzenicy[6]. Jego zarządcą był Felicjan Dembiński[5], ówczesny doktor (a później profesor) rolnictwa, również adoptowany przez Augusta Adolfa Cieszkowskiego[6]. Biblioteka w dworze liczyła około 40 tys. woluminów, lecz uległa rozproszeniu podczas II wojny światowej[5].

Od 1975 roku dwór i przyległy park figuruje w rejestrze zabytków[1]. W okresie PRL (1985[2]) częściowo przebudowany bez zachowania szacunku dla jego pierwotnej formy. Po upadku PRLu, dwór odzyskali spadkobiercy, czyli córki prezydenta Edwarda Raczyńskiego. Po kapitalnym remoncie w latach 2008-2012 dwór jest wykorzystywany przez nowych właścicieli na potrzeby hotelowe[7].

Zobacz też

Przypisy

  1. 1 2 Wykaz zabytków nieruchomych wpisanych do rejestru zabytków na terenie województwa wielkopolskiego. Narodowy Instytut Dziedzictwa. s. 195. [dostęp 2015-03-08]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-08-30)].
  2. 1 2 praca zbiorowa, Zabytki architektury i budownictwa w Polsce, Województwo poznańskie 32, cz. 2, Ośrodek Dokumentacji Zabytków, Warszawa, 1998, s.569, ISBN 83-86334-37-1
  3. ↑ Marcin Libicki, Piotr Libicki, Dwory i pałace wiejskie w Wielkopolsce, wyd. Rebis, Poznań, 2010, s.418-419, ISBN 978-83-7301-243-1
  4. 1 2 tablica informacyjna na Wzgórzu Krasińskiego
  5. 1 2 3 4 Paweł Anders: Puszcza Zielonka. Wydawnictwo Poznańskie, 1981, s. 73-74. ISBN 83-210-0244-7.
  6. 1 2 3 Piotr Szymon Łoś, Sekrety Mazowsza: Sucha Cieszkowskich [online], Radio dla Ciebie, 2022.
  7. ↑ Dwór Augusta Cieszkowskiego w Wierzenicy - oferta [online], www.dwor-wierzenica.pl [dostęp 2025-01-17].
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.