Egilops

Egilops
Ilustracja
Egilops cylindryczny
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

liliopodobne (≡ jednoliścienne)

Rząd

wiechlinowce

Rodzina

wiechlinowate

Rodzaj

egilops

Nazwa systematyczna
Aegilops Linnaeus
Sp. Pl. 1050. 1 Mai 1753[3]
Typ nomenklatoryczny

A. triuncialis Linnaeus[3]

Synonimy
  • Aegicon Adanson
  • Aegilopodes Á. Löve
  • Perlaria Heister ex Fabricius

Egilops[4], kozieniec, ościec[5], twałek, koziook[6] (Aegilops) – rodzaj roślin z rodziny wiechlinowatych (Poaceae). Obejmuje 21[7]–23[8] gatunki występujące w obszarze śródziemnomorskim oraz Azji południowo-zachodniej i środkowej[7]. W Europie występuje 10 gatunków[9], w Polsce – jako zadomowiony antropofit obecny jest egilops cylindryczny A. cylindrica, a przejściowo dziczejący (efemerofit) – egilops orkiszowaty A. ligustica[4]A. speltoides subsp. ligustica[10]. Rośliny z tego rodzaju są blisko spokrewnione z pszenicą (Triticum) i ich genom partycypował w powstawaniu pszenicy zwyczajnej[9].

Systematyka

Pozycja według APweb (aktualizowany system APG IV z 2016)

Rodzaj z plemienia Triticeae i podrodziny wiechlinowych (Pooideae) z rodziny wiechlinowatych (Poaceae) w obrębie jednoliściennych[2].

Wykaz gatunków[8]
  • Aegilops bicornis (Forssk.) Jaub. & Spach
  • Aegilops biuncialis Vis.
  • Aegilops caudata L.
  • Aegilops columnaris Zhuk.
  • Aegilops comosa Sm.
  • Aegilops crassa Boiss. ex Hohen.
  • Aegilops cylindrica Host – egilops cylindryczny[4], kozieniec cylindryczny[5]
  • Aegilops geniculata Roth
  • Aegilops × insulae-cypri H.Scholz
  • Aegilops juvenalis (Thell.) Eig
  • Aegilops kotschyi Boiss.
  • Aegilops longissima Schweinf. & Muschl.
  • Aegilops mutica Boiss.
  • Aegilops neglecta Req. ex Bertol.
  • Aegilops peregrina (Hack.) Maire & Weiller
  • Aegilops searsii Feldman & Kislev
  • Aegilops sharonensis Eig
  • Aegilops speltoides Tausch – egilops orkiszowaty[4], kozieniec pszeniczny[5]
  • Aegilops tauschii Coss.
  • Aegilops triuncialis L.
  • Aegilops umbellulata Zhuk.
  • Aegilops uniaristata Vis.
  • Aegilops vavilovii (Zhuk.) Chennav.
  • Aegilops ventricosa Tausch

Przypisy

  1. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. 1 2 Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2013-10-17] (ang.).
  3. 1 2 Index Nominum Genericorum (ING). Smithsonian Institution. [dostęp 2013-10-14].
  4. 1 2 3 4 Zbigniew Mirek i inni, Vascular plants of Poland. An annotated checklist, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2020, s. 25, ISBN 978-83-62975-45-7.
  5. 1 2 3 Gawryś Wiesław: Słownik roślin zielnych. Kraków: Officina Botanica, 2008. ISBN 978-83-925110-5-2.
  6. Józef Rostafiński: Słownik polskich imion rodzajów oraz wyż̇szych skupień roślin. Kraków: Akademia Umiejętności, 1900. (pol.).
  7. 1 2 David J. Mabberley: The Plant-book: A Portable Dictionary of the Vascular Plants. Cambridge University Press, 1997, s. 13. ISBN 0-521-41421-0.
  8. 1 2 Aegilops L.. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2021-11-13].
  9. 1 2 Grau, Kremer, Moseler, Rambold, Triebel: Trawy. Warszawa: GeoCenter, 1984, s. 86. ISBN 83-7129-701-7.
  10. Aegilops speltoides subsp. ligustica. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2022-04-15].