Egipskie hieroglify jednoliterowe

Egipskie hieroglify jednoliterowe (tzw. jednoliterowce lub jednospółgłoskowce) – hieroglify reprezentujące tylko jedną spółgłoskę – półsamogłoski lub spółgłoski, ale nigdy nie samogłoski. Jest to najważniejsza, chociaż najmniejsza grupa fonemów. W sumie jest 26 znaków, włączając w to graficzne warianty niektórych z nich. Jednospółgłoskowce w zapisach hieroglificznych z dwu- i trzyliterowcami czasami nazywane są dopełnieniem fonetycznym[1].

Znaki:

a
 3  ,  
i
 ỉ  ,  
w
 w  . 

są spółgłoskami słabymi. Łatwo asymilują się ze spółgłoskami je poprzedzającymi, zwłaszcza gdy występują na końcu sylaby. W rezultacie – są często pomijane w zapisie hieroglificznym. Podobnie zachowuje się spółgłoska:

r
 r  . 

W naukowych opracowaniach egiptolodzy zaznaczają takie pominięte spółgłoski w zapisach hieroglificznych – w transliteracjach wypisują je w nawiasach kwadratowych „[]”[2] lub nawiasach okrągłych „()”.

Tabela hieroglifów jednoliterowych

Kategorie:   Abdżad•A
(duże)		•i•y•a
(małe)		•w•b•p•f•m•n•r•h
(małe)		•H
(duże)		•x
(mały)		•X
(duży)		•s
(małe)		•S
(duże)		•k•q•g•t
(małe)		•T
(duże)		•d
(małe)		•D
(duże)
 
Abdżad
Hieroglif Opis Tradycyjna transliteracja Wartość fonetyczna według Allena (2000)
Zapis MdC[3] Fonetyka polska Przypisy Staroegipski Średnioegipski
A
 sęp egipski 3 A e
lub
ee		 polskie oddechowe e lub ee,
zawieszenie głosu (jak w słowie: peerel);
semicki alef		 [l] lub [ɾ] ciche [j] lub [ʔ]
i
 kwitnąca trzcina ỉ i i ma dwie wartości fonetyczne:
1. w środku słowa jest to krótkie i (jak w słowie: iść);
2. na początku słowa np. Amon (ỉmn) ma wtedy wartość jak 3;
semickie jodh		 początkowe lub końcowe [i]; czasem [j]
ii

lub
y
 para kwitnących trzcin
lub
dwa patyki		 y i + i
lub
y		 j polskie długie j (jak w słowie: jeść);
podwojony jodh		   [j]
a
 przedramię c
lub
ʾ		 a e polskie krótkie e, zwarcie krtaniowe (jak w słowie: ech!);
semickie ayin		 możliwe [d] [ʕ]; [d] możliwe, że zachowane w dialektach lub słowach
w

lub
W
 pisklę przepiórki
lub
spirala
(hieratyczne skrócenie)[a]		 w w
lub
W		 u
lub
ł
lub
łu		 polskie u przechodzące w łuuu (jak w słowie: służba);
semickie Waw		 [w] ~ [u]
b
 stopa
lub
goleń ze stopą		 b b b polskie b (jak w słowie: bomba) [b] ~ [β]
p
 taboret z maty trzcinowej lub stołek p p p polskie p (jak w słowie: pompka) przydechowe [pʰ]
f
 żmija rogata f f f polskie f (jak w słowie: fajka) [f]
m

lub
M
 sowa
lub
palec		 m m
lub
M		 m 1. polskie m (jak w słowie: mama)
2. Uwaga: ten hieroglif
M
posiada również inne formy:
gs
– gs chyba dwa żebra oryksa (nazwa zaproponowana) oraz
Aa16
– gs – forma skrótowa

3. zobacz też: dwuliterowe – chyba dwa żebra oryksa (gs)

 [m]
n

lub
N
 fala na wodzie
lub
korona Dolnego Egiptu		 n n
lub
N		 n polskie n (jak w słowie: nazwa) [n] [n], czasem [l]
r
 usta r r r polskie r (jak w słowie: rower) [ɾ], czasem [l]
(dla niektórych dialektów zawsze jako [l])
h
 trzcinowy szałas
(przekrój, rzut z góry)		 h h h gardłowo-, lekko-„charczące” h, zwarcie krtaniowe (jak w słowie: Ahmed) [h]
H
 lniany skręcony knot ḥ H h polskie krótkie h (jak w słowie: hufiec);
emfatyczne heth		 [ħ]
x
 placenta
lub
płaski placek
lub
ludzkie łożysko		 ḫ x ch polskie oddechowe ch (jak w słowie: chata);
spółgłoska szczelinowa miękkopodniebienna bezdźwięczna		 [ɣ]
X
 brzuch zwierzęcia
z sutkami i ogonem		 ẖ X ś
lub
chś		 bardziej przypomina polskie ś („syczące” sj przy uśmiechnięciu) lub niemieckie ç (jak polskim słowie: wiśnia lub w niemieckim słowie: ich, fonet.: ɪç);
spółgłoska szczelinowa podniebienna bezdźwięczna		 [x]
s

lub
z
 złożone ubranie
lub
rygiel		 s
lub
z		 s
lub
z		 s
lub
z		 staroegipski dźwięk fonetyczny „rygla” nie jest znany, możliwe że było to z lub s lub coś pomiędzy zs/s-z (jak w słowach: zupa, syrop, zstępny) [s] [s]
S

lub
N38

lub
N39
 sadzawka
lub
basen
(rzut z góry)		 š S
lub
N38
lub
N39		 sz polskie sz (jak w słowie: szyba) [ʃ]
k
 wiklinowy kosz z rączką k k k polskie k (jak w słowie: krawiec) przydechowe [kʰ]
w niektórych słowach, palatalizowane [kʲ]
q
 zbocze piaskowego wzgórza ḳ q q
lub
k
lub
ku		 emfatyczne q lub ku (jak w słowie: Qumran lub kurant);
spółgłoska zwarta języczkowa bezdźwięczna		 [qʼ]
g
 podstawka pod słój na wino lub piwo g g g polskie twarde g (jak w słowie: guma) [kʼ]
t
 chleb t t t polskie t (jak w słowie: tort) aspirowane [tʰ]
T
 pęta (bolas) ṯ T cz
lub
tcz		 polskie cz lub tcz (jak w słowie: cześć) palatalizowane [tʲ] lub [ʧ]
d
 dłoń d d d polskie d (jak w słowie: dom) ejektywne [tʼ]
D
 kobra odpoczywająca ḏ D dż polskie dż (jak w słowie: dżokej) ejektywne [tʲ’] lub [ʧʼ]

Inne hieroglify czytane jak „jednoliterowce”

Tabela hieroglifów czytanych jak hieroglify jednoliterowe, w kolejności abdżadowej.
Kategorie:   Abdżad•A
(duże)		•i•y•a
(małe)		•w•b•p•f•m•n•r•h
(małe)		•H
(duże)		•x
(mały)		•X
(duży)		•s
(małe)		•S
(duże)		•k•q•g•t
(małe)		•T
(duże)		•d
(małe)		•D
(duże)
i
Hieroglif
lub
grupa hieroglifów		 Gardiner
lub
WikiHiero		 translit. translit. polska Opis Uwagi
Oznaczenia: transl. – transliteracja, fon. – fonetyka, półfon. – półfonem, fon. det. – fonetyczny determinatyw, ideo. – ideogram, półideo. – półideogram, det. – determinatyw, war. – wariant, skr. – forma skrótowa zapisu
  i i i  
E9w
 E9 + G43
lub
E9 + w		 i i nowonarodzone cielę + pisklę przepiórki 1. fon.: i

2. więcej o tym hieroglifie:
   hieroglify dwuliterowe – nowonarodzone cielę (iw)

iw
N21 Z1
N18 + N21 + Z1
lub
iw + N21 + Z1		 i i piaszczysta połać ziemi + język ziemi + patyk 1. (w dowolnym słowie) fon.: i, np.:
iw
N21 Z1		 r
Z1		 tii
– Irt – Iret (lub Iaret – region w starożytnej Syrii (?))

2. więcej o tym hieroglifie:
   hieroglify – określniki i ideogramy – piaszczysta połać ziemi (iw)

 
Kategorie:   Abdżad•A
(duże)		•i•y•a
(małe)		•w•b•p•f•m•n•r•h
(małe)		•H
(duże)		•x
(mały)		•X
(duży)		•s
(małe)		•S
(duże)		•k•q•g•t
(małe)		•T
(duże)		•d
(małe)		•D
(duże)
b
Hieroglif
lub
grupa hieroglifów		 Gardiner
lub
WikiHiero		 translit. translit. polska Opis Uwagi
Oznaczenia: transl. – transliteracja, fon. – fonetyka, półfon. – półfonem, fon. det. – fonetyczny determinatyw, ideo. – ideogram, półideo. – półideogram, det. – determinatyw, war. – wariant, skr. – forma skrótowa zapisu
  b b b  
G29 + Z1
lub
bA + Z1		 b b bocian siodlasty + patyk 1. (w zgrupowaniu) fon.: b

2. więcej o tym hieroglifie:
   hieroglify dwuliterowe – bocian siodlasty (b3)

G29 + R7
lub
bA + snTr		 bocian siodlasty + miseczka na kadzidło z unoszącym się dymkiem
bbA
 D58 + G29
lub
b + bA		 stopa + bocian siodlasty
 
Kategorie:   Abdżad•A
(duże)		•i•y•a
(małe)		•w•b•p•f•m•n•r•h
(małe)		•H
(duże)		•x
(mały)		•X
(duży)		•s
(małe)		•S
(duże)		•k•q•g•t
(małe)		•T
(duże)		•d
(małe)		•D
(duże)
m
Hieroglif
lub
grupa hieroglifów		 Gardiner
lub
WikiHiero		 translit. translit. polska Opis Uwagi
Oznaczenia: transl. – transliteracja, fon. – fonetyka, półfon. – półfonem, fon. det. – fonetyczny determinatyw, ideo. – ideogram, półideo. – półideogram, det. – determinatyw, war. – wariant, skr. – forma skrótowa zapisu
  m lub M m m  
gs
 Aa13
lub
gs
lub
im		 m m chyba dwa żebra oryksa
(zaproponowana nazwa)
lub pot. palec		 1. fon.: m
2. te hieroglify to warianty hieroglifu -
Aa15

3. więcej o tym hieroglifie:
   hieroglify dwuliterowe – chyba dwa żebra oryksa (m)

Aa14

(Stare Państwo)		 Aa14
Aa16
 Aa16
D38
 D38 m m przedramię trzymające okrągły bochenek 1. (bardziej powszechne użycie) fon.: m, np.:
it
D38		 A40
– Itm – Atum

2. więcej o tym hieroglifie:
   hieroglify dwuliterowe – przedramię trzymające okrągły bochenek (mi)

mAA
 U1 + G1
lub
mA + A		 m m sierp + sęp egipski 1. (w zgrupowaniu:
mAA
) jeden z hieroglifów –
mA
– fon.: m

2. więcej o tym hieroglifie:
   hieroglify dwuliterowe – sierp (m3)
3. zobacz też: sowa (m)
4. zobacz teæ: palec (m)

mw
 N35A
lub
mw		 m m trzy fale 1. (w niektórych przypadkach) fon.: m, np.:
iin
U19		 nw
O29		 mwN25
– Yncm – Yenoam (region w starożytnej Palestynie)

2. więcej o tych hieroglifach:
   hieroglify dwuliterowe – trzy fale (mw)

N35B
 N35B
lub
mw
N35C
 N35C
lub
mw		 dwie fale
G19
 G19 m m kombinacja hieroglifów:
m+D37

(sowa + przedramię trzymające stożkowaty bochenek)		 fon.: m
G20
 G20 m m kombinacja hieroglifów:
m+a

(sowa + przedramię)		 fon.: m
 
Kategorie:   Abdżad•A
(duże)		•i•y•a
(małe)		•w•b•p•f•m•n•r•h
(małe)		•H
(duże)		•x
(mały)		•X
(duży)		•s
(małe)		•S
(duże)		•k•q•g•t
(małe)		•T
(duże)		•d
(małe)		•D
(duże)
n
Hieroglif
lub
grupa hieroglifów		 Gardiner
lub
WikiHiero		 translit. translit. polska Opis Uwagi
Oznaczenia: transl. – transliteracja, fon. – fonetyka, półfon. – półfonem, fon. det. – fonetyczny determinatyw, ideo. – ideogram, półideo. – półideogram, det. – determinatyw, war. – wariant, skr. – forma skrótowa zapisu
  n lub N n n  
n
U19		 nw
 N35 + U19 + N35A
lub
n + U19 + nw		 n n fala + topór + garnek 1. (w zgrupowaniu) fon.: n

2. więcej o tym hieroglifie:
   hieroglify – określniki i ideogramy – fala na wodzie (det.)
3. zobacz też: hieroglify dwuliterowe – topór (nw)

n
A
N35 + G1
lub
n + A		 fala + sęp egipski
n
Z2
N35 + Z2
lub
n + Z2		 fala + trzy patyki
S4
 S4 n n korona Dolnego Egiptu w koszyku 1. (sporadycznie) fon.: n

2. więcej o tym hieroglifie:
   hieroglify – określniki i ideogramy – korona Dolnego Egiptu (n)

D35
 D35 n n ramiona w geście zaprzeczenia 1. fon.: n

2. więcej o tym hieroglifie:
   hieroglify dwuliterowe – ramiona w geście zaprzeczenia (ḫm)

 
Kategorie:   Abdżad•A
(duże)		•i•y•a
(małe)		•w•b•p•f•m•n•r•h
(małe)		•H
(duże)		•x
(mały)		•X
(duży)		•s
(małe)		•S
(duże)		•k•q•g•t
(małe)		•T
(duże)		•d
(małe)		•D
(duże)
r
Hieroglif
lub
grupa hieroglifów		 Gardiner
lub
WikiHiero		 translit. translit. polska Opis Uwagi
Oznaczenia: transl. – transliteracja, fon. – fonetyka, półfon. – półfonem, fon. det. – fonetyczny determinatyw, ideo. – ideogram, półideo. – półideogram, det. – determinatyw, war. – wariant, skr. – forma skrótowa zapisu
  r r lub l r lub l  
rA
Z1
D21 + Z1
lub
r + Z1
lub
rA + Z1		 r r usta + patyk 1. (w zgrupowaniu) fon.: r, np.: – ibr – ogier

2. więcej o tym hieroglifie:
   hieroglify dwuliterowe – usta (r)

rw
 E23
lub
l
lub
rw		 r r leżący lew 1. (w zgrupowaniu) fon.: r, np.:
krw
Z1		 rw
N25
– Krr – Kerer (lub Gerãr – miejscowość w starożytnej Syrii (?))

2. więcej o tym hieroglifie:
   hieroglify dwuliterowe – leżący lew (rw)

rw
Z1
E23 + Z1
lub
l + Z1
lub
rw + Z1		 leżący lew + patyk
l
 E23
lub
l
lub
rw		 l l leżący lew 1. (okres Ptolemejski) fon.: l - ten hieroglif pojawił się stosunkowo późno, w imionach Ptolemeuszy – zakłada się, że jest to polskie l (jak w słowie: Kleopatra), np.:
<
N29
E23		 V4Q3G1X1D21
G1		 X1
H8
>
– Klw3p3tr3.t Kleopatra I

2. więcej o tym hieroglifie:
   hieroglify dwuliterowe – leżący lew (rw)

 
Kategorie:   Abdżad•A
(duże)		•i•y•a
(małe)		•w•b•p•f•m•n•r•h
(małe)		•H
(duże)		•x
(mały)		•X
(duży)		•s
(małe)		•S
(duże)		•k•q•g•t
(małe)		•T
(duże)		•d
(małe)		•D
(duże)
H (duże)
Hieroglif
lub
grupa hieroglifów		 Gardiner
lub
WikiHiero		 translit. translit. polska Opis Uwagi
Oznaczenia: transl. – transliteracja, fon. – fonetyka, półfon. – półfonem, fon. det. – fonetyczny determinatyw, ideo. – ideogram, półideo. – półideogram, det. – determinatyw, war. – wariant, skr. – forma skrótowa zapisu
  H ḥ h  
HA
 M16
lub
HA		 ḥ h kępa papirusu 1. (w zgrupowaniu) fon.: h

2. więcej o tym hieroglifie:
   hieroglify dwuliterowe – kępa papirusu (ḥ3)

HAA
 M16 + G1
lub
HA + A		 kępa papirusu + sęp egipski
Hwt
 O6
lub
Hwt		 ḥ h prostokątne ogrodzenie widziane na planie
(rzut z góry)		 1. (znany jeden przypadek) fon.: h, w sł.:
Hwtt t
xAst
(war.
Ht t
pr
) – ḥtt – kamieniołom

2. więcej o tym hieroglifie:
   hieroglify dwuliterowe – prostokątne ogrodzenie widziane na planie (rzut z góry) (ḥ)

O7
 O7 kombinacja hieroglifów:
Hwt+t

(prostokątne ogrodzenie widziane na planie + chleb)
 
Kategorie:   Abdżad•A
(duże)		•i•y•a
(małe)		•w•b•p•f•m•n•r•h
(małe)		•H
(duże)		•x
(mały)		•X
(duży)		•s
(małe)		•S
(duże)		•k•q•g•t
(małe)		•T
(duże)		•d
(małe)		•D
(duże)
x (mały)
Hieroglif
lub
grupa hieroglifów		 Gardiner
lub
WikiHiero		 translit. translit. polska Opis Uwagi
Oznaczenia: transl. – transliteracja, fon. – fonetyka, półfon. – półfonem, fon. det. – fonetyczny determinatyw, ideo. – ideogram, półideo. – półideogram, det. – determinatyw, war. – wariant, skr. – forma skrótowa zapisu
  x ḫ ch  
xA
 M12
lub
xA		 ḫ ch liść lotosu z łodygą i kłączami 1. (w zgrupowaniu) fon.: ḫ

2. więcej o tym hieroglifie:
   hieroglify dwuliterowe – liść lotosu z łodygą i kłączami (ḫ3)

xAA
 M12 + G1
lub
xA + A		 liść lotosu z łodygą i kłączami + sęp egipski
 
Kategorie:   Abdżad•A
(duże)		•i•y•a
(małe)		•w•b•p•f•m•n•r•h
(małe)		•H
(duże)		•x
(mały)		•X
(duży)		•s
(małe)		•S
(duże)		•k•q•g•t
(małe)		•T
(duże)		•d
(małe)		•D
(duże)
s (małe)
Hieroglif
lub
grupa hieroglifów		 Gardiner
lub
WikiHiero		 translit. translit. polska Opis Uwagi
Oznaczenia: transl. – transliteracja, fon. – fonetyka, półfon. – półfonem, fon. det. – fonetyczny determinatyw, ideo. – ideogram, półideo. – półideogram, det. – determinatyw, war. – wariant, skr. – forma skrótowa zapisu
  s s lub z s lub z  
Aa18
 Aa18 s s zatyle czegoś 1. (w zgrupowaniu) fon.: s

2. więcej o tym hieroglifie:
   hieroglify dwuliterowe – zatyle czegoś (s3)

Aa18
Z1
Aa18 + Z1 zatyle czegoś + patyk
sww
 M23 + G43
lub
sw + w		 s s roślina ceniona w Górnym Egipcie + pisklę przepiórki 1. (w zgrupowaniu) jeden z hieroglifów –
sw
– fon.: s

2. więcej o tym hieroglifie:
   hieroglify dwuliterowe – roślina ceniona w Górnym Egipcie (sw)

zbb
 O35 + D58
lub
zb + b		 s s rygiel z kroczącymi nogami + stopa 1. (w zgrupowaniu) jeden z hieroglifów –
zb
– fon.: s

2. więcej o tym hieroglifie:
   hieroglify dwuliterowe – kombinacja hieroglifów: rygiel + kroczące nogi (sb)

 
Kategorie:   Abdżad•A
(duże)		•i•y•a
(małe)		•w•b•p•f•m•n•r•h
(małe)		•H
(duże)		•x
(mały)		•X
(duży)		•s
(małe)		•S
(duże)		•k•q•g•t
(małe)		•T
(duże)		•d
(małe)		•D
(duże)
S (duże)
Hieroglif
lub
grupa hieroglifów		 Gardiner
lub
WikiHiero		 translit. translit. polska Opis Uwagi
Oznaczenia: transl. – transliteracja, fon. – fonetyka, półfon. – półfonem, fon. det. – fonetyczny determinatyw, ideo. – ideogram, półideo. – półideogram, det. – determinatyw, war. – wariant, skr. – forma skrótowa zapisu
  S š sz  
SA
 M8
lub
SA		 š sz sadzawka z kwiatami lotosu 1. (w zgrupowaniu) jeden z hieroglifów -
SA
- fon.: š

2. więcej o tym hieroglifie:
   hieroglify dwuliterowe – sadzawka z kwiatami lotosu (š3)

SAA
 M8 + G1
lub
SA + A		 sadzawka z kwiatami lotosu + sęp egipski
 
Kategorie:   Abdżad•A
(duże)		•i•y•a
(małe)		•w•b•p•f•m•n•r•h
(małe)		•H
(duże)		•x
(mały)		•X
(duży)		•s
(małe)		•S
(duże)		•k•q•g•t
(małe)		•T
(duże)		•d
(małe)		•D
(duże)
k
Hieroglif
lub
grupa hieroglifów		 Gardiner
lub
WikiHiero		 translit. translit. polska Opis Uwagi
Oznaczenia: transl. – transliteracja, fon. – fonetyka, półfon. – półfonem, fon. det. – fonetyczny determinatyw, ideo. – ideogram, półideo. – półideogram, det. – determinatyw, war. – wariant, skr. – forma skrótowa zapisu
  k k k  
V31A

(forma alternatywna – Stare Państwo – hieratyka)		 V31A k k wiklinowy kosz z rączką
(wersja odwrócona
k
)		 1. fon.: k
2. ten hieroglif (
V31A
) jest wersją odwróconą hieroglifu –
k
– był akceptowany tylko w piśmie heratycznym w okresie Starego Państwa

3. zobacz też: wiklinowy kosz z rączką (k)

kA
 D28
lub
kA		 k k uniesione ramiona 1. (w zgrupowaniu) fon.: k

2. więcej o tym hieroglifie:
   hieroglify dwuliterowe – uniesione ramiona (k3)

kA
Z1
D28 + Z1
lub
kA + Z1		 uniesione ramiona + patyk
 
Kategorie:   Abdżad•A
(duże)		•i•y•a
(małe)		•w•b•p•f•m•n•r•h
(małe)		•H
(duże)		•x
(mały)		•X
(duży)		•s
(małe)		•S
(duże)		•k•q•g•t
(małe)		•T
(duże)		•d
(małe)		•D
(duże)
g
Hieroglif
lub
grupa hieroglifów		 Gardiner
lub
WikiHiero		 translit. translit. polska Opis Uwagi
Oznaczenia: transl. – transliteracja, fon. – fonetyka, półfon. – półfonem, fon. det. – fonetyczny determinatyw, ideo. – ideogram, półideo. – półideogram, det. – determinatyw, war. – wariant, skr. – forma skrótowa zapisu
  g g g  
W12

(Stare Państwo)		 W12 g g (1) podstawka pod słoje na wino lub piwo 1. fon.: "g"
2. ten hieroglif (
W12
) był wcześniejszą wersją hieroglifu -
W11

3. więcej o tym hieroglifie:
   hieroglify – określniki i ideogramy – (1) podstawka pod słoje na wino lub piwo (det.)

sSr
 V33
lub
sSr		 g g torba z płótna (lnu) 1. (tylko w kilku słowach) fon.: g, np.:
sSrbA
niwt
– Gbtyw – Koptus (lub Koptos, łac. Coptus – miasto znajdujące się w środkowym biegu Nilu, poniżej Luksoru)

2. więcej o tym hieroglifie:
   hieroglify trzyliterowe – torba z płótna (lnu) (sšr)

V34
 V34
V35

(Stare Państwo)		 V35
 
Kategorie:   Abdżad•A
(duże)		•i•y•a
(małe)		•w•b•p•f•m•n•r•h
(małe)		•H
(duże)		•x
(mały)		•X
(duży)		•s
(małe)		•S
(duże)		•k•q•g•t
(małe)		•T
(duże)		•d
(małe)		•D
(duże)
t (małe)
Hieroglif
lub
grupa hieroglifów		 Gardiner
lub
WikiHiero		 translit. translit. polska Opis Uwagi
Oznaczenia: transl. – transliteracja, fon. – fonetyka, półfon. – półfonem, fon. det. – fonetyczny determinatyw, ideo. – ideogram, półideo. – półideogram, det. – determinatyw, war. – wariant, skr. – forma skrótowa zapisu
  t t t  
t
X2		 iw
Z2
X1 + X2 + N18 + Z2
lub
t + X2 + iw + Z2		 t t chleb + zwinięty chleb + bochenek + trzy patyki 1. (w zgrupowaniu) fon.: t

2. więcej o tym hieroglifie:
   hieroglify – określniki i ideogramy – chleb (det.)
3. zobacz też: hieroglify – określniki i ideogramy – bochenek (det.)

t X2
iw
X1 + X2 + N18
lub
t + X2 + iw		 chleb + bochenek + zwinięty chleb
T
 V13
lub
T		 t t pęta (bola) 1. (sporadycznie, z powodu błędu fonetycznego) fon.: t
2. ten hieroglif (
V14
) był używany zamiennie z hieroglifem –
t

3. zobacz też: hieroglify – określniki i ideogramy – chleb (det.)

V14
 V14 t t pęta (bola) z ogonkiem 1. (sporadycznie) fon.: t
2. ten hieroglif (
V14
) był używany zamiennie z hieroglifem –
t

   wyjątek stanowi kilka słów, gdzie ten hieroglif występuje podwójnie (
V14
V14
)

3. zobacz też: hieroglify – określniki i ideogramy – chleb (det.)

tA
N21 Z1
N16 + N21 + Z1
lub
tA + N21 + Z1		 t t płaska warstwa ziemi z ziarnkami piasku + jęzor z ziemi + patyk 1. (w zgrupowaniu, w dowolnym słowie) fon.: t

2. więcej o tym hieroglifie:
   hieroglify dwuliterowe – płaska warstwa ziemi z ziarnkami piasku (t3)

ti
 U33
lub
ti		 t t tłuczek 1. (sporadycznie, w zgrupowaniu) fon.: t, np.:
iw
N21 Z1		 r
Z1		 tii
– Irt – Iret (lub Iaret – region w starożytnej Syrii (?))

2. więcej o tym hieroglifie:
   hieroglify dwuliterowe – tłuczek (ti)

tii
 U33 + M17
lub
ti + i		 tłuczek + kwitnąca trzcina
tiii
 U33 + M17 + M17
lub
ti + i + i		 tłuczek + kwitnąca trzcina + kwitnąca trzcina
tiH
 U33 + V28
lub
ti + H		 tłuczek + lniany skręcony knot
Hti
 V28 + U33
lub
H + ti		 lniany skręcony knot + tłuczek
 
Kategorie:   Abdżad•A
(duże)		•i•y•a
(małe)		•w•b•p•f•m•n•r•h
(małe)		•H
(duże)		•x
(mały)		•X
(duży)		•s
(małe)		•S
(duże)		•k•q•g•t
(małe)		•T
(duże)		•d
(małe)		•D
(duże)
T (duże)
Hieroglif
lub
grupa hieroglifów		 Gardiner
lub
WikiHiero		 translit. translit. polska Opis Uwagi
Oznaczenia: transl. – transliteracja, fon. – fonetyka, półfon. – półfonem, fon. det. – fonetyczny determinatyw, ideo. – ideogram, półideo. – półideogram, det. – determinatyw, war. – wariant, skr. – forma skrótowa zapisu
  T ṯ cz lub tcz  
V14
 V14 ṯ cz (tcz) pęta (bola) z ogonkiem 1. fon.: ṯ, np.:
V14
V14		 i
– Ṯṯi – Czeczi (lub Tczetczi – imię męskie)
2. ten hieroglif (
V14
) był używany zamiennie z hieroglifem –
t

3. zobacz też: hieroglify – określniki i ideogramy – chleb (det.)

TAZ1
 G47 + Z1
lub
TA + Z1		 ṯ cz (tcz) kaczątko + patyk 1. (w zgrupowaniu) fon.: ṯ

2. więcej o tym hieroglifie:
   hieroglify dwuliterowe – kaczątko (ṯ3)

 
Kategorie:   Abdżad•A
(duże)		•i•y•a
(małe)		•w•b•p•f•m•n•r•h
(małe)		•H
(duże)		•x
(mały)		•X
(duży)		•s
(małe)		•S
(duże)		•k•q•g•t
(małe)		•T
(duże)		•d
(małe)		•D
(duże)
d (małe)
Hieroglif
lub
grupa hieroglifów		 Gardiner
lub
WikiHiero		 translit. translit. polska Opis Uwagi
Oznaczenia: transl. – transliteracja, fon. – fonetyka, półfon. – półfonem, fon. det. – fonetyczny determinatyw, ideo. – ideogram, półideo. – półideogram, det. – determinatyw, war. – wariant, skr. – forma skrótowa zapisu
  d d d  
D37
 D37 d d przedramię trzymające stożkowaty bochenek 1. (sporadycznie) fon.: d - fonetyka tego hieroglifu jest dyskusyjna, np.:
D37
D37		 wniwt
– Ddw – Buzyrys (lub łac. Busiris, obecnie: Abu Sir Bana)

2. więcej o tym hieroglifie:
   hieroglify dwuliterowe – przedramię trzymające stożkowaty bochenek (di)

di
 X8
lub
di		 d d stożkowaty bochenek 1. (kilka przypadków) fon.: d - fonetyka tego hieroglifu jest dyskusyjna, np.:
diqN33 Z1
Z2
– dḳ(r) – owoce (l. mn.)

2. więcej o tym hieroglifie:
   hieroglify dwuliterowe – stożkowaty bochenek (di)

D47
 D47 d d dłoń zgięta 1. fon.: d
2. ten hieroglif (
D47
) był używany jako zamiennik hieroglifu -
d

3. więcej o tym hieroglifie:
   hieroglify – określniki i ideogramy – dłoń (d)

 
Kategorie:   Abdżad•A
(duże)		•i•y•a
(małe)		•w•b•p•f•m•n•r•h
(małe)		•H
(duże)		•x
(mały)		•X
(duży)		•s
(małe)		•S
(duże)		•k•q•g•t
(małe)		•T
(duże)		•d
(małe)		•D
(duże)
D (duże)
Hieroglif
lub
grupa hieroglifów		 Gardiner
lub
WikiHiero		 translit. translit. polska Opis Uwagi
Oznaczenia: transl. – transliteracja, fon. – fonetyka, półfon. – półfonem, fon. det. – fonetyczny determinatyw, ideo. – ideogram, półideo. – półideogram, det. – determinatyw, war. – wariant, skr. – forma skrótowa zapisu
  D ḏ dż  
DA
 U28
lub
DA		 ḏ dż ognisty świder 1. (w zgrupowaniu) fon.: ḏ

2. więcej o tym hieroglifie:
   hieroglify dwuliterowe – ognisty świder (ḏ3)

DAA
 U28 + G1
lub
DA + A		 ognisty świder + sęp egipski
 
Kategorie:   Abdżad•A
(duże)		•i•y•a
(małe)		•w•b•p•f•m•n•r•h
(małe)		•H
(duże)		•x
(mały)		•X
(duży)		•s
(małe)		•S
(duże)		•k•q•g•t
(małe)		•T
(duże)		•d
(małe)		•D
(duże)

Zobacz też

Uwagi

  1. ↑ W hieratycznym piśmie – jako piśmie odręcznym – znaki o skomplikowanej formie zastępowano prostszymi, i tak pisklę przepiórki (
    G43
    ) zostało zastąpione spiralnym zwojem liny (
    Z7
    ). Takie hieratyczne uproszczenie było używane od I Okresu Przejściowego, ale w powszechnym użyciu ten uproszczony hieroglif był dopiero 500 lat później, czyli od czasów Echnatona z XVIII dynastii Nowego Państwa.

Przypisy

  1. ↑ Knight Shawn C., Egyptian Writing Systems and Grammar, Shawn C. Knight, 2009.
  2. ↑ W.V. Davies, Egipskie hieroglify, Warszawa: RTW, 1998, ISBN 83-86822-89-9, OCLC 749730090.
  3. ↑ MdC – transliteracja Manuel’a de Codage nie wymaga stosowania znaków specjalnych – wykorzystuje do transliteracji znaki alfabetu łacińskiego.

Bibliografia

  • Erman Adolf, Breasted James Henry (tłumaczenie), Egiptian grammar. Williams and Norgate, Henrieta Street, Covent Garden, London and 20 South Frederick Street, Edinburgh 1894.
  • Roeder Günter (prof. University of Breslau), Mercer Samuel A.B. (translated by), Short Egiptian Grammar. New Haven: Yale University Press; London: Humphrey Milford; Oxford: Oxford University Press, Leipzig 1920.
  • Gardiner Alan Henderson (Sir), Egyptian Grammar. The Griffith Institute 1973. ISBN 0-900416-35-1.

Linki zewnętrzne

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.