Dziwaczek maskowy
| Pithys albifrons[1] | |||
| (Linnaeus, 1766) | |||
 | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Infragromada | |||
| Rząd | |||
| Podrząd | |||
| Rodzina | |||
| Podrodzina | |||
| Plemię | |||
| Rodzaj | |||
| Gatunek |
dziwaczek maskowy | ||
| Synonimy | |||
| |||
| Podgatunki | |||
| |||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[3] | |||
 | |||
| Zasięg występowania | |||
 | |||
Dziwaczek maskowy[4], dziwaczek (Pithys albifrons) – gatunek małego ptaka z rodziny chronkowatych (Thamnophilidae). Zasiedla północną część Ameryki Południowej. Nie jest zagrożony.
Podgatunki i zasięg występowania
Wyróżnia się dwa podgatunki P. albifrons[2][5]:
- P. a. albifrons (Linnaeus, 1766) – południowa Wenezuela, Gujana, Surinam, Gujana Francuska oraz północna i północno-wschodnia Brazylia (na północ od Amazonki)
- P. a. peruvianus Taczanowski, 1884 – zachodnia Amazonia, na południu po środkowe Peru; proponowany podgatunek brevibarba uznany za jego synonim.
Morfologia
Długość ciała wynosi 11–13 cm, masa ciała 18–25 g. Głowa czarna, z przodu biały pióropusz. Wierzch ciała głównie szary, spód pomarańczowobrązowy.
Ekologia i zachowanie
Środowiskiem życia tego gatunku są dolne piętra wilgotnych lasów równikowych. Zjada prawie wyłącznie owady i inne drobne zwierzęta, spłoszone przez maszerujące po dnie lasu mrówki. Rzuca się wtedy na upatrzonego owada i szybko znika w gąszczu. Gniazdo buduje na drzewie. Samiec i samica na zmianę wysiadują 2 lub 3 jaja.
Status
Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) uznaje dziwaczka maskowego za gatunek najmniejszej troski (LC – least concern) nieprzerwanie od 1988 roku. Liczebność populacji nie została oszacowana, ale ptak ten opisywany jest jako dość pospolity. BirdLife International uznaje trend liczebności za spadkowy ze względu na wylesianie w obrębie zasięgu występowania gatunku[3].
Przypisy
- ↑ Pithys albifrons, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- 1 2 White-plumed Antbird (Pithys albifrons). IBC: The Internet Bird Collection. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-04-19)]. (ang.).
- 1 2 BirdLife International, Thamnomanes schistogynus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2024, wersja 2025-1 [dostęp 2025-05-01] (ang.).
- ↑ Systematyka i nazewnictwo polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Plemię: Pithyini Ridgway, 1911 (wersja: 2020-11-15). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-12-11].
- ↑ F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Antbirds. IOC World Bird List (v10.2). [dostęp 2020-12-11]. (ang.).
Bibliografia
- David Burni, Ben Hoare, Joseph DiCostanzo, BirdLife International (mapy wyst.), Phil Benstead i inni: Ptaki. Encyklopedia. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2009, s. 352. ISBN 978-83-01-15733-3.
Linki zewnętrzne
- Zdjęcia, nagrania głosów i krótkie filmy. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).