Edward Dębicki

Edward Dębicki
Ilustracja
Edward Dębicki podczas występu zespołu „Terno” w szczecińskiej „Różance” 25.08.2012
Data i miejsce urodzenia

4 marca 1935
Kałusz

Odznaczenia
Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski Srebrny Krzyż Zasługi Złoty Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” Srebrny Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” Świadek Historii

Edward Dębicki (ur. 4 marca 1935 w Kałuszu) – poeta, akordeonista, kustosz kultury cygańskiej, autor i kompozytor widowisk muzycznych, współtwórca scenariuszy filmowych i muzyki filmowej oraz autor ponad 200 pieśni i piosenek.

Życiorys

Jest synem Władysława Krzyżanowskiego i Franciszki Raczkowskiej. Po wojnie rodzina przybrała nowe nazwisko – Dębicki. Dzieciństwo spędził w grupie romskiej podróżującej po Podolu, Wołyniu i okolicach Wilna, w tym samym taborze, w którym przebywała cygańska poetka, Bronisława Wajs-Papusza.

W 1953 r. ukończył klasę akordeonu Państwowej Szkoły Muzycznej I i II Stopnia w Gorzowie Wielkopolskim[1]. W 1955 r. założył w Gorzowie Wielkopolskim założył cygański zespół Kham, który po kilku miesiącach przemianował na Cygański Teatr Muzyczny „Terno”[2]. Dzięki Dębickiemu od 1989 r. w Gorzowie Wielkopolskim są organizowane Międzynarodowe Spotkania Zespołów Cygańskich „Romane Dyvesa”. W 1995 r. utworzył Stowarzyszenie Twórców i Przyjaciół Kultury Cygańskiej im. Bronisławy Wajs-Papuszy. W 1997 r. był konsultantem ds. cygańskich oraz zagrał rolę Victora w filmie Farba[3].

Członek Stowarzyszenia Autorów ZAiKS oraz Związku Polskich Autorów i Kompozytorów ZAKR.

Najbardziej znaną kompozycją Edwarda Dębickiego to muzyka do tekstu piosenki Jonasza Kofty Idź swoją drogą, za wykonanie której Edyta Geppert w 1995 r. zdobyła Grand Prix na XXXII Krajowym Festiwalu Piosenki Polskiej w Opolu[4].

W 1993 r. został wydany tomik jego poezji Pod gołym niebem. W 2004 r. wydano książkę jego autorstwa Ptak umarłych, która opisuje tragedię rodzin cygańskich na Wołyniu podczas II wojny światowej.

W 2013 r. Piotr Wójcik zrealizował film dokumentalny pt. Choć raz zobacz, jak się kręcą tylne koła wozu. Edward Dębicki, który opowiada o życiu i twórczości Edwarda Dębickiego[5]. W 2019 r., w 85. rocznicę urodzin oraz w 65. rocznicę pracy twórczej i artystycznej, ukazała się książka pt. Kustosz cygańskiej pamięci. Księga dedykowana Edwardowi Dębickiemu[6].

Odznaczenia, nagrody i wyróżnienia

Źródło:[1].

Przypisy

  1. 1 2 Edward Dębicki - Multimedialna Encyklopedia Gorzowa [online], encyklopedia.wimbp.gorzow.pl [dostęp 2025-03-26].
  2. ↑ "Terno" znaczy młodość, „Gazeta Zielonogórska”, 16 marca 1961 [dostęp 2021-06-06].
  3. ↑ Edward Dębicki w bazie filmpolski.pl
  4. ↑ XXXII KFPP - 1995 [online], festiwalopole.tvp.pl [dostęp 2025-03-26].
  5. ↑ Edward Dębicki. Choć raz zobacz jak się kręcą tylne koła wozu [online], Fundacja Picture Doc, 11 marca 2013 [dostęp 2025-03-26].
  6. ↑ Kustosz Cyganów [online], Wojewódzka i Miejska Biblioteka Publiczna w Gorzowie, 22 lipca 2020 [dostęp 2025-03-26].
  7. ↑ Medal Zasłużony Kulturze - Gloria Artis. www.gov.pl. [dostęp 2020-05-31].
  8. ↑ Edward Dębicki [online], zlp-gorzow.cba.pl [dostęp 2025-03-26].
  9. ↑ Światowy Dzień Romów. Gloria Artis dla Edwarda Dębickiego. mkidn.gov.pl, 2012-04-12. [dostęp 2012-11-21].
  10. ↑ Gala wręczenia nagród „Świadek Historii” (II edycja) – Szczecin, 18 lutego 2016. Instytut Pamięci Narodowej. [dostęp 2021-10-26]. (pol.).
  11. ↑ Laureaci Nagród ZAiKS-u [online], zaiks.org.pl [dostęp 2025-03-26].
  12. ↑ M.P. z 2025 r. poz. 163 – pkt 1.

Linki zewnętrzne

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.