Dziewuchy Dziewuchom

Dziewuchy Dziewuchom – oddolny ogólnopolski ruch społeczny mający około 50 oddziałów lokalnych. Zapoczątkowany został założeniem grupy na portalu Facebook 1 kwietnia 2016 roku jako odzew na projekt ustawy mającej zaostrzać obowiązujące w Polsce prawo regulujące przerywanie ciąży[1][2][3].

Nazwa zarejestrowana została jako znak handlowy w 2018 roku przez założycieli oryginalnej grupy[4][5]. Spotkało się to z krytyką ze strony grup lokalnych, w tym ze strony stowarzyszenia Łódzkie Dziewuchy Dziewuchom[6].

Założenia grupy

Głównym celem grupy jest działanie na rzecz obrony praw człowieka odnośnie do możliwości przerywania ciąży w Polsce i monitorowanie działań dążących do zaostrzenia prawa regulującego możliwość przeprowadzania aborcji. Ponadto zajmuje się ona takimi tematami jak prawa reprodukcyjne kobiet, edukacja seksualna, seksizm i sytuacja (społeczna, kulturowa, polityczna) kobiet w Polsce i na świecie. Grupa deklaruje się jako działająca politycznie, ale niezależnie od jakiejkolwiek partii[7].

Działania

Dziewuchy Dziewuchom w Berlinie

Dziewuchy Dziewuchom działa jako organizacja społeczna, prowadząca media społecznościowe popularyzujące feministyczne wartości, poprzez udostępnianie artykułów prasowych, informowanie o inicjatywach i kampaniach na rzecz równouprawnienia, a także raportowanie o regulacjach prawnych dotyczących przerwania ciąży i komentowanie bieżących wydarzeń. Jej celem jest jednocześnie otwarcie dyskusji dla szerszego grona, poprzez możliwość wypowiedzi na facebookowej grupie i dodawanie komentarzy do postów w mediach społecznościowych. Ponadto zapewnia ona wsparcie dla osób dotkniętych przemocą seksualną, organizuje zbiórki charytatywne, ułatwia dostęp do informacji o zdrowiu reprodukcyjnym[8]. Od 2018 r. Dziewuchy Dziewuchom posiadają status fundacji[9]. Jako jej cele określono:

  • Działanie na rzecz wykluczenia dyskryminacji kobiet w życiu publicznym, kulturze i sztuce,
  • Promowanie aktywności kobiet w życiu społecznym,
  • Upowszechnianie problematyki prokobiecej i feministycznej,
  • Promowanie publikacji, inicjatyw i osób związanych z problematyką prokobiecą,
  • Działanie na rzecz ochrony i promocji zdrowia kobiet,
  • Przeciwdziałanie przemocy wobec kobiet,
  • Wspieranie edukacji seksualnej oraz edukacji w zakresie praw reprodukcyjnych kobiet,
  • Pomoc w rozwoju kompetencji interpersonalnych i intrapersonalnych kobiet w celu świadomego kierowania swoim życiem,
  • Promowanie nowych technologii wśród kobiet i organizacji kobiecych,
  • Integracja międzypokoleniowa i międzykulturowa w płaszczyźnie społecznej[9].

Konta społecznościowe Dziewuchy Dziewuchom działają za pośrednictwem strony i grupy na portalu Facebook, a także kont na platformach Instagram, YouTube i Twitter. Grupa posiada też własną stronę internetową.

Działania oddziałów lokalnych

Trójmiejskie Dziewuchy Dziewuchom

W listopadzie 2016 r. zorganizowały pikietę przed biurem Prawa i Sprawiedliwości w Gdańsku protestując przeciwko uchwalonej przez nich tzw. ustawie za życiem[10]. Ustawa z 4 listopada wprowadzała jednorazową pomoc finansową dla kobiet, które urodziły niepełnosprawne dziecko, określane prześmiewczo jako „trumienkowe”[11].

Trójmiejskie Dziewuchy Dziewuchom organizowały różnego rodzaju happeningi[12]. We wrześniu 2016 r. wzięły udział w przmarszu z trumną przez Gdańsk pod hasłem „Requiem dla Praw Kobiet”[13][14]. 14 lutego 2018 r. zorganizowały akcję „Nazywam się Miliard” na Długim Targu przy Fontannie Neptuna[15][16]. 8 marca podczas 14stej Trójmiejskiej Manify zorganizowały Strefę Kobiet[17], gdzie można było m.in. uzyskać poradę prawną[18].

W maju 2019 roku, podczas piątego Trójmiejskiego Marszu Równości, zorganizowały happening o nazwie „Królewska Wagina z Tęczowymi Madonnami”, który wywołał liczne kontrowersje. Niektórzy uznali, że niesiony przez nich transparent miał imitować eucharystę w monstrancji[19]. Happening skrytykowała prezydent Gdańska Aleksandra Dulkiewicz[20][21]. Organizatorki tłumaczyły, że „Królewska Wagina” nie miała na celu niczego imitować, tylko być „symbolem wolnych kobiet, dla których ich kobiecość jest święta”[22][23]. Główna grupa Dziewuchy Dziewuchom z Warszawy odcinała się od tego wydarzenia[24]. Prokuratura wszczęła śledztwo w sprawie o obrazę uczuć religijnych[25]. Po 4 latach sąd umorzył sprawę[26].

1 czerwca 2019 r. zorganizowały manifestację przypominającą o ofiarach pedofilii wśród polskich duchownych, przed rezydencją metropolity gdańskiego Sławoja Leszka Głódzia[27].

Łódzkie Dziewuchy Dziewuchom

Stowarzyszenie Łódzkie Dziewuchy Dziewuchom działa od 2016 roku. W 2019 zostały nominowane do nagrody Women of Europe, przyznawanej dla najbardziej aktywnych kobiet w Europie[28].

Stowarzyszenie zajmuje się wydawaniem czasopisma „SILNE. Aperiodyk społeczny” od 2020 roku[29]. Wydały też publikacje „Kobieta na językach”[30][31] oraz poprowadziły warsztaty pod tą samą nazwą[32][33].

W październiku 2020 r. poprowadziły warsztaty z ciałopozytywności sfinansowane przez Fundusz Feministyczny[34][35]. Poprowadziły także łódzką kampanię „Jesteśmy… SILNE!” podnoszącą świadomość w zakresie kulturowych i społecznych źródeł przemocy ze względu na płeć oraz sposobów jej przeciwdziałania[36][37][38]. W grudniu 2020 r. pojawiło się z ich inicjatywy 5 bilbordów promujących legalną aborcję[39].

W 2023 roku zrealizowały kampanię #WybieramPrawaKobiet zachęcającą kobiety do głosowania w wyborach[40][41]. Poprowadziły także kampanię „Masz tę moc, zatrzymaj przemoc!”[42].

Oferowały bezpłatne wsparcie pedagogiczne, psychologiczne i prawne dzięki dotacji z Funduszu Praw Kobiet od Fundacji im. Stefana Batorego[43].

Historia

W marcu 2016 r. prezydium polskiego Episkopatu zaapelowało o zniesienie „kompromisu aborcyjnego” z 7 stycznia 1993 r. i zapewnienie ochrony „życia nienarodzonych”[44]. W efekcie Fundacja Pro — Prawo do życia, wspierana przez Instytut na rzecz Kultury Prawnej Ordo Iuris, utworzyła Komitet Inicjatywy Ustawodawczej „Stop aborcji”, celem zbierania podpisów pod projektem ustawy dopuszczającej możliwość przerwania ciąży tylko w przypadku, gdy zagrożone jest życie kobiety. Ustawa wykluczała możliwość dokonywania aborcji gdy powstała wskutek czynu zabronionego (gwałtu lub kazirodztwa) lub w przypadku ciężkiego i nieodwracalnego uszkodzenia płodu[45].

Odpowiedzią na nastroje w państwie było organizowanie samopomocowe wśród kobiet. Jednym z działań było powstanie 1 kwietnia 2016 r. grupy na portalu Facebook o nazwie Dziewuchy Dziewuchom[3], pozwalającej na skomunikowanie osób przeciwnych projektowi. W ciągu pierwszych dni od założenia do grupy dołączyło 100 000 osób. Grupa dała możliwość przeprowadzenia wirtualnej dyskusji, wymiany doświadczeń i otrzymania wsparcia między osobami z całej Polski. Wkrótce większość miast rozpoczęła działalność lokalnych inicjatyw, takich jak na przykład Dziewuchy Dziewuchom Trójmiasto.

W 2016 r. grupa została nagrodzona wyróżnieniem Federa 2016[46]. W 2017 r. grupa otrzymała od Fundacji Izabeli Jarugi-Nowackiej nominację do wyróżnienia „Okularów równości” w kategorii „Prawa kobiet i zwalczanie dyskryminacji z powodu płci”[47]. W tym samym roku Dziewuchy Dziewuchom pomogły stworzyć listę głównych tematów dotyczących edukacji seksualnej dla akcji sexedpl, organizowanej przez Anję Rubik[48].

Łódzka grupa „Dziewuchy Dziewuchom”, utworzyła na przełomie 2017 i 2018 stowarzyszenie o nazwie „Łódzkie Dziewuchy Dziewuchom”, które 8 lutego 2018 zostało sądownie zarejestrowane[49] i kontynuuje działalność po dziś dzień[50].

W sierpniu 2017 założycielka ogólnopolskiej grupy zgłosiła nazwę „Dziewuchy Dziewuchom” jako znak towarowy, który został zarejestrowany przez Urząd Patentowy RP 30 stycznia 2018[51], co zostało ujawnione na stronie grupy w Facebooku w kwietniu 2018[52]. Jej działanie spotkało się z żywą reakcją społeczności Facebooka, zwłaszcza grup używających w nazwie członu „Dziewuchy Dziewuchom [nazwa miasta]”, które zostały usunięte z portalu. W oświadczeniu zamieszczonym w Codzienniku Feministycznym dnia 21.04.2018 r.[4] właścicielka znaku, Agata Maciejewska, podała do wiadomości publicznej, że celem podjęcia procedury rejestracyjnej nie miało być użycie znaku do celów marketingowych, a dalej, czerpania z tego tytułu korzyści majątkowych, a jedynie rozdzielenie pierwotnej inicjatywy „Dziewuchy Dziewuchom” od powstających podgrup korzystających z jej nazwy. Grupy te, miały posiadać indywidualne cele i założenia, rozbieżne z jej inicjatywą. Wedle oświadczenia, grupy miały być poinformowane o konieczności zmiany nazwy w dniu 19.04.2018 r., kiedy faktycznie rozpoczęła się już procedura usuwania grup z portalu Facebook[52].

W drugiej połowie 2018 utworzono fundację o nazwie „Dziewuchy Dziewuchom”, która została zarejestrowana 20 grudnia 2018. Prezeską fundacji została Agata Maciejewska[9].

Przypisy

  1. Alfabet Buntu - Dziewuchy Dziewuchom [online], Archiwum Osiatyńskiego [dostęp 2020-11-13] (pol.).
  2. Grupa Dziewuchy Dziewuchom świętuje pierwsze urodziny! [online], www.elle.pl [dostęp 2020-11-13] (pol.).
  3. 1 2 Herstoria • Fundacja Dziewuchy Dziewuchom [online], Fundacja Dziewuchy Dziewuchom [dostęp 2020-11-01] (pol.).
  4. 1 2 „Grupa FB Dziewuchy Dziewuchom nie jest ruchem społecznym”. Stanowisko Dziewuchy Dziewuchom® [online], Codziennik Feministyczny, 21 kwietnia 2018 [dostęp 2020-11-01] (pol.).
  5. Dziewuchy Dziewuchom stały się znakiem towarowym. Czy ideę można sprzedać? [online], Bezprawnik, 20 kwietnia 2018 [dostęp 2020-11-13] (pol.).
  6. "Nie pozwolimy, by nasz dorobek zmienił się w logo na kubki". Feministki nie zgadzają się na komercjalizację nazwy ruchu [online], naTemat.pl [dostęp 2020-11-13] (pol.).
  7. Regulamin grupy Dziewuchy dziewuchom, Fundacja Dziewuchy Dziewuchom [dostęp 2020-11-01] (pol.).
  8. Co robimy? [online], Fundacja Dziewuchy Dziewuchom [dostęp 2020-11-01] (pol.).
  9. 1 2 3 Fundacja Dziewuchy Dziewuchom [online], rejestr.io [dostęp 2020-11-01].
  10. Maciej Sandecki, Pikieta Dziewuch pod biurem PiS. "Hańba, posłowie budują piekło kobiet" [online], trojmiasto.wyborcza.pl, 7 listopada 2016 [dostęp 2025-04-22].
  11. Agata Czarnacka, Sejm przyjął ustawę „Za życiem”. To „mistrzowskie” zagranie PiS [online], www.polityka.pl, 2016 [dostęp 2025-04-22].
  12. WAGINOMIERZ [online], Replika Online, 3 października 2023 [dostęp 2025-04-22].
  13. Grzegorz Szaro, Maszerowali z trumną przez centrum Gdańska. Stop fundamentalistom! [online], trojmiasto.wyborcza.pl, 10 września 2016 [dostęp 2025-04-22].
  14. Centrum Gdańska przeszedł kondukt żałobny praw kobiet [ZDJĘCIA] [online], Dziennik Bałtycki [dostęp 2025-04-22].
  15. One Billion Rising/ Nazywam się Miliard – [online], www.onebillionrising.org [dostęp 2025-04-22].
  16. Tańcem sprzeciwiły się przemocy wobec kobiet [online], trojmiasto.wyborcza.pl [dostęp 2025-04-22].
  17. Prawa kobiet i początek obchodów 100-lecia nadania Polkom praw wyborczych. 14. Trójmiejska Manifa 8 marca [online], Pomorskie.eu, 9 marca 2018 [dostęp 2025-04-22].
  18. "Myślę, czuję, decyduję". Po raz 14. ulicami Gdańska przeszła Manifa [online], trojmiasto.wyborcza.pl [dostęp 2025-04-22].
  19. Patryk Osowski, Wagina jako Najświętszy Sakrament. "Zachowujecie się obrzydliwie" [online], WP Wiadomości, 25 maja 2019 [dostęp 2025-04-22] (pol.).
  20. Anna Dobiegała, Prezydent Aleksandra Dulkiewicz o transparencie z waginą na marszu: Czuję się oszukana [online], trojmiasto.wyborcza.pl, 28 maja 2019 [dostęp 2025-04-22].
  21. Prezydent Gdańska ruga Dziewuchy Dziewuchom. Miała być walka o LGBT, a skończyło się na waginach i kpinach z religii [online], Bezprawnik, 28 maja 2019 [dostęp 2025-04-22].
  22. Feministki z Gdańska idą w zaparte: "Królewska Wagina..." [online], wpolityce.pl [dostęp 2025-04-22].
  23. "Królewska Wagina niczego nie imituje". Gdańsk: Organizatorki obrazoburczego happeningu odpierają zarzuty [online], Do Rzeczy, 28 maja 2019 [dostęp 2025-04-22].
  24. Dariusz Gałązka, Dziewuchy Dziewuchom w sprawie happeningu na Marszu Równości. "Nie mamy z tym nic wspólnego" [online], trojmiasto.wyborcza.pl [dostęp 2025-04-22].
  25. Katarzyna Romik, Gdańsk. Długa lista oszukanych tęczową waginą [online], WP Wiadomości, 29 maja 2019 [dostęp 2025-04-22].
  26. Maciej Sandecki, Sąd umorzył głośną sprawę "królewskiej waginy" z Trójmiejskiego Marszu Równości. Ordo Iuris będzie apelować [online], trojmiasto.wyborcza.pl, 22 czerwca 2023 [dostęp 2025-04-22].
  27. Gdańsk: manifestacja przypominająca o ofiarach pedofilii w Kościele [online], Onet Wiadomości, 1 czerwca 2019 [dostęp 2025-04-22].
  28. Łódzkie Dziewuchy Dziewuchom jednymi z najbardziej aktywnych kobiet w Europie! Mają szansę na prestiżową nagrodę [online], lodz.se.pl [dostęp 2025-04-22].
  29. SILNE. Aperiodyk społeczny – numery – czytajcie – udostępniajcie :) [online], Stowarzyszenie Łódzkie Dziewuchy Dziewuchom [dostęp 2025-04-22].
  30. Agnieszka Gralak, Kobieta na językach – zeszyt ćwiczeń, Stowarzyszenie Łódzkie Dziewuchy Dziewuchom, 9 grudnia 2018 [dostęp 2025-04-22].
  31. Kobieta na językach - publikacje [online], Stowarzyszenie Łódzkie Dziewuchy Dziewuchom [dostęp 2025-04-22].
  32. Centrum OPUS, Kobiety na językach | Centrum OPUS [online], opus.org.pl [dostęp 2025-04-22].
  33. Kobieta na językach - warsztaty [online], Stowarzyszenie Łódzkie Dziewuchy Dziewuchom [dostęp 2025-04-22].
  34. Wydarzenia Ciałopozytywne [online], Stowarzyszenie Łódzkie Dziewuchy Dziewuchom [dostęp 2025-04-22].
  35. Łódzkie Dziewuchy Dziewuchom [online], Fundusz Feministyczny [dostęp 2025-04-22].
  36. Program Aktywni Obywatele » Jesteśmy… SILNE! Łódzka kampania na rzecz praw kobiet [online] [dostęp 2025-04-22].
  37. Centrum OPUS, Jesteśmy SILNE! Kampania na rzecz zaangażowania łodzian i łodzianek w ochronę praw kobiet [online], opus.org.pl [dostęp 2025-04-22].
  38. Łódzka kampania na rzecz praw kobiet „Jesteśmy... SILNE!" [online], Stowarzyszenie Łódzkie Dziewuchy Dziewuchom [dostęp 2025-04-22].
  39. Billboardy "Legalna aborcja" w Łodzi. "Nie poddajemy się" [online], kobieta.onet.pl [dostęp 2025-04-22].
  40. #WybieramPrawaKobiet [online], Stowarzyszenie Łódzkie Dziewuchy Dziewuchom [dostęp 2025-04-22].
  41. Tomasz Matusiak, #WybieramPrawaKobiet, aby nie wygrała wizja Konfederacji [online], lodz.wyborcza.pl [dostęp 2025-04-22].
  42. Masz tę moc, zatrzymaj przemoc! Kampania przeciwdziałania przemocy ze względu na płeć - Radio Łódź [online], radiolodz.pl, 11 stycznia 2023 [dostęp 2025-04-22].
  43. Fundusz Praw Kobiet [online], Stowarzyszenie Łódzkie Dziewuchy Dziewuchom [dostęp 2025-04-22].
  44. Komunikat Prezydium KEP w sprawie pełnej ochrony życia człowieka, Diecezja Warszawsko-Praska, 1459 [dostęp 2020-11-01] (pol.).
  45. Redakcja, Aborcja wraca do Sejmu. Jest obywatelski projekt ustawy [online], Polska Times, 23 marca 2016 [dostęp 2020-11-01] (pol.).
  46. Federa, Gala z okazji 25 lecia Federacji na rzecz Kobiet i Planowania Rodziny [online], Federacja na rzecz Kobiet i Planowania Rodziny, 23 listopada 2016 [dostęp 2020-11-01] (pol.).
  47. Fundacja Izabeli Jarugi-Nowackiej [online], www.facebook.com [dostęp 2020-11-01] (pol.).
  48. Anja Rubik na Instagramie: „Teaser : With the current situation in Poland in regards to the lack of sexual education and government ongoing plans to restrict the…” [online], Instagram [dostęp 2020-11-01] (pol.).
  49. Stowarzyszenie Łódzkie Dziewuchy Dziewuchom [online], rejestr.io [dostęp 2020-11-02].
  50. Łódzkie Dziewuchy Dziewuchom [online], lodzkiedziewuchy.org.pl [dostęp 2020-11-02].
  51. E-wyszukiwarka [online], ewyszukiwarka.pue.uprp.gov.pl [dostęp 2020-11-02].
  52. 1 2 Facebook [online], www.facebook.com [dostęp 2020-11-01].

Linki zewnętrzne