Edward Makowski
| komisarz Straży Granicznej | |
| Data i miejsce urodzenia |
27 listopada 1891 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
13–16 kwietnia 1940 |
| Przebieg służby | |
| Lata służby |
1914–1940 |
| Formacja | |
| Jednostki |
Centralna Szkoła SG |
| Główne wojny i bitwy |
I wojna światowa |
| Odznaczenia | |
 _BAR.svg.png){kind=small} | |
Edward Makowski, ps. Kain[1] (ur. 27 listopada 1891 w Radzyniu Podlaskim, zm. 13–16 kwietnia 1940 w Kalininie) – komisarz Straży Granicznej, porucznik piechoty stanu spoczynku Wojska Polskiego, działacz niepodległościowy.
Życiorys
Urodził się 27 listopada 1891 w Radzyniu Podlaskim, w rodzinie Henryka Andrzeja i Karoliny z Kubeckich[2][3][1].
8 sierpnia 1914 wstąpił do Legionów Polskich[4]. Do 11 lipca 1917 służył w 1 pułku piechoty[4]. Był trzykrotnie ranny (w listopadzie 1914 oraz czerwcu i listopadzie 1915)[4]. Następnie działał w Polskiej Organizacji Wojskowej[2]. Był więziony z powodu działalności niepodległościowej[3].
Od 1 lipca 1919 służył w Wojsku Polskim[2]. 1 czerwca 1921, w stopniu podporucznika, pełnił służbę w Dowództwie 2 Armii, a jego oddziałem macierzystym był 80 pułk piechoty[5]. 3 maja 1922 został zweryfikowany w stopniu porucznika ze starszeństwem od 1 czerwca 1919 i 2043. lokatą w korpusie oficerów piechoty[6][7][8]. Następnie kontynuował służbę zawodową w 80 pp w Słonimie[9][10]. Później został przeniesiony do kadry oficerów piechoty i przydzielony do Dowództwa Okręgu Korpusu Nr IX w Brześciu. Z dniem 31 stycznia 1928 został przeniesiony w stan spoczynku[11][12]. W 1934, jako oficer stanu spoczynku pozostawał w ewidencji Powiatowej Komendy Uzupełnień Wieluń. Posiadał przydział do Oficerskiej Kadry Okręgowej Nr IV i był wówczas w grupie oficerów „pełniących służbę w Straży Granicznej”[13].
W 1928 rozpoczął służbę w Straży Granicznej[14]. Pełnił ją kolejno w Inspektoracie Granicznym nr 9 we Wronkach, Komisariacie SG „Rudniki” i Komisariacie SG „Kalety”[1], a we wrześniu 1939 w Centralnej Szkole Straży Granicznej w Rawie Ruskiej[14].
W nieznanych okolicznościach, po agresji ZSRR na Polskę (17 września 1939), dostał się do sowieckiej niewoli i został osadzony w obozie w Ostaszkowie[14]. Między 12 a 14 kwietnia 1940 został przekazany do dyspozycji naczelnika Zarządu NKWD Obwodu Kalinińskiego[14]. Między 13 a 16 kwietnia 1940 został zamordowany w Kalininie (obecnie Twer) i pogrzebany w Miednoje[14]. Od 2 września 2000 spoczywa na Polskim Cmentarzu Wojennym w Miednoje[15].
Był żonaty, miał córkę[14].
Minister spraw wewnętrznych i administracji Władysław Stasiak rozkazem personalnym nr 96 z 26 października 2007 mianował go pośmiertnie na stopień nadkomisarza Straży Granicznej[16]. Awans został ogłoszony 9 listopada 2007 w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”.
Ordery i odznaczenia
- Krzyż Niepodległości z Mieczami – 12 maja 1931 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”[17][1][18]
- Krzyż Walecznych[10][19]
- Odznaka Pamiątkowa Więźniów Ideowych[3]
- Odznaka „Za wierną służbę”[4]
Zobacz też
Przypisy
- 1 2 3 4 Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2025-02-22]., tu urodzony w Orle w Rosji.
- 1 2 3 Księga Cmentarna Miednoje 2005 ↓, s. 535.
- 1 2 3 Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2025-02-22]., tu urodzony w Orle.
- 1 2 3 4 Janusz Cisek, Ewa Kozłowska, Łukasz Wieczorek: Słownik Legionistów Polskich 1914-1918 : Makowski Edward, ps. „Kain”. Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku. [dostęp 2025-02-22].
- ↑ Spis oficerów 1921 ↓, s. 212, 754.
- ↑ Lista starszeństwa 1922 ↓, s. 106.
- ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 439.
- ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 381.
- ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 355.
- 1 2 Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 309.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 27 z 29 listopada 1927, s. 352.
- ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 912.
- ↑ Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 331, 908.
- 1 2 3 4 5 6 Убиты в Калинине 2019 ↓, s. 20.
- ↑ Księga Cmentarna Miednoje 2005 ↓, s. LXXVI.
- ↑ Łojek 2008 ↓, s. 225.
- ↑ M.P. z 1931 r. nr 111, poz. 163.
- ↑ Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2025-02-22].
- ↑ Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2025-02-22].
Bibliografia
- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2023-10-30].
- Spis oficerów służących czynnie w dniu 1.6.1921 r.. Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1921.
- Lista starszeństwa oficerów zawodowych. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1922.
- Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
- Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
- Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
- Rocznik Oficerski Rezerw 1934. Biuro Personalne Ministerstwa Spraw Wojskowych, 1934.
- Убиты в Калинине, захоронены в Медном : Книга памяти польских военнопленных – узников Осташковского лагеря НКВД, расстрелянных по решению Политбюро ЦК ВКП(б) от 5 марта 1940. Лариса Еремина (red.). T. 2: Биограммы военнопленных M–Я. Moskwa: Stowarzyszenie Memoriał, 2019. ISBN 978-5-6041921-5-3.
- Zuzanna Gajowniczek, Bernadetta Gronek, Bernard Kayzer: Miednoje. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego. Grzegorz Jakubowski (red.). T. 2 M–Ż. Warszawa: Rada Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa, 2005. ISBN 83-89474-06-9.
- Bożena Łojek: Pośmiertne awansowanie żołnierzy i funkcjonariuszy Rzeczypospolitej Polskiej zamordowanych w 1940 r. w ZSRR w wyniku zbrodni katyńskiej. W: Zeszyty Katyńskie. Marek Tarczyński (red.). T. 23: Zbrodnia katyńska między prawdą a kłamstwem. Warszawa: Stowarzyszenie Rodzina Katyńska, 2008. ISSN 1426-4064.