Edward Bekier
![]() W stroju dziekana USB | |
| Data i miejsce urodzenia |
9 października 1883 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
10 lutego 1945 |
| profesor nauk chemicznych | |
| Alma Mater | |
| Doktorat | |
| Habilitacja |
1919 |
| Profesura |
1936 |
| Uczelnia | |
| Dziekan Wydziału Matematyczno-Przyrodniczego USB | |
Edward Bekier (ur. 9 października 1883 w Sierpcu[1], zm. 10 lutego 1945 w Wilnie[2]) – polski chemik, zajmujący się chemią nieorganiczną i fizyczną. Profesor zwyczajny Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie, założyciel katedry chemii fizycznej oraz oddziału Polskiego Towarzystwa Chemicznego w Wilnie.
Życiorys
Syn Jana Ignacego Bekiera i Marii z Nawrockich[1]. Świadectwo dojrzałości otrzymał w 1904 roku w II Gimnazjum Filologicznym w Warszawie[2].
W latach 1904–1905 studiował na Wydziale Lekarskim Uniwersytetu Warszawskiego. W 1905 roku został relegowany z uczelni za udział w bojkocie szkół rosyjskich. W latach 1905–1911 studiował chemię na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie. Na podstawie pracy doświadczalnej w zakresie chemii uzyskał stopień doktora filozofii.
W 1912 roku podjął studia w pracowni chemii fizycznej Uniwersytetu w Getyndze, a następnie w latach 1913–1914 studiował na Politechnice w Charlottenburgu w Berlinie. W 1915 został asystentem w katedrze chemii Politechniki Warszawskiej, następnie w 1918 roku pracował jako adiunkt w katedrze chemii nieorganicznej tego uniwersytetu. W 1919 został powołany na stanowisko docenta i wykładał na Wydziale Chemicznym Politechniki Warszawskiej oraz Wydziale Przyrodniczym Towarzystwa Kursów Naukowych (1916-1918)[3].
W czasie wojny polsko-bolszewickiej ochotniczo służył w Wojsku Polskim[1] jako kanonier I Pułku Artylerii Zenitowej.
Dekretem Naczelnika Państwa w 1920 został mianowany profesorem nadzwyczajnym. W latach 1921–1922 prowadził katedrę chemii nieorganicznej Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, a od 1922 roku organizował katedrę chemii fizycznej Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie, którą prowadził do wybuchu II wojny światowej w 1939 r.
W 1936 roku z rąk Prezydenta RP otrzymał nominację na profesora zwyczajnego. W latach 1923–1924 i 1931–1932 był dziekanem Wydziału Matematyczno-Przyrodniczego Uniwersytetu Wileńskiego, a w latach 1924–1925, 1928–1929 oraz 1932–1933 prodziekanem.
Był współzałożycielem i wieloletnim prezesem oddziału Polskiego Towarzystwa Chemicznego w Wilnie, członkiem Towarzystwa Przyjaciół Nauk oraz Societe de Chimie Physique w Paryżu. Zorganizował i kierował biblioteką chemiczną Uniwersytetu Wileńskiego. Był także założycielem i kuratorem „Koła Chemików”.
W czasie II wojny światowej prowadził wykłady chemii fizycznej w ramach tajnego Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie.
Dorobek naukowy
Jego dorobek naukowy to 29 pozycji opublikowanych w piśmiennictwie chemicznym krajowym i zagranicznym. Są to prace z dziedziny elektrochemii i radioaktywności oraz własności metali ich i stopów. Główny kierunek jego działalności naukowej dotyczył kinetyki chemicznej w układach niejednorodnych i jednorodnych.
Inne
Jego żoną była Stanisława z Haniczów[1]. Z tego małżeństwa pochodzi syn Jan Jerzy (ur. 1929).
Przypisy
- 1 2 3 4 Stanisław Łoza (red.), Czy wiesz kto to jest?, Warszawa: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe: na zam. Zrzeszenia Księgarstwa, 1983, s. 34.
- 1 2 Bekier Edward, [w:] Marek Przeniosło, Małgorzata Przeniosło (red.), Słownik biograficzny profesorów uniwersytetów Drugiej Rzeczypospolitej. Uniwersytet Stefana Batorego w Wilnie, Kielce: Wydawnictwo Uniwersytetu Jana Kochanowskiego, 2022, s. 99, ISBN 978-83-7133-965-3 [dostęp 2025-02-18].
- ↑ Dziesięciolecie Wolnej Wszechnicy Polskiej TKN: sprawozdanie z działalności Towarzystwa Kursów Naukowych, 1906-1916, opracowali Ryszard Błędowski, Stanisław Orłowski, Henryk Mościcki, Warszawa 1917, s. 95 Podkarpacka BC – wersja elektroniczna.
Bibliografia
- A. Peretiatkowicz, M. Sobeski, Współczesna Kultura Polska, Ks. Św. Wojciecha, Poznań 1932, s. 11
- „Życie Mazowsza” (miesięcznik regionalny), Płock 1935, nr 1, s. 27
- S. Łoza, Czy wiesz kto to jest? Gł. Księg. Wojsk., Warszawa 1938, s. 34
- A. Ulińska. Prof. dr Edward Bekier (1883-1945), Wiadomości Chemiczne, Rocz. XVIII, 1964, zesz. 9, s. 485–492
- J. Chodkowski (red. nacz.) Mały słownik chemiczny. Wiedza Powszechna, Warszawa 1974, s. 68
- H. Jotkiałło. O Edwardzie Bekierze słów kilka. „Kurier Wileński”, 8 stycznia 1994. s. 9
- L.Tomaszewski. Wileńszczyzna lat wojny i okupacji 1939–1945. Oficyna Rytm, Warszawa 1999, s. 376
Linki zewnętrzne
- Prace Edwarda Bekiera w serwisie Polona.pl
