Edward Gabara

Edward Gabara
Eliasz Gutman
Data i miejsce urodzenia

1908
Rossosz

Data śmierci

?

Zawód, zajęcie

działacz partyjny i państwowy

Stanowisko

p.o. I sekretarza KW PZPR w Krakowie (1955)

Partia

KPP, PPR, PZPR

Edward Gabara, właśc. Eliasz Gutman (ur. 1908 w Rossoszu[1], zm. ?) – polski działacz partyjny i państwowy narodowości żydowskiej, funkcjonariusz MSW, w 1955 p.o. I sekretarza Komitetu Wojewódzkiego PZPR w Krakowie.

Życiorys

Syn Michała[2], rzemieślnika z Rossosza. Wywodził się z żydowskiej rodziny robotniczej, w latach 40. deklarował słabą znajomość języka polskiego[3]. W okresie międzywojennym działał w Komunistycznej Partii Polski, za co był więziony przez 5,5 roku. W październiku 1939 r. wyjechał do Związku Radzieckiego, gdzie pracował w kołchozie. W 1942 próbował zaciągnąć się do Armii Andersa, następnie członek Związku Patriotów Polskich, gdzie od 1944 do 1946 był instruktorem zarządu głównego[1].

Po wojnie działał w Polskiej Partii Robotniczej i Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej. Od 1946 działał w Komitecie Wojewódzkiego PZPR w Lublinie, gdzie był zastępcą kierownika i kierownikiem Wydziału Organizacyjnego, a następnie II sekretarzem ds. organizacyjnych. Od 1948 do 1950 de facto odgrywał w nim wiodącą rolę wobec słabości I sekretarzy[4]. Od 1950 do 1957 pozostawał członkiem egzekutywy i II sekretarzem KW PZPR w Krakowie, był skonfliktowany z I sekretarzem Stanisławem Brodzińskim[5]. Na tym stanowisku m.in. opracował plan wysiedlenia rodzin ziemiańskich z Krakowa[6]. Od 7 lutego do 9 września 1955 pełnił obowiązki I sekretarza tego komitetu po odwołaniu Walentego Titkowa[7]. Później przeszedł do Ministerstwa Spraw Wewnętrznych, gdzie w stopniu pułkownika był zastępcą kierownika Głównego Inspektoratu MSW (1956–1957)[2].

Był żonaty z Aliną Gabarą (ur. 1908), pracującą w aparacie Komitetu Centralnego PPR i w Wojewódzkim Urzędzie Bezpieczeństwa Publicznego w Lublinie[8].

Przypisy

  1. 1 2 Paweł Tarkowski. Życie polityczne i wybory do Sejmu Ustawodawczego w 1947 r. w powiecie bialskim. „Komunizm: system – ludzie – dokumentacja”. 6/2017. s. 32. ISSN 2299-890X.
  2. 1 2 Obsada kierowniczych stanowisk w aparacie bezpieczeństwa w latach 1956–1975. W: Paweł Piotrowski (red.): Aparat bezpieczeństwa w Polsce. Kadra kierownicza. T. 2: 1956–1975. Warszawa: Instytut Pamięci Narodowej, 2006, s. 36. ISBN 83-60464-24-3.
  3. Mirosław Szumiło: Partia, państwo, społeczeństwo. W: Konrad Rokicki (red.): Pierwsi sekretarze komitetów wojewódzkich PZPR w latach 1948–1970 – portret socjologiczny. Warszawa: Instytut Pamięci Narodowej, 2016, s. 268–269. ISBN 978-83-8098-058-7.
  4. Mirosław Szumiło. „Żydokomuna” w aparacie władzy „Polski Ludowej”. Mit czy rzeczywistość?. Pamięć i Sprawiedliwość”. 2(32)/2018. s. 35. ISSN 1427-7476.
  5. Sebastian Drabik. Wojewódzka organizacja partyjna PZPR w Krakowie w Paêdzierniku 1956 i w okresie wyborów w styczniu 1957 roku. Pamięć i Sprawiedliwość”. 1(17)/2011. s. 249. ISSN 1427-7476.
  6. Jacek Borkowicz: Ziemianie w Krakowie. Bez dworu, ale z rodowodem. rp.pl, 27 września 2019. [dostęp 2024-10-11].
  7. Aleksander Kochański: Polska 1944–1991. Informator historyczny. Struktury i ludzie. T. 1. Warszawa: Instytut Pamięci Narodowej, 2022, s. 666. ISBN 978-83-8229-465-1. [dostęp 2024-10-11].
  8. Justyna Dudek. Kobiety i ich kariery w aparacie bezpieczeństwa w latach 1944–1956 na przykładzie stanowisk kierowniczych. Dzieje Najnowsze”. 3/2021. s. 118. ISSN 0419-8824.