Dzień, w którym Ziemia stanęła w ogniu

Dzień, w którym Ziemia stanęła w ogniu
The Day the Earth Caught Fire
Ilustracja
Siedziba Daily Express w Londynie, w której nakręcono wiele scen.
Gatunek

fantastycznonaukowy
postapokaliptyczny

Rok produkcji

1961

Data premiery

29 listopada 1961

Kraj produkcji

Wielka Brytania

Język

angielski

Czas trwania

98 min

Reżyseria

Val Guest

Scenariusz

Wolf Mankowitz
Val Guest

Główne role

Janet Munro
Leo McKern
Edward Judd

Muzyka

Stanley Black
Monty Norman

Zdjęcia

Harry Waxman

Scenografia

Anthony Masters

Kostiumy

Beatrice Dawson

Montaż

Bill Lenny

Produkcja

Val Guest

Wytwórnia

Pax Films

Dystrybucja

(kina) British Lion-Columbia Distributors,
Universal Pictures
(TV) TF1

Budżet

190 000 – 213 500 £

Nagrody
1962: Nagroda BAFTA za najlepszy scenariusz

Dzień, w którym Ziemia stanęła w ogniu (ang. The Day the Earth Caught Fire) – brytyjski film postapokaliptyczny s-f z 1961 roku w reżyserii Vala Guesta[1].

Fabuła

Na skutek testów nuklearnych prowadzonych przez Związek Radziecki i Stany Zjednoczone kąt nachylenia Ziemi oraz jej orbita słoneczna ulegają wypaczeniu. Topnieją bieguny, a planeta zaczyna przybliżać się ku Słońcu. Na skutek tego temperatura panująca na Ziemi ulega stopniowemu podwyższaniu. Na całej planecie zaczynają pojawiać się problemy z wodą pitną. Jako panaceum mającym odwrócić kataklizm, rządy wspomnianych krajów przeprowadzają serię eksplozji bomb atomowych na Syberii. Do końca nie jest jasne czy zabieg ten okazał się być skutecznym.

Obsada

  • Edward Judd jako Peter Stenning
  • Leo McKern jako Bill Maguire
  • Janet Munro jako Jeannie Craig
  • Michael Goodliffe jako "Jacko"
  • Bernard Braden jako redaktor
  • Reginald Beckwith jako Harry
  • Gene Anderson jako Maj
  • Renee Asherson jako Angela
  • Arthur Christiansen jako Jeff Jefferson
  • Austin Trevor jako sir John Kelly
  • Edward Underdown jako Dick Sanderson
  • Ian Ellis jako Michael Stenning
  • Peter Butterworth jako podwydawca
  • Pamela Green jako prysznicowy
  • Michael Caine jako posterunkowy policji

i in.

Ocena

Film został dobrze przyjęty przez krytykę brytyjską, chociaż zwracano uwagę na jego powierzchowność i naiwność fabuły[2]. Chwalono między innymi pomysł ukazania problemu zbliżającej się zagłady świata z perspektywy dziennikarzy, a nie jak to zwykło się czynić – polityków. Ci pierwsi relacjonują wydarzenia ukazując je w prawdziwym świetle, nie ukrywając niczego przed opinią publiczną. Ci drudzy, przeciwnie – ich oświadczenia są fałszywe, niepełne, bagatelizują problem[3]. BAFTA doceniała film przyznając autorom jego scenariusza (Wolf Mankowitz, Val Guest) swoja coroczną nagrodę[4].

W marcu 1962 roku film miał swoją premierę w Stanach Zjednoczonych. Zebrał bardzo pozytywne recenzje[5][6]. Amerykański Konwent Miłośników Fantastyki nominował go do swojej corocznej nagrody[7].

Film nigdy nie był pokazywany w polskich kinach, jednak wymienia go literatura przedmiotu okresu PRL. Według Andrzeja Kołodyńskiego – autora Małego leksykonu filmów fantastyczno-naukowych – film jest sztandarowym przykładem koprodukcji amerykańsko-brytyjskiej w której amerykańscy producenci filmowi finansowali tworzenie filmów s-f na terenie Wielkiej Brytanii. Filmy te trafiały wprawdzie na rynek amerykański, były jednak diametralnie różne od produkcji hollywoodzkich – z reguły reprezentowały większe ambicje artystyczne i intelektualne[2]. Kołodyński, w kolejnej swojej pracy – Historii filmu sf – zwracał uwagę na walory dokumentalne obrazu[8].

Obecnie obraz uchodzi za kultowy i najlepsze dzieło Guesta. Z punktu widzenia wzrostu średnich temperatur na Ziemi i rekordowo gorących lat 20. XXI wieku uważany jest wręcz za proroczy[3]. Uznawany jest za jeden z najlepszych brytyjskich filmów science-fiction[9][10].

W rankingu popularnego, filmowego serwisu internetowego Rotten Tomatoes obraz posiada obecnie (2025) wysoką, 86-procentową, pozytywną ocenę "czerwonych pomidorów"[11].

Plenery

Film powstawał w autentycznych plenerach Londynu (bez trudu można dostrzec charakterystyczne i doskonale znane miejsca miasta) i Brighton and Hove oraz w Shepperton Studios[12].

Przypisy

  1. The Day the Earth Caught Fire. [w:] Britannica [on-line]. [dostęp 2025-05-12]. (ang.).
  2. 1 2 Kołodyński...,
  3. 1 2 Gregory Wakeman: The Day the Earth Caught Fire: The 1961 film that predicted a "boiling planet". [w:] BBC [on-line]. 2023-08-14. [dostęp 2025-05-12]. (ang.).
  4. Oficjalna strona kapituły nagrody
  5. "The Day the Earth Caught Fire" Opens. [w:] The New York Times [on-line]. 1962-03-16. [dostęp 2025-05-12]. (ang.).
  6. Variety Staff: The Day the Earth Caught Fire. [w:] Variety [on-line]. 1960-12-31. [dostęp 2025-05-12]. (ang.).
  7. The Day the Earth Caught Fire. Awards. [w:] IMDb [on-line]. [dostęp 2025-05-12]. (ang.).
  8. Andrzej Kołodyński: Dziedzictwo wyobraźni. Historia filmu sf. Warszawa: Wydawnictwa "Alfa", 1989, s. 126.
  9. The Day the Earth Caught Fire. [w:] BFI [on-line]. [dostęp 2025-05-12]. (ang.).
  10. Philip French: The Day the Earth Caught Fire review – Philip French on Val Guest’s lively nuclear angst thriller. [w:] The Guardian [on-line]. 2014-11-16. [dostęp 2025-05-12]. (ang.).
  11. The Day the Earth Caught Fire. [w:] Rotten Tomatoes [on-line]. [dostęp 2025-05-12]. (ang.).
  12. Day the Earth Caught Fire, The. [w:] Reelstreets [on-line]. [dostęp 2025-05-12]. (ang.).

Bibliografia

  • Andrzej Kołodyński: Mały leksykon filmowy. Filmy fantastyczno-naukowe. Warszawa: Wydawnictwa AiF, 1972, s. 80-81.

Linki zewnętrzne