Edward Jarociński
 | |
 pułkownik lekarz | |
| Data i miejsce urodzenia |
9 listopada 1879 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Przebieg służby | |
| Lata służby |
1914–1921 |
| Siły zbrojne | |
| Stanowiska |
lekarz batalionu |
| Główne wojny i bitwy |
I wojna światowa |
| Odznaczenia | |
 _BAR.svg.png){kind=small}   .svg.png){kind=small} .svg.png){kind=small} .svg.png){kind=small}  | |
Edward Jarociński (ur. 9 listopada 1879 w Pułtusku, zm. 13–14 kwietnia 1940 w Katyniu) – pułkownik lekarz Wojska Polskiego, doktor wszech nauk lekarskich, działacz niepodległościowy, ofiara zbrodni katyńskiej.
Życiorys
Syn Franciszka Edwarda Józefa (1850–1925), geometry i Władysławy Józefy z Wyrzyków (1860–1885)[1][2][3][4]. W 1899, po ukończeniu gimnazjum w Suwałkach, rozpoczął studia na Wydziale Lekarskim Cesarskiego Uniwersytetu Warszawskiego. W 1904 uzyskał dyplom lekarski.
W 1914, w stopniu kapitana lekarza, został zmobilizowany do Armii Imperium Rosyjskiego. W latach 1914–1917, w czasie I wojny światowej, walczył jako lekarz batalionu, a następnie starszy lekarz 8 pułku strzelców. Od 1917 służył w I Korpusie Polskim w Rosji na stanowisku starszego lekarza 8 pułku strzelców polskich. W maju 1918, po demobilizacji korpusu, powrócił do Warszawy, wstąpił do Polskiej Siły Zbrojnej oraz objął stanowisko lekarza garnizonu i szefa sanitarnego I Brygady[5].
3 stycznia 1919 został szefem sanitarnym Grupy pułkownika Leona Berbeckiego[6]. 21 marca tego roku został przeniesiony do Departamentu Sanitarnego Ministerstwa Spraw Wojskowych w Warszawie na stanowisko starszego referenta Sekcji IV[7][8]. W marcu 1920 został wyznaczony na stanowisko starszego referenta w Szefostwie Sanitarnym Frontu Wołyńskiego, a później 2 Armii[7]. 24 czerwca 1920 został zatwierdzony z dniem 1 kwietnia 1920 w stopniu podpułkownika, w Korpusie Lekarskim, w grupie oficerów byłych Korpusów Wschodnich i byłej armii rosyjskiej[9]. W tym samym miesiącu powierzono mu obowiązki starszego referenta w Szefostwie Sanitarnym Armii Rezerwowej[7]. W lipcu 1920 został wyznaczony na stanowisko dowódcy szpitala wojskowego w Kamieńcu Podolskim[7]. W październiku tego roku został dowódcą 4 szpitala ewakuacyjnego, a w marcu 1921 lekarzem Oddziału Sztabowego Naczelnego Dowództwa Wojska Polskiego[10]. W sierpniu tego roku został zdemobilizowany[11].
1 maja 1922 został wcielony w rezerwie do kompanii zapasowej sanitarnej nr I jako oddziału macierzystego[12]. Zweryfikowany w stopniu pułkownika ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 i 11. lokatą w korpusie oficerów rezerwowych sanitarnych, grupa lekarzy i przydzielony do 1 batalionu sanitarnego w Warszawie[13][14]. W 1934 jako oficer pospolitego ruszenia pozostawał pozostawał w ewidencji Powiatowej Komendy Uzupełnień Warszawa Miasto III i posiadał przydział do Kadry Zapasowej 1 Szpitala Okręgowego w Warszawie[15]. Mieszkał w Warszawie na Placu Kazimierza Wielkiego 8[16][17].
26 października 1905 ożenił się z Zofią Anną z Hofferów, z którą miał syna Zbigniewa Michała (1906–1940), podporucznika artylerii rezerwy inżyniera Wojska Polskiego[18][2][3][19].
W czasie kampanii wrześniowej 1939 po agresji ZSRR na Polskę dostał się do niewoli sowieckiej. Do niewoli trafił również jego syn Zbigniew Michał[2][3]. Obaj przebywali w obozie w Kozielsku. Wiosną 1940 zostali zamordowani przez funkcjonariuszy NKWD w Katyniu i tam pogrzebani[2], gdzie od 28 lipca 2000 mieści się oficjalnie Polski Cmentarz Wojenny w Katyniu[20].
Postanowieniem nr 112-48-07 Prezydenta RP Lecha Kaczyńskiego z 5 października 2007 został awansowany pośmiertnie na stopień generała brygady[21]. Awans został ogłoszony 9 listopada 2007 w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”.
Ordery i odznaczenia
- Krzyż Niepodległości – 15 kwietnia 1932 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”[22][23][24][25]
- Krzyż Walecznych nr 46747[26] – 15 lipca 1922[27][28]
- Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921[29]
- Medal Zwycięstwa[29]
- rosyjskie
- Order Świętego Włodzimierza 4 stopnia z mieczami i wstęgą[30]
- Order Świętej Anny 2 stopnia z mieczami[30]
- Order Świętego Stanisława 2 stopnia z mieczami[30]
- Order Świętej Anny 3 stopnia z mieczami i wstęgą[30]
- Order Świętego Stanisława 3 stopnia z mieczami[30]
- Medal pamiątkowy 300-lecia Domu Romanowych[31]
Zobacz też
Przypisy
- ↑ Kolekcja ↓, s. 9, 58.
- 1 2 3 4 Księga Cmentarna Katynia 2000 ↓, s. 229.
- 1 2 3 Убиты в Катыни 2015 ↓, s. 875.
- ↑ Edward był spokrewniony z braćmi: Leonardem Jarocińskim, pułkownikiem lekarzem, szefem sanitarnym Okręgu Korpusu Nr VII w Poznaniu i Bohdanem Jarocińskim, doktorem praw, komandorem porucznikiem.
- ↑ Dz. Rozk. Wojsk. Nr 11 z 15 grudnia 1918, poz. 292.
- ↑ Kolekcja ↓, s. 28.
- 1 2 3 4 Kolekcja ↓, s. 29.
- ↑ Dz. Rozk. Wojsk. Nr 38 z 5 kwietnia 1919, poz. 1216.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 26 z 14 lipca 1920, s. 579.
- ↑ Kolekcja ↓, s. 29, 67.
- ↑ Kolekcja ↓, s. 29, 31.
- ↑ Spis oficerów rezerwy 1922 ↓, s. 106.
- ↑ Rocznik oficerski 1923, s. 1128, 1212.
- ↑ Rocznik oficerski 1924, s. 1021, 1095.
- ↑ Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 301, 737.
- ↑ Konopka 1936 ↓, s. 1283.
- ↑ Lekarze 1939 ↓, s. 88.
- ↑ Kolekcja ↓, s. 58.
- ↑ Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 149, 659.
- ↑ 20 lat temu otwarto Polski Cmentarz Wojenny w Katyniu - Redakcja Polska - polskieradio.pl [online], polskieradio.pl [dostęp 2024-06-27] (pol.).
- ↑ M.P. z 2007 r. nr 85, poz. 885
- ↑ M.P. z 1932 r. nr 92, poz. 124
- ↑ Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2025-04-19].
- ↑ Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2025-04-19].
- ↑ Kolekcja ↓, s. 4–7.
- ↑ Kolekcja ↓, s. 25–26.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 21 z 15 lipca 1922, s. 515.
- ↑ Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2025-04-19].
- 1 2 Kolekcja ↓, s. 4.
- 1 2 3 4 5 Kolekcja ↓, s. 27, 34, 60, 87.
- ↑ Kolekcja ↓, s. 87.
Bibliografia
- Jarociński Edward. [w:] Kolekcja Generałów i Osobistości, sygn. I.480.796 [on-line]. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2025-04-19].
- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2023-10-30].
- Alfabetyczny spis oficerów rezerwy. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1922-05-01.
- Roczniki Oficerskie 1923, 1924.
- Rocznik Oficerski Rezerw 1934. Biuro Personalne Ministerstwa Spraw Wojskowych, 1934.
- Lekarze. W: Urzędowy spis: lekarzy, lekarzy dentystów, farmaceutów, felczerów, pielęgniarek, położnych, uprawnionych i samodzielnych techników dentystycznych oraz wykazy : aptek, szpitali, ubezpieczalni społecz., ośrodków zdrowia, przychodni samodzielnych oraz centrali i filii Państwowej Szkoły Higieny. Warszawa: Ministerstwo Opieki Społecznej, 1939.
- Убиты в Катыни. Книга Памяти польских военнопленных – узников Козельского лагеря НКВД, расстрелянных по решению политбюро ЦК ВКП(б) от 5 марта 1940 года. Лариса Еремина (red.). Москва: Общество «Мемориал» – Издательство «Звенья», 2015. ISBN 978-5-78700-123-5.
- Jan Kiński, Helena Malanowska, Urszula Olech, Wacław Ryżewski, Janina Snitko-Rzeszut, Teresa Żach: Katyń. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego. Marek Tarczyński (red.). Warszawa: Oficyna Wydawnicza RYTM, 2000. ISBN 83-905590-7-2.
- Stanisław Konopka: Rocznik Lekarski Rzeczypospolitej Polskiej na 1936 rok. Warszawa: Naczelna Izba Lekarska, 1936.
- Janina Sitko-Rzeszut, Pro memoria. Edward Jarociński, Wojskowy Przegląd Historyczny Nr 2 (140), Warszawa 1992, s. 336-337.